Gà Mía, "con" làm giàu

Nguồn tin: Kinh tế nông thôn, 18/02/2009
Ngày cập nhật: 23/2/2009

Xã Đường Lâm (thị xã Sơn Tây - Hà Nội) được coi là một trong những vùng đất còn lưu giữ được nhiều nét cổ xưa nhất nước ta. Du khách đến đây không chỉ bị cuốn hút bởi những bức tường đá ong màu hoàng thổ, những ngôi nhà gỗ ba gian hai chái... mà còn bởi mùi vị thơm ngon, béo ngậy của món thịt gà đặc sản. Với người Đường Lâm, giống gà Mía không chỉ giúp bà con tăng thu nhập mà còn là niềm tự hào bởi đây từng là giống gà tiến vua.

Hấp dẫn hương vị gà đặc sản

Sở dĩ có tên gọi gà Mía là vì giống gà này đặt theo tên làng (Đường Lâm xưa gọi là kẻ Mía). Gà Mía đầu nhỏ, mình vuông, dễ nuôi; gà mái trưởng thành nặng 2,8 - 3kg, gà trống 4 - 6kg. Gà mái thường có chân nhỏ, lông vàng, sau khi đẻ 4 - 5 lứa sẽ mọc yếm (dải thịt bên dưới bụng). Gà trống thân to, dài hơn, lông thường có màu mận chín. Với những người sành ăn, gà trống thiến là lựa chọn hàng đầu bởi thịt gà có màu trắng, mỡ vàng, ăn giòn, vị ngọt đậm, thịt chắc, xương nhỏ. Xưa, những chú gà trống đẹp, trọng lượng 5 - 6kg thường được dân làng chọn làm lễ vật cung tiến vua hoặc dùng trong dịp lễ tế đầu năm.

Ông Phan Văn Ve, Hội trưởng Hội Bảo tồn và Phát triển giống gà Mía (xã Đường Lâm) cho biết, gà Mía dùng để tiến vua hoặc tế Thành hoàng làng thường được nuôi rất kỳ công. Trước hết, phải chọn người có kinh nghiệm, chăn nuôi cẩn thận, sau đó mới chọn con giống khỏe, đẹp, dáng chuẩn. Đến ngày tế lễ, gà để nguyên con, luộc chín tới, đặt trên mâm xôi rồi rước ra đình, đền làm lễ. “Cũng chính vì gà Mía có dáng đẹp, đầu công, mình cốc, cánh trai, ngắn quản, dài đùi, diều vịt, mã lĩnh... phảng phất hình con công, con phượng nên mới được chọn làm vật tế lễ Thành hoàng làng. Nếu dùng trong bữa ăn ngày Tết hoặc đám cưới hỏi thì chỉ cần gà bình thường luộc chín, chặt thành miếng vừa ăn rồi thái chỉ một ít lá chanh rắc lên là có món thịt gà hoàn hảo”, ông Ve tự hào khoe.

Theo ông Ve, gà Mía không khó nuôi, lại có sức đề kháng tốt, chỉ cần ăn thóc, gạo, ngô, rau xanh... là lớn nhanh như thổi. Hiện, gia đình ông là một trong những hộ có nhiều kinh nghiệm nuôi gà Mía. Hàng năm, ông nuôi 2 lứa gà, bình quân 100 con/lứa, vừa góp phần tăng thu nhập, vừa bảo tồn được nguồn gen của giống gà quý.

Làm giàu nhờ gà Mía

Đến nay, nghề nuôi gà Mía đã phát triển đến gần 30 xã, phường của Sơn Tây và một số huyện lân cận như Ba Vì, Thạch Thất, Đan Phượng, Quốc Oai... Riêng ở Đường Lâm có tới 180 hộ đang nuôi và cung cấp trứng, giống gà Mía, trong đó có nhiều hộ nuôi 300 – 500 con/lứa. Một số hộ còn chuyển sang chăn nuôi tập trung, lắp đặt máy ấp nở trứng giống. Chị Hà Thị Vượng ở thôn Đông Sàng cho biết: “Riêng dịp Tết Nguyên đán vừa rồi, gia đình tôi thu nhập gần 10 triệu đồng nhờ bán gà Mía, thậm chí ở chợ còn “cháy” gà trống, giá bán lên tới 90.000 – 100.000 đồng/kg, cao hơn gà ta 20.000 – 30.000 đồng/kg. Gà giống cũng có giá 7.000 – 8.000 đồng/con, trong khi gà ta thường chỉ 4.000 – 5.000 đồng/con”. Theo ông Nguyễn Quốc Quân, một trong những hộ nuôi gà Mía quy mô lớn nhất xã, gà Mía đang mở ra cơ hội làm giàu cho nhiều hộ nông dân Đường Lâm, tuy nhiên, giống gà này rất dễ bị thoái hóa. Đặc biệt, nếu nuôi theo phương pháp công nghiệp thì chỉ sau 1 năm là gà kém chất lượng.

Vì giá trị của giống gà Mía và nguy cơ thoái hóa ngày càng cao nên Bộ Nông nghiệp và PTNT đã quyết định đưa gà Mía vào danh sách 1 trong 4 giống gia cầm quý cần được bảo tồn. Đầu năm 2008, UBND tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội) đã có chủ trương phát triển loài gà này trên các vùng đồi, gò. Trung tâm Nghiên cứu giống gia cầm Thụy Phương (Từ Liêm – Hà Nội) hàng năm trích ngân sách hỗ trợ cho 6 gia đình ở Đường Lâm nuôi gà Mía để giữ gen, trong đó có hộ ông Ve, ông Quân... Hiện, ở Đường Lâm đang nuôi giữ gần 1.000 con gà mái thuần chủng, mỗi năm cung cấp cho thị trường hàng vạn gà giống.

Hỏi về kinh nghiệm chăm sóc, chị Vượng, người nuôi gà Mía giàu kinh nghiệm ở Đường Lâm cho biết: “Hiện, gia đình tôi vẫn giữ cách nuôi truyền thống, nghĩa là thả vườn nhưng có rào chắn để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Ngoài thức ăn chủ yếu là ngô, thóc, các loại rau cỏ, tôi chỉ cho ăn bổ sung cám tăng trọng vào thời kỳ vỗ béo. Cách nuôi này phải mất 4 – 5 tháng mới có thể xuất chuồng nhưng bù lại, gà có chất lượng thơm ngon, bán được giá. Cần chú ý công tác phòng bệnh, thường xuyên tiêm phòng định kỳ và vệ sinh chuồng trại sạch sẽ...”. Theo chị Vượng, mặc dù giá đầu tư ban đầu cao nhưng nuôi gà Mía vẫn lãi hơn so với nuôi lợn hoặc làm ruộng bởi gà ít bị dịch bệnh, giá bán ổn định và dễ tiêu thụ.

Ngọc Minh