Dự án “ngân hàng bò”: Cần triển khai đồng bộ

Nguồn tin: Hà Nội Mới, 08/01/2009
Ngày cập nhật: 9/1/2009

Hội Nông dân (HND) thành phố Hà Nội vừa phối hợp với Trung tâm Chăn nuôi gia súc lớn thành phố tổ chức hội thảo đánh giá kết quả và tìm giải pháp thực hiện dự án "Ngân hàng bò" (cho vay vốn bằng bò) ở huyện Mỹ Đức (Hà Nội), nhằm rút kinh nghiệm để triển khai ra diện rộng.

Bên cạnh hiệu quả dự án đem lại, cả người chăn nuôi và người quản lý trực tiếp đều trăn trở trước những khó khăn về vốn, nguồn thức ăn thô, kỹ thuật… làm hạn chế hiệu quả của dự án.

Từ năm 2007 đến nay, dự án "Ngân hàng bò" được triển khai ở 4 huyện: Mỹ Đức, Chương Mỹ, Thạch Thất, Ba Vì (tỉnh Hà Tây cũ) đối tượng là hộ nghèo được UBND cấp huyện cấp giấy chứng nhận (thông qua HND và Hội Phụ nữ) nhằm cho người nghèo "cần câu" vươn lên thoát nghèo. Ông Nguyễn Ngọc Bộ, Chủ tịch HND huyện Mỹ Đức cho biết, năm 2007, có 81 hộ nghèo của 2 xã An Tiến và Hùng Tiến của huyện được vay vốn bằng 81 con bò 10 tháng tuổi thuộc dự án "Ngân hàng bò" với kinh phí 328 triệu đồng để nuôi bò sinh sản. Đây là dự án có lợi cho hộ nông dân nghèo, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, tạo sức kéo và cung cấp phân bón cho sản xuất. Từ 81 con bò giống, 2 năm qua đã sinh sản được 24 con bò, trong đó có 14 con bò cái bổ sung vào nguồn bò giống cho các hộ nghèo khác vay vốn. Tuy nhiên trong quá trình triển khai dự án đã bộc lộ một số bất cập.

Ngày 7-12-2006, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) có QĐ số 2135/QĐ-UB triển khai dự án "Ngân hàng bò" nhằm giúp các hộ nghèo (đã được UBND huyện, thị xã cấp giấy chứng nhận) trong tỉnh được vay vốn bằng bò sinh sản trong 2 năm để hỗ trợ tạo việc làm và nguồn thu nhập, giúp họ nâng cao mức sống. Theo đó, mỗi hộ nghèo được vay trực tiếp một con bò cái lai sind từ 1 tháng tuổi trở lên bảo đảm đủ tiêu chuẩn giống để chăn nuôi và cho sinh sản. Chu kỳ vay là 2 năm. Trong chu kỳ đầu, bò đẻ được bê cái thì các hộ hoàn trả vốn bằng bò cái 10 tháng tuổi để tiếp tục giao cho hộ nghèo khác vay vốn. Nếu chu kỳ đầu đẻ ra bê đực thì được gia hạn thêm 1 năm. Nếu vẫn tiếp tục đẻ bê đực thì hộ nghèo phải hoàn trả ban quản lý số tiền trị giá bằng tiền mua bò ban đầu. Trong trường hợp này, thời gian được vay cho 1 hộ không quá 40 tháng.

Đa số hộ nông dân nghèo đang thực hiện dự án "Ngân hàng bò" cho biết: Muốn dự án thực hiện có hiệu quả thì các cấp, các ngành nên có kế hoạch cho vay vốn để nông dân đầu tư đồng bộ từ con giống, chuồng trại tiêu chuẩn… mới cho hiệu quả. Ông Lê Tiến Phụng, hộ chăn nuôi ở xã Hùng Tiến trăn trở: Theo quy định, dự án chỉ đầu tư cho các hộ được vay vốn bằng 1 con bò (trị giá 4 triệu đồng), còn tất cả cơ sở vật chất cho việc chăn nuôi như chuồng trại, nguồn thức ăn, bò đực để phối giống… đều do người nông dân tự lo, trong khi hộ nghèo phải lo ăn từng bữa thì lấy đâu ra tiền để đầu tư chuồng trại đúng tiêu chuẩn, hoặc đưa chuồng trại xa khu nhà ở để tránh tình trạng ô nhiễm môi trường (kinh phí làm chuồng cho 1 con bò theo đúng tiêu chuẩn khoảng 5 triệu đồng). Bên cạnh đó, nông dân cần được hỗ trợ giống cỏ phục vụ chăn nuôi. Không chỉ băn khoăn về thiếu vốn, chuồng trại và nguồn thức ăn, ông Trần Văn Nghĩa, ở xã An Tiến cho rằng, hiện người nuôi bò sinh sản còn gặp khó khăn do thiếu bò đực phục vụ cho việc phối giống. Vừa qua, vào chu kỳ bò động đực, một số hộ gia đình ở đây phải chạy đôn chạy đáo khắp nơi mà không tìm được bò đực, đành mất "thời cơ" phối giống. Đề nghị Ban quản lý dự án "Ngân hàng bò" đầu tư thêm bò đực giống thật đẹp và chọn hộ nuôi, phục vụ cho việc sinh sản cho bò, hỗ trợ nông dân nghèo nuôi bò đạt hiệu quả.

Theo nhận định của các nhà quản lý dự án trực tiếp ở cơ sở thì hạn chế của dự án là người chăn nuôi bò còn thiếu tự giác trong việc chấp hành các cam kết. Một số hộ chăn nuôi thấy giá bò lên cao là bán ra thị trường, có hộ sinh sản ra bò cái nhưng báo cáo là bê đực để kéo dài thời gian hoàn vốn. Công tác quản lý cũng thiếu sát sao nên sau 2 năm thực hiện ở Mỹ Đức, đã có 8 hộ phá bỏ cam kết, bán bò ra thị trường. Ông Nguyễn Văn Liên, Bí thư Đảng uỷ xã An Tiến cho rằng, kinh phí dành cho công tác quản lý dự án 2% tổng kinh phí là quá ít. Với 1,9 triệu đồng cho ban quản lý dự án huyện và 2,3 triệu đồng cho ban quản lý dự án xã mỗi năm, các HND xã không thể thường xuyên kiểm tra, theo dõi, giám sát chặt chẽ việc thực hiện cam kết của người chăn nuôi, vì thế mới có chuyện nông dân bán bò không ai biết, bò ốm, bò chết không ai hay.... Đặc biệt, công tác tập huấn kỹ thuật chăn nuôi cho người nông dân cũng cần phải tăng cường vì 2 năm qua mới tổ chức một lần trước lúc các hộ nhận bò là quá ít và cần tổ chức sau khi đưa bò về cho các hộ để bà con áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi hiệu quả. Mong rằng trong thời gian tới, những hạn chế này được khắc phục kịp thời để dự án "Ngân hàng bò" triển khai ở Mỹ Đức và các huyện khác đạt hiệu quả tốt, giúp người nông dân xóa đói giảm nghèo.

Phúc Bản