Nhân, nuôi kiến gai đen: Xuất khẩu?

Nguồn tin: Tiền Phong, 06/01/2009
Ngày cập nhật: 7/1/2009

Thành công trong việc nghiên cứu và chiết xuất sản phẩm bổ dưỡng từ trứng kiến gai đen, các nhà khoa học kỳ vọng có thể phát triển một ngành công nghiệp kiến gai đen.

Trong tương lai, người nghèo cũng có thể mua sản phẩm bổ dưỡng chiết xuất từ trứng kiến gai đen, hiện rất đắt

Một vài nơi trong nước đang thử nghiệm nhân nuôi bán tự nhiên loài côn trùng này.

Theo PGS.TS Dương Anh Tuấn, Trưởng phòng Sinh dược và Hóa bảo vệ thực vật (Viện Hóa học – Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam), hiện nay Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đang phối hợp với Cty Phú Tịnh nhân nuôi thử nghiệm kiến gai đen ở hai địa phương là Phú Thọ và Bắc Giang.

Huyện Thanh Ba (Phú Thọ) là địa phương đầu tiên triển khai nuôi kiến theo hình thức bán tự nhiên. Đây là nguồn cung cấp chính mặt hàng trứng kiến gai đen phục vụ cho công tác nghiên cứu của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam từ nhiều năm nay.

Số lượng trứng kiến nuôi bán tự nhiên và tự nhiên ở địa phương có thể đạt vài tấn/năm. Trong khi đó, Bắc Giang mới đưa vào nuôi kiến thử nghiệm và cho thu hoạch vụ đầu vài tạ trứng kiến.

PGS Tuấn từng đi thực địa nhiều vùng rừng trong cả nước và nhận thấy tiềm năng nuôi kiến gai đen là rất lớn. Ở Việt Nam, kiến gai đen đã được tìm thấy ở nhiều tỉnh miền Bắc như Phú Thọ, Bắc Giang, Yên Bái… và nhiều tỉnh miền Trung.

“Nơi nào có rừng là nơi đó có kiến gai đen”- TS Tuấn cho biết. Loài kiến này được ghi nhận là rất dễ tính. Chúng có thể sống trên các loại cây như luồng, tre, xoan, trẩu…

Việc nhân nuôi bán tự nhiên kiến gai đen đồng nghĩa với việc phủ xanh rừng, mang lại nguồn gỗ tự nhiên và tăng thêm nguồn thu nhập cho bà con nông dân miền núi.

“Nhiều nơi ở một số tỉnh phía Bắc thường dùng trứng kiến gai đen để chế biến món ăn như mướp đắng xào trứng kiến, xôi trứng kiến, rượu trứng kiến. Một lượng lớn trứng kiến gai đen vẫn được đồng bào dân tộc bán qua cửa khẩu Tân Thanh sang Trung Quốc.

Qua chế biến, sản phẩm từ trứng kiến từ Trung Quốc lại được xuất đi các nước khác với giá rất cao tới 5.000 USD/kg. Với việc nhân nuôi quy mô lớn, Việt Nam hoàn toàn có thể chủ động được nguồn nguyên liệu trứng kiến để phục vụ nhu cầu trong nước, đồng thời xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới” - PSG Tuấn cho biết.

Hiện nay, các nhà khoa học đang có kế hoạch bán các sản phẩm chiết xuất từ trứng kiến gai đen sang thị trường Trung Quốc, Nga và một số nước châu Âu.

Người nghèo cũng có thể dùng

Do hiện nay, nguồn nguyên liệu kiến gai đen vẫn còn nhỏ lẻ, chỉ đủ phục vụ công tác nghiên cứu, nên sản phẩm bột chiết xuất từ trứng kiến gai đen chưa được nhiều người biết đến và nếu mua được, giá thành cũng rất cao.

Một hộp BROCURMA T-K do Cty Green Valley độc quyền với Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam hiện được rao bán trên mạng với giá 1 triệu đồng dưới dạng bột. Viện Khoa học Công nghệ cũng sản xuất và bán chủ yếu cho cán bộ của viện với mẫu mã đơn giản hơn.

