Thức ăn chăn nuôi "ngoại": nhùng nhằng giảm thuế hay không?

Nguồn tin: Vietnamnet, 19/03/2009
Ngày cập nhật: 23/3/2009

Giá thức ăn chăn nuôi (TACN) sản xuất ở Việt Nam vẫn cao hơn các nước, mặc dù cơ quan chức năng ra sức kêu gọi, hô hào giảm giá. "Cửa" cũng đã mở để TACN thành phẩm "ngoại" tràn vào, ép giá thức ăn nội địa giảm xuống. Song, giải pháp này cũng chưa phải là hữu hiệu.

"Bút chiến" xảy ra

Trong một cuộc họp gần đây, PGS.TS Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), kiến nghị, trường hợp các doanh nghiệp kinh doanh TACN không chịu giảm giá, có thể cho các doanh nghiệp thủy sản và chế biến thực phẩm được nhập nguyên liệu thô thế giới về gia công, tự sản xuất TACN để sử dụng, đồng thời với việc giảm thuế nhập khẩu để hỗ trợ người chăn nuôi.

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát cũng ủng hộ chủ trương trên.

Tuy nhiên, tranh cãi đã bùng lên khi ông Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, "các DN sản xuất thức ăn đang lãi lớn, nhất là các tập đoàn, công ty nước ngoài đang chi phối đẩy người nuôi cá, DN chế biến thuỷ sản vào cảnh thua thiệt”.

Phản bác điều này, trong tờ trình gửi Bộ trưởng Cao Đức Phát mới đây, Chủ tịch Hiệp hội TACN Lê Bá Lịch chỉ trích gay gắt, và lập luận rằng giá TACN bán tại Việt Nam chỉ cao hơn Thái Lan 5-7%, Trung Quốc 12-15%, còn tương đương Indonesia và thấp hơn nhiều so với Philippines, Bangladesh.

Ông Lịch viện dẫn nhiều lý do: như giá thuê đất xây dựng nhà máy; cơ sở hạ tầng cảng Việt Nam kém, chi phí cao... cộng với các loại tiêu cực phí vô hình chi phối dẫn tới giá TACN tại Việt Nam cao hơn - đây là một thực tế không tránh khỏi.

Song, một quan điểm khác, ông Vũ Văn Dũng - Quyền Cục trưởng Cục Nuôi trồng Thuỷ sản (Bộ NN-PTNT), lại muốn mở thật rộng cửa cho nhập TACN thành phẩm vào nước ta để ép các DN thức ăn nội địa giảm giá. Ông Dũng khẳng định, DN nào nhập khẩu chắc chắn chất lượng đảm bảo và ổn định hơn hàng của nhiều cơ sở sản xuất trong nước.

Theo một chuyên gia ngành chăn nuôi, chỉ 3-4 DN sản xuất TACN lớn hiện nay như CP Group, Cargill, Proconco... đã chiếm tới gần 70% thị phần TACN trong nước. Chỉ một động thái tăng, giảm giá của họ buộc các cơ sở sản xuất khác cũng phải theo, nếu không muốn phá sản.

Chính vì vậy, việc hạ thuế nhập khẩu bằng 0% để TACN thế giới giá rẻ tràn vào Việt Nam sẽ tạo ra một thị trường TACN cạnh tranh, người chăn nuôi được hưởng lợi. Trong khi đó, cơ quan quản lý Nhà nước có thể sử dụng linh hoạt công cụ thuế hay hạn ngạch (quota) để điều chỉnh nếu giá TACN "ngoại" quá rẻ so với giá trong nước.

Đừng quá kỳ vọng

Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Cục trưởng Cục chăn nuôi, cho biết, có hai nhóm TACN thành phẩm: một là thức ăn cho thuỷ sản, thuế nhập khẩu hiện đã bằng 0; hai là thức ăn cho lợn và gia cầm, mức thuế đang là 8%. Trong trường hợp cần thiết, có thể hạ thuế TACN cho gà, lợn xuống còn khoảng 3%.

Tuy nhiên, theo ông Dương, việc giảm thuế này chỉ có thể khi các doanh nghiệp sản xuất trong nước cố tình giữ giá TACN thành phẩm cao, mặc dù nguyên liệu thế giới giảm và Nhà nước đã có nhiều biện pháp hỗ trợ.

Trên thực tế, TACN thành phẩm có thời hạn sử dụng nhất định, chỉ trong vòng khoảng 30-60 ngày. Cùng với các thủ tục liên quan đến xuất nhập khẩu, lưu kho bãi, xây dựng hệ thống phân phối... thì giá thành TACN "ngoại" bán tại Việt Nam cũng ngang ngửa giá nội địa, khó mà rẻ hơn. Chưa kể, thức ăn nhập về còn phải phù hợp với đối tượng nuôi trong nước.

Do vậy, ông Dương cho rằng, giải pháp về việc mở cửa để nhập khẩu TACN xem ra cũng không phải là hữu hiệu nhất, bởi hiện nay, thuế thức ăn thuỷ sản đã còn 0% mà chưa thấy TACN "ngoại" ồ ạt vào Việt Nam.

Về phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Duy Sâm, Giám đốc Công ty TACN Hà Việt, cũng không tin có cá nhân, doanh nghiệp nào dám nhập TACN thành phẩm vì giá các nước đã xấp xỉ bằng Việt Nam, nhập về các khoản thuế, hao hụt, vận chuyển.. sẽ đội giá lên, không cạnh tranh nổi giá sản xuất trong nước.

Hà Yên