Nâng sức cạnh tranh trong chăn nuôi gia cầm

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 23/12/2008
Ngày cập nhật: 24/12/2008

Năm năm qua, tổng đàn gia cầm trên địa bàn tỉnh tăng mạnh góp phần nâng cao tỷ trọng ngành chăn nuôi trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, chăn nuôi gia cầm vẫn tiềm ẩn không ít rủi ro.

Đến nay, tổng đàn gia cầm của tỉnh đạt hơn 12 triệu con, tăng 9,9% so với năm ngoái và tăng tới 61,6% so với năm 2000. Trong đó, đàn gà chiếm tỷ lệ chủ yếu với hơn 10,6 triệu con. Trong xu thế chung, tỷ trọng đàn gà tăng dần, thuỷ cầm giảm. Hiện nay, toàn tỉnh có 268 cơ sở sản xuất giống gia cầm, mỗi năm cung cấp khoảng 20 triệu con giống. Do có thị trường tiêu thụ thuận lợi nên nhiều hộ đã đầu tư máy ấp trứng thay thế dần phương pháp ấp nở thủ công trước đây. Tuy nhiên, mỗi năm, nông dân trong tỉnh vẫn phải nhập gần 5 triệu gia cầm giống từ các tỉnh khác. Ngoài các giống gà địa phương, nông dân nhập thêm ngan Pháp, gà Lương Phượng, Tam Hoàng, Karbi…cùng một số giống vịt siêu thịt, siêu trứng. Qua thực tế cho thấy giống gà địa phương có nhiều ưu điểm hơn cả, thịt thơm ngon, phù hợp với thị hiếu của đông đảo người tiêu dùng. Trong tổng đàn gia cầm, lượng gà giống địa phương vẫn chiếm hơn 95%. Khai thác lợi thế về đất đai của tỉnh miền núi, nông dân đã chọn phương thức chăn nuôi gà thả vườn, đồi; kết hợp thức ăn công nghiệp và thức ăn khác ở địa phương. Hiện trên địa bàn tỉnh đã có hơn 300 trang trại chăn nuôi gia cầm có quy mô từ 2.000 con/lứa trở lên, có khoảng 5 nghìn hộ nuôi quy mô từ 200-2.000 con. Chăn nuôi gia cầm ngày càng có vai trò quan trọng, cho giá trị khoảng 1.600 tỷ đồng mỗi năm, chiếm 20% tổng giá trị sản xuất chăn nuôi. Gia cầm được xác định là một trong ba đối tượng vật nuôi chính được các địa phương trong tỉnh ưu tiên phát triển.

Tuy nhiên, từ thực tế chăn nuôi mấy năm gần đây cho thấy, nhiều nông dân nuôi gia cầm trong tâm trạng "nơm nớp" âu lo. Năm 2004, 2005 và 2007 xảy ra dịch cúm gia cầm. Trong vùng dịch, gia cầm bị tiêu huỷ, tại các xã khác, những gia cầm khoẻ mạnh rơi vào tình trạng ế ẩm và rớt giá, tiêu thụ đình trệ. Năm 2008, dịch bệnh không xảy ra nhưng trận rét đậm, rét hại hồi đầu năm khiến hàng nghìn gia cầm bị chết. Khi nông dân vừa phục hồi chăn nuôi được một thời gian ngắn thì giá gà giảm mạnh, giảm tới hơn 10 nghìn đồng/kg chỉ sau một tháng. Trong khi giá thức ăn chăn nuôi năm 2008 lại tăng kỷ lục, có thời điểm tăng hơn 40% so với cuối năm 2007. Đến nay, mặc dù giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi của thế giới đã giảm từ 40-50% song giá trong nước mới giảm 15-20%. Nếu như trong 7 tháng đầu năm, giá gia cầm giống và gia cầm thịt ở mức người sản xuất có lãi thì từ tháng Tám đến nay, người chăn nuôi gia cầm quy đơn lẻ, không liên doanh, liên kết không có lãi, thậm chí một số hộ bị thua lỗ nặng. Ông Giáp Văn Quá, thôn Tân Trung 1, xã Ngọc Châu (Tân Yên) cho biết: "Vừa qua, do giá gà, ngan xuống quá thấp, gia đình tôi đã bị lỗ hơn chục triệu đồng sau một lứa gà. Bây giờ nửa muốn nuôi tiếp, nửa không. Tôi đang lo, nếu đến Tết Nguyên đán giá gà không tăng, bị lỗ một lứa nữa thì cụt vốn".

Những rủi ro trong chăn nuôi gia cầm khiến người nông dân chưa yên tâm đầu tư. Theo đánh giá của ngành nông nghiệp, nguyên nhân là do việc kiểm soát chất lượng giống gia cầm còn gặp nhiều khó khăn. Việc áp dụng quy trình chăn nuôi an toàn sinh học chưa được nông dân quan tâm nên luôn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra dịch bệnh. Hình thức tổ chức sản xuất chăn nuôi gia cầm mang tính "cắt khúc", thiếu sự liên kết giữa các khâu sản xuất giống, nuôi thương phẩm và tiêu thụ. Việc tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp, HTX cũng như các cơ sở chăn nuôi nhỏ phụ thuộc vào một số đầu mối thương lái nên hoàn toàn bị động. Cũng từ đó tồn tại nghịch lý giá thu mua sản phẩm tại nơi chăn nuôi giảm nhưng giá bán cho người tiêu dùng vẫn cao hoặc không giảm tương ứng.

Từ những hạn chế nêu trên cho thấy việc chuyển dịch cơ cấu sản xuất chăn nuôi theo hướng trang trại, công nghiệp gắn với giết mổ chế biến là hết sức cấp thiết, không những nâng cao khả năng cạnh tranh trong bối cảnh thương mại hoá toàn cầu mà còn góp phần thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm và nhiều bệnh khác. Trước sự cạnh tranh khốc liệt của các sản phẩm gia cầm nhập khẩu đòi hỏi người chăn nuôi ngày phải chuyển đổi hình thức sản xuất theo hướng liên kết, liên doanh và sản xuất theo chuỗi khép kín. Bằng nhiều biện pháp phải giảm chi phí thức ăn chăn nuôi cho một đơn vị sản phẩm. Người chăn nuôi một mặt cải thiện điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng để tăng năng suất gia cầm. Mặt khác, thay vì mua thức ăn từ các đại lý nên ký hợp đồng dài hạn với các nhà máy sản xuất thức ăn. Đối với những cơ sở có điều kiện nên tự chế biến thức ăn chăn nuôi. Nếu là các trang trại lớn nên tìm các đối tác để nuôi gia công, cùng nhau chia sẻ rủi ro và lợi nhuận.

Thy Lan