“Nguyện vọng của chúng tôi là mọi người dân, nhất là người nghèo, đều có cơ hội sử dụng sản phẩm này để tăng cường sức khỏe. Chúng tôi có công nghệ và chất xám, nhưng để phát triển được việc nuôi kiến thành một ngành công nghiệp, có thể xuất khẩu sang các nước khác thì rất cần sự phối hợp của cơ quan quản lý trong việc xác định, quy hoạch nguồn nguyên liệu và đầu tư vốn” – PSG Tuấn cho biết.

Nhóm nghiên cứu cho hay, thời gian tới, nhóm sẽ tiếp tục bổ sung, hoàn thiện và đưa ra các sản phẩm mới. Chẳng hạn như thực phẩm chức năng từ trứng kiến gai đen và tảo, trứng kiến gai đen và tật lê, ngài đực tằm v.v…

Việc tăng hàm lượng axit amin trong trứng kiến cũng được xem xét bằng điều chỉnh bằng nguồn thức ăn nếu được nhân nuôi công nghiệp theo dạng bán tự nhiên.

“Có thể mở nhà máy nuôi kiến, nhưng tôi khuyến khích nuôi theo mô hình bán tự nhiên, như thế sẽ giữ được các yếu tố tự nhiên của chúng. Ta có thể can thiệp bằng các biện pháp kỹ thuật như tăng mật độ để cùng một diện tích có thể thu được sản lượng cao hơn và tăng thêm thức ăn” – PGS Tuấn nói.

Mong muốn của các nhà khoa học là mở rộng việc nuôi kiến thành một công nghiệp, một ngành kinh tế. Có thể mở rộng ra các vùng Yên Bái, Bắc Giang và một số địa phương khác.

Hiện nay, Vườn ươm Doanh nghiệp trẻ Khu Công nghệ cao Hòa Lạc đã có dự án cấp mặt bằng và thiết bị để mở rộng quy mô sản xuất sản phẩm từ trứng kiến gai đen.

Sảng khoái với trứng kiến

Trứng kiến gai đen có thể nâng cao sức khỏe, cải thiện khả năng tình dục của quý ông, đặc biệt là mang lại sảng khoái cho người bị stress gần như lập tức sau khi uống.

Đây là công trình nghiên cứu lọt vào danh sách 1 trong 10 công trình được đánh giá cao tại Vườn ươm Doanh nghiệp trẻ - Khu Công nghệ cao Hòa Lạc.

Các nhà khoa học Việt Nam đã phát hiện hoạt chất kỳ diệu ở trứng kiến, rất có lợi cho sức khỏe con người

Giải tỏa stress sau vài phút

Hoạt chất mới được các nhà khoa học Việt Nam và Đức phát hiện tháng 7/2008 có tên Trytophan. PGS -TS Dương Anh Tuấn, Trưởng Phòng Công nghệ sinh dược (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho biết, có nhiều nghiên cứu được công bố về các amino axit tự nhiên có trong trứng kiến gai đen, có tác dụng tốt đối với sức khỏe con người.

Trải qua 10 năm nghiên cứu, các nhà khoa học Viện Khoa học & Công nghệ Việt Nam (KH&CN) nhận thấy sản phẩm này có những tác dụng kỳ diệu chưa khám phá hết. Chẳng hạn, một người bị stress dùng sản phẩm tinh chiết từ trứng kiến gai đen sau vài phút là khỏe khoắn.

Tại sao nó lại có tác dụng nhanh đến vậy? Năm 2007, một nhóm nhà khoa học Việt Nam lên đường sang Đức và cùng với các nhà khoa học Viện Sinh Dược& Công nghệ Sinh học CHLB Đức tìm ra hoạt chất Trytophan - chiếc chìa khóa bí mật làm nên điều kỳ diệu của trứng kiến gai đen.

Sản phẩm chiết xuất từ trứng kiến gai đen được các nhà khoa học Viện KH&CN đăng ký bảo hộ thương hiệu BROCURMA T- K và chuẩn bị đăng ký sở hữu trí tuệ. Sản phẩm này cũng được Bộ Y tế kiểm nghiệm và cho phép lưu hành trên thị trường.

