Phiên chợ trâu bò Ba Đồn

Nguồn tin: Sài Gòn tiếp thị, 02/04/2009
Ngày cập nhật: 3/4/2009

Phiên chợ trâu bò khá độc đáo nằm ở trung tâm thị trấn Ba Đồn (Quảng Trạch, Quảng Bình). Đúng hẹn mỗi tháng vào các ngày 6, 16 và 26 âm lịch, những nông dân ở vùng nông thôn xa xôi và thương lái gần xa lại dắt theo trâu bò đổ về chợ để mua bán

Cú “đét” tay ngã giá một “thương vụ” bò

Ngày mùng 6 âm lịch, chúng tôi trở lại chợ Ba Đồn. Chị Phan Thị Bích Thuỷ, một người bán nước cho biết, chợ phiên bắt đầu từ hôm nay, nhưng trâu bò đã được nông dân ở xa dắt về từ mấy ngày trước. Từ các ngả đường, từng đoàn trâu bò được những nông dân dắt tay và của thương lái chở trên xe tải nhỏ đổ vào chợ.

“Đét” tay… ra giá!

Mặt trời đã ló dạng, phiên chợ được nêm chật kín người và la liệt trâu bò được buộc thành từng nhóm. Lão nông Trần Trọng Phước chưa bán được con bê cái, nói giọng quả quyết với mấy người cùng thôn đi cùng: “Nhìn đi nhìn lại, con “me” tui vẫn cứ thấy đẹp nhất! Người như trái sim chín, tròn ú ra ri, ai lại không thích”. Nói rồi, ông bảo cậu con trai mở dây thừng dắt bê ra chỗ đất rộng, ông vuốt bộ lông dựng đứng của con bê, nói: “Nuôi nó hai năm rồi, nhưng cũng phải bán vì năm vừa rồi hai đứa con tui đi làm công nhân ở Sài Gòn về mà không có tiền, năm nay cả hai đứa đòi đi học nghề, nên tui phải xấn cho con”.

Hai người đàn ông đi mua bò đến vuốt con bê, tấm tắc: “Con này nhìn “ngon” đấy, nhưng cái đuôi lại bị lệch so với “dậu”, con này là loại “bò đĩ”; nếu làm giống thì không ổn”.

Thấy khách chê con bê của mình, ông Phước quả quyết: “Con bê này vừa thế, chứ đâu phải lệch cái chi, đuôi dài, bầu vú bự, loại ni mua về làm giống chỉ toàn đẻ ra me “hoa hậu” thôi. Mua thì tui bán, bảy triệu bớt cho năm chục ngàn tiền “chạc mũi” (tiền dây thừng).

Người mua bò cầm dây thừng xoay con bê một vòng, nghía trước sau vẻ sành “xem tướng”, nói: “Tui muốn mua con giống tốt về “dâm” (chăn dắt) cho nó đẻ, kiếm lứa bê con, chứ không buôn bán gì. Năm triệu bán không?”.

“Con me đẹp ri mà lại trả có năm triệu, sáu triệu tám, được thì bán”. “Bốp”! Ông Phước giơ bàn tay phải của mình ra rồi giáng mạnh vào bàn tay của người mua bò. Người đàn ông phét mạnh vào tay ông Phước, tiếp tục trả giá: năm triệu rưỡi!

Không chịu xuống nước, ông Phước giáng hai ba phát khiến bàn tay người mua đỏ tấy, rồi đáp lại: Đúng sáu triệu rưỡi! Giá cuối!

Sau màn ngã giá xong xuôi, đôi bên ngồi xổm xuống đất thanh toán tiền. Cầm mớ tiền mới cáu, cả ba người dẫn nhau vào quán rượu kế bên chợ nhậu thịt chó. Đó là cái lệ sau cuộc mua bán để ăn mừng cuộc mua bán thành công. Thông thường, sau cuộc mua bán này, những nông dân sẽ giữ liên lạc với nhau để theo dõi con trâu, con bò đã được mua bán. Người mua về có lãi, sinh lợi sẽ cảm ơn bằng cách đem rượu thịt đến nhà người bán ăn mừng, còn nếu người bán bán đắt mà giống lại không tốt, thì họ sẽ mang tiếng xấu.

“Bí quyết” chọn trâu bò

Chợ Ba Đồn đã có từ lâu, hiện tại mỗi phiên chợ có từ bốn đến năm trăm lượt trâu bò được mua bán. Tất cả đều được chở bằng xe tải, lẫn dắt bộ từ khắp nơi đưa về. Ông Trần Đình Hữu, một người lớn tuổi nói: “Chợ trâu bò Ba Đồn nổi tiếng khắp cả các tỉnh miền Trung, phiên nào chợ cũng kín người mua bán, lẫn người đi xem”.

Người mua trâu bò thường chọn mua trâu bò thịt, hoặc trâu bò giống. Người mua trâu bò về làm giống thường chọn mua trâu của người dân đem đến bán vì “thật giống” hơn, không bị “độ” và “sơn tút, lấp liếm” các nhược điểm như trâu bò của thương lái. Anh Phan Văn Bình, một người rành chọn trâu bò cho biết, muốn mua trâu bò thịt, thì phải nhìn dáng, nhìn xương, con nào to béo, lông xù xì và sừng ngắn thì chọn, vì thịt săn chắc, ít mỡ, xương nhỏ. Tuy nhiên, bí quyết là vậy, nhưng nếu người đi mua không rành, rất dễ bị đánh lừa, vì thông thường trước lúc đem bán, trâu bò đã được “tẩm bổ” một thời gian cho mập và bắt mắt; thậm chí một số người còn dùng sơn quét và cạo rửa để “tạo bong” cho trâu bò mà bán được giá cao.

Đó là bí quyết để mua trâu bò thịt, thế nhưng cách để chọn trâu bò giống lại phức tạp hơn, chỉ có “dân trong nghề” mới mua được con giống tốt. Chính vì lẽ đó, những nông dân ở đây cho biết, ai đi mua trâu bò giống, nếu không rành, thì đều phải nhờ người đi chọn giùm. Căn cứ vào màu lông, dáng, các chi tiết như đuôi, vú, răng… người xem sẽ biết được con nào là giống tốt, đẻ con đẹp.

Nguyễn Công Tâm