Sản xuất – cung ứng thức ăn chăn nuôi: Đầu vào bị động, đầu ra bấp bênh

Nguồn tin: Báo Hải Phòng, 28/3/2009
Ngày cập nhật: 29/3/2009

Thời điểm này, giá thức ăn chăn nuôi tại Hải Phòng tăng khoảng 5-10 nghìn đồng/bao, khiến người chăn nuôi lo lắng, không dám mở rộng sản xuất. Trong khi đó, giá mặt hàng này tại các nước trong khu vực và trên thế giới chưa tăng. Nghịch lý này diễn ra khá phổ biến trong thời gian qua. Nhiều khâu trung gian, đội giá

Anh Phạm Văn Lượng, Giám đốc Công ty cổ phần gà giống Lượng Huệ cho biết: Trong năm 2008, giá thức ăn chăn nuôi cũng liên tục tăng cao, có lúc tăng lên đến gần 80%. Khi giá mặt hàng này trên thế giới giảm mạnh đến 40%-50%, giá trong nước vẫn ở mức cao và giảm không đáng kể. Tình trạng này khiến nhiều trang trại, doanh nghiệp chăn nuôi quy mô lớn gặp khó khăn. Công ty cổ phần gà giống Lượng Huệ phải khắc phục khó khăn này bằng cách tự sản xuất thức ăn chăn nuôi cung ứng cho các trang trại chăn nuôi gia công. Trong quá trình tự sản xuất, tôi phát hiện ra rằng, trước đây, doanh nghiệp phải mua thức ăn chăn nuôi của các hãng sản xuất lớn với giá quá cao do sản phẩm của họ qua nhiều khâu trung gian. Từ nhà máy sản xuất, thông thường sản phẩm thức ăn chăn nuôi phân phối đến tay người chăn nuôi lại qua hàng loạt đại lý cấp 1, cấp 2, đại lý bán lẻ, mỗi cấp đội giá lên 5-10%. Vì vậy, giá bán đến tay người chăn nuôi có khi tăng đến hơn 30% so với giá tại nhà máy”.

Theo đại diện hãng thức ăn Proconco tại Hải Phòng, việc kiểm tra giá bán thống nhất tại các đại lý của doanh nghiệp là rất khó khăn. Thường thì cứ qua một cấp đại lý là giá sản phẩm buộc phải tăng lên đôi chút. Đến các đại lý bán lẻ, giá biến động hơn do họ cộng thêm chi phí vận chuyển, lưu kho bãi. Trong khi đó, doanh nghiệp chưa có điều kiện phối hợp với các cấp chính quyền địa phương hay các hợp tác xã nông nghiệp để đưa hàng trực tiếp đến tay người chăn nuôi. Đấy là chưa kể doanh nghiệp phải chịu cả khâu trung gian trong thu mua, nhập khẩu nguyên liệu sản xuất, đẩy giá sản xuất lên cao. Thực tế là, chưa nhiều doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi và các hợp tác xã nông nghiệp phối hợp vào cuộc để cung ứng sản phẩm thức ăn chăn nuôi đến nông dân.

Phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu

Bà Phạm Thị Cằng, Giám đốc Công ty cổ phần nông nghiệp kỹ thuật cao Hải Phòng cho biết: “Trước đây, công ty đầu tư dây chuyền khá hiện đại để sản xuất thức ăn chăn nuôi phục vụ Xí nghiệp gà giống Thành Tô, nhưng sau phải ngừng sản xuất do gặp nhiều khó khăn. Một trong những nguyên nhân cơ bản là phần lớn nguyên liệu sản xuất phải nhập khẩu, đặc biệt các nguyên liệu vi chất bổ sung phải nhập 100%, không chủ động được về giá. Thêm vào đó, phần lớn máy móc, công nghệ sản xuất thức ăn chăn nuôi đều phải nhập khẩu, nên chi phí từ sản xuất đến đóng gói đều tăng cao”. Bà Cằng cũng cho rằng, việc phải nhập hoàn toàn nguyên liệu cho sản xuất thức ăn chăn nuôi tại một nước nông nghiệp như Việt Nam là điều hết sức vô lý vì chúng ta có thể sản xuất trong nước. Tuy nhiên trên thực tế thì việc tạo vùng nguyên liệu trong nước lại không dễ dàng. “Là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong liên kết với nông dân sản xuất nông sản hàng hoá, chúng tôi hiểu tại sao các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi không mặn mà với việc tạo vùng nguyên liệu ngô, đậu nành…trong nước. Thực tế là từ việc quy hoạch vùng sản xuất nguyên liệu đến ký kết hợp đồng với nông dân đều khó khăn. Vùng nguyên liệu nhỏ lẻ, manh mún, nông dân thường xuyên phá vỡ hợp đồng, chất lượng sản phẩm không đồng đều để phục vụ chế biến…chính là rào cản khiến các doanh nghiệp ngại “vào cuộc” xây dựng vùng nguyên liệu, họ chọn giải pháp nhàn hơn là nhập khẩu phần lớn nguyên liệu” bà Cằng khẳng định.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Chăn nuôi (Sở Nông nghiệp- PTNT Hải Phòng) cho biết: “Theo thông tin từ Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp- PTNT) hiện 45 - 55% nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi phải nhập khẩu; 85 - 90% thiết bị đang sử dụng ở các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi là thiết bị ngoại nhập. Do vậy, theo tính toán của nhiều chuyên gia và cán bộ quản lý chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi của Việt Nam luôn cao hơn 10-20% so với các nước trong khu vực”.

Như vậy, để phát triển chăn nuôi bền vững, giảm những bất hợp lý trong sản xuất, phân phối thức ăn chăn nuôi, Nhà nước cần có chính sách đẩy mạnh việc trồng cây ngũ cốc; khuyến khích đầu tư nghiên cứu, phát triển và nhập khẩu công nghệ sản xuất thức ăn bổ sung để chủ động nguồn nguyên liệu ngay trong nước. Các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi +9+9giảm chi phí sản xuất; áp dụng công nghệ sinh học mới; tìm kiếm nguồn nguyên liệu trong nước thay thế nguyên liệu nhập khẩu; kết hợp nhà phân phối trao đổi hàng nhằm tiết kiệm chi phí vận chuyển; tăng cường mua nguyên liệu trực tiếp, xây dựng hệ thống phân phối hợp lý…

Hoàng Yên