Một số công ty trong và ngoài nước muốn được tham gia cung cấp sản phẩm thương mại BROCURMA T- K. Các nhà khoa học ở tỉnh Côn Minh, Trung Quốc, sang Việt Nam đặt vấn đề bán sản phẩm này tại thị trường Trung Quốc.

Trước đó tại Việt Nam, có một số công trình nghiên cứu, sử dụng cao trứng kiến gai đen như một thực phẩm bổ dưỡng cho bệnh nhân, vận động viên.

Tuy nhiên, công nghệ trước đây là làm thủ công. Thủy phân trứng kiến trong môi trường axit, nhiệt độ cao khiến chất này bị phân hủy. Công nghệ mới được áp dụng đối với sản phẩm BROCURMA T-K là công nghệ chiết xuất và chuyển hóa protein bằng enzym, hoàn toàn giữ được các tinh chất quý.

Việt Nam sẽ có nghề nuôi kiến?

Tại Việt Nam, kiến gai đen được tìm thấy ở nhiều tỉnh miền Bắc như Phú Thọ, Bắc Giang, Yên Bái… và nhiều tỉnh miền Trung. Loài kiến này đang được một số đơn vị nhân nuôi và khai thác theo mô hình bán tự nhiên.

Nguồn nguyên liệu này dồi dào, sẵn có trong tự nhiên. Tuy nhiên, để cung cấp bền vững dưới dạng thương phẩm chiết xuất từ trứng kiến, các nhà khoa học cho rằng, cần quy hoạch nguồn nguyên liệu.

Hiện, Viện Khoa học & Công nghệ Việt Nam vẫn phải mua 250.000 đồng/kg trứng kiến. Một tổ kiến cho hai lạng kiến. Nếu nhân nuôi bán tự nhiên, một cây có thể cho 3 - 4 tổ.

“Giá trị dinh dưỡng của kiến và trứng kiến đã rõ, hàm lượng các axit amin có thể cải thiện bằng thức ăn và môi trường sinh thái. Nhưng quan trọng là phải xây dựng được quy trình nhân nuôi kiến gai đen, góp phần xây dựng làng nghề nhân nuôi kiến. Tạo được những làng nghề này, một phần xoá đói giảm nghèo cho dân cư ven rừng, một phần lưu giữ được các kiến thức y học dân gian đang dần mai một” – PGS -TS Dương Anh Tuấn nói.

Ở Trung Quốc kiến và kiến gai đen được dùng trong y học và bán thương phẩm với giá rất đắt. 200g kiến đen khô giá 500NDT (tương đương một triệu đồng), một cân trứng kiến 5.000 USD. Các nhà khoa học cho biết, sản phẩm chiết xuất từ trứng kiến gai đen của Việt Nam, nếu có mặt trên thị trường, sẽ rẻ hơn nhiều lần.

Bất lực, rối loạn cương dương đang có xu hướng tăng. Khoảng 16% nam giới tại Việt Nam bị rối loạn cương dương. Bác sĩ Nguyễn Thu Giang - Phó Giám đốc Tổ chức Phát triển cộng đồng Ánh Sáng (LIGHT), cho biết rằng, bất lực, rối cương dương có nhiều nguyên nhân; tuy nhiên cường độ lao động trí óc quá cao cũng được coi là nguyên nhân quan trọng.

Ngoài ra, những thói quen xấu như nghiện rượu, thuốc lá... cũng là nguyên nhân gây bệnh. Tại Trung tâm Nam học Bệnh viện Việt Đức, 82% bệnh nhân bị rối loạn cương dương là doanh nhân và trí thức. Theo GS Quán Anh - Trung tâm Nam học (Bệnh viện Việt Đức) khoảng 20% trường hợp rối loạn cương là do yếu tố tâm lý (lo âu, trầm cảm), số còn lại bắt nguồn từ thể chất (do rối loạn hoặc tổn thương mạch máu và thần kinh ở cơ quan sinh dục nam).

Mỹ Hằng - Thái Hà