Giá rét tại các tỉnh miền Bắc: Gia súc thiếu thức ăn

Nguồn tin: Nông thôn ngày nay, 26/12/2008
Ngày cập nhật: 29/12/2008

Do thời tiết khô và sẽ có nhiều đợt rét đậm, rét hại vào những ngày cuối năm, nông dân các tỉnh miền núi phía Bắc đang phải đối mặt với tình trạng cạn kiệt nguồn thức ăn thô xanh cho gia súc.

Thức ăn gia súc cạn dần

Cũng như nhiều huyện vùng cao khác, hiện nay tại các huyện vùng cao Đồng Văn, Mèo Cạc của Hà Giang đang phải đối mặt với việc thiếu cỏ dự trữ cho gia súc, khi diện tích trồng cỏ chỉ đáp ứng chưa đến 10% nhu cầu thức ăn. Từ đầu mùa đông, bà con huyện Đồng Văn đã được huy động vào rừng cắt thêm cỏ và các loại lá rừng để dự trữ. Các loại thân, lá ngô từ vụ mùa tháng 8 cũng đã được bà con phơi khô, tận dụng tối đa. Tại xã Ma Lé (Đồng Văn), gần 7 ha cỏ của xã hiện chỉ đáp ứng được khoảng 5% nhu cầu thức ăn gia súc (với hơn 2.000 con trâu, bò toàn xã). Ông Hoàng Văn Tà-Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Xã đã triển khai cho bà con ủ chua được khoảng 500kg cỏ và lá ngô, che chắn chuồng trại bằng bạt, tận dụng chăn bông cũ để khâu áo cho gia súc, song nguy cơ thiếu thức ăn dự trữ thời gian tới vẫn rất cao.

Còn ở huyện Yên Minh, là một trong những huyện nghèo nhất nước, với địa thế hiểm trở, lại thường chịu những đợt rét đậm, sương muối vào cuối năm, nên nguy cơ gia súc chết rét rất cao. Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Minh- Đỗ Viết Hợp cho biết: Bà con nơi đây vẫn có tập quán thả rông gia súc, chăn nuôi tản mát, việc che chắn chuồng trại vẫn rất sơ sài, mất vệ sinh. Về thức ăn do chỉ có duy nhất một mùa vụ lúa và ngô mỗi năm (thu hoạch từ tháng 8) nên không có dự trữ nguồn thức ăn từ rơm và lá ngô, chưa kể rơm rạ lót chuồng cho gia súc.

Tích trữ thức ăn khô

Tại Lạng Sơn, ngay sau vụ gặt, nhiều địa phương trong tỉnh đã chỉ đạo nông dân tuyệt đối không đốt rơm rạ mà dùng để tích trữ. Bà con ở một số huyện miền núi của tỉnh Hoà Bình cũng tích cực chuẩn bị chống rét ngay từ đầu vụ, huy động các nguồn phụ phẩm để ủ chua, lên men như: thân cây chuối, ngô, rơm rạ… làm thức ăn cho gia súc.

Gia súc cày kéo và gia súc lấy thịt thường cần lượng thức ăn thô xanh chiếm 70% năng lượng cơ thể. Mỗi con gia súc cần tối thiểu khoảng 1-1,2 tấn rơm khô trong những tháng mùa đông. Nếu nông dân biết tận dụng triệt để các phụ phẩm từ nông nghiệp thì thức ăn thô xanh sẽ không đến mức quá khan hiếm. Vấn đề là bà con cần ý thức được tầm quan trọng của nguồn thức ăn này, bởi gia súc có nhiều nguy cơ làm bệnh hoặc tử vong nếu chỉ ăn thức ăn tinh trong mùa rét mà không đảm bảo lượng thức ăn thô xanh nhất định.

Kinh nghiệm chống rét ở Bản Đao

Thôn Bản Đao (xã Tân Văn, huyện Bình Giang, Lạng Sơn) là vùng núi đá xen đất, bãi chăn thả không có, nhân dân Bản Đao thường phải tích trữ, tiết kiệm cỏ và thức ăn cho trâu, bò, nên bà con đã đúc kết được nhiều kinh nghiệm.

Chị Hoàng Thị Thạch ở Bản Đao cho biết: “Nông dân nên truyền đạt cho nhau kinh nghiệm phòng chống rét”:. Kinh nghiệm của chị là: Mang rơm về rồi phải gác lên cao, nhiều nơi bà con đã đem treo ngược lện, các chất bẩn, nước bám vào sẽ bị rũ tuột đi và rơm sẽ sạch. Đến mùa đông cho trâu bò ăn rơm cùng với thức ăn bột, nhưng phải cho ăn dần, từ từ. Cho ăn nhiều quá chúng sẽ chết!.

Ở Bản Đao, nhiều nhà còn không đủ tiền mua bạt quây kín chuồng, bà con thường phải tận dụng bao dứa, vỏ bao xi măng cũ, đem xé ra quây quanh chuồng, làm như vậy vừa đỡ tốn kém lại tận dụng triệt để các vỏ bao cũ. Nhà anh Hoàng Văn Đạo nuôi 3 con trâu, năm nay sẽ có thêm 1 con nghé nữa. Vụ rét đầu năm rồi nhà anh không bị chết con nào. Cách mà anh Đạo chống rét cho trâu là dùng bạt quây kín chuồng, ngoài việc chuẩn bị rơm, anh còn cắt cỏ phơi khô; thân bẹ ngô, bẹ chuối ủ chua; dự trữ sẵn thức ăn bột… Theo anh Đạt, làm như thế sẽ đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho trâu bò có sức chống chịu rét, giảm thiệt hại đàn gia súc…

Đình Thắng