Những dự án nâng cao chất lượng đàn gia súc

Nguồn tin: Phú Yên, 14/04/2009
Ngày cập nhật: 15/4/2009

Phú Yên có đàn gia súc khá lớn với hơn 220.000 con bò và khoảng 218.000 con heo. Chăn nuôi gia súc là nghề mang lại thu nhập chính cho nhiều gia đình ở nông thôn. Tuy nhiên, lâu nay chất lượng đàn gia súc không cao, dẫn đến hiệu quả chăn nuôi của người dân thấp. Ngành chức năng tỉnh Phú Yên đang tiến hành các dự án, chương trình cải tạo con giống bò, heo tại địa phương.

Chăn nuôi bò đàn ở huyện Sông Hinh cần phải thay đổi con giống - Ảnh: LÊ BIẾT

CẢI TẠO CHẤT LƯỢNG ĐÀN BÒ

Theo báo cáo của ngành Nông nghiệp – Phát triển nông thôn Phú Yên, đến cuối năm 2008, tỉ lệ bò lai sind của Phú Yên đạt 43,4%. Con số trên cho thấy khả năng đến 2010, tỉ lệ bò lai đạt 50% tổng đàn như mục tiêu mà chương trình số 02 của Tỉnh ủy Phú Yên đề ra là có khả năng trở thành hiện thực.

Tuy vậy, thực tế chất lượng đàn bò lai của Phú Yên không cao. Chương trình sind hóa đàn bò tỉnh Phú Yên bắt đầu thực hiện từ năm 1993 và kết thúc vào năm 2000. Trong thời gian này, hầu hết các địa phương có bò đực giống đã tạo ra một thế hệ con giống lai 50% máu ngoại, chủ yếu là giống lai sind, tầm vóc lớn hơn nhiều so với bò địa phương, vừa lấy thịt vừa lấy sức kéo rất tốt. Tuy nhiên đến năm 2000, chương trình đầu tư bò đực giống kết thúc, vì vậy việc lai tạo đàn bò chuyển theo nhiều hướng khác nhau. Trong đó chỉ một số ít nông dân thụ tinh nhân tạo bằng tinh bò ngoại thuần chủng do Trung ương cung cấp, phần lớn còn lại là lai tạo trực tiếp từ thế hệ bò lai F1, F2, F3... được tạo thành từ chương trình đầu tư bò đực giống ban đầu. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc tỉ lệ bò lai của Phú Yên hiện chiếm khá cao trong tổng đàn, nhưng không tỉ lệ thuận với chất lượng đàn bò. Giám đốc Trung tâm Giống và kỹ thuật vật nuôi Phú Yên Đào Lý Nhĩ giải thích: “Nếu như thụ tinh nhân tạo hay cho nhảy trực tiếp bằng giống bò lai thuần thì tỉ lệ máu lai của thế hệ F1 là 50%. Tuy nhiên, do sau nhiều năm không được đầu tư, trải qua nhiều thế hệ lai trực tiếp nên hiện nay nhiều bò lai tỉ lệ máu lai chỉ còn 5%, thậm chí 2,5%!”

Để nâng cao chất lượng đàn bò lai, đặc biệt là ở khu vực miền núi – nơi có nhiều đồng cỏ và các điều kiện thuận lợi khác để phát triển bò đàn - cần tiến hành nhiều giải pháp song song. Một mặt tiếp tục tuyên truyền đẩy mạnh việc thụ tinh nhân tạo để lai tạo đàn bò. Một mặt có kinh phí để đầu tư con giống. Để làm được điều này, Trung tâm Giống và kỹ thuật vật nuôi tỉnh Phú Yên đang xây dựng dự án đầu tư, phát triển sản xuất giống bò thịt tỉnh Phú Yên giai đoạn 2008-2015 với tổng kinh phí lên đến 74 tỉ đồng. Mỗi năm ngân sách sẽ đầu tư khoảng 4 tỉ đồng cho dự án, trong đó sẽ dành kinh phí khoảng 1 tỉ đồng mua bò đực giống phục vụ lai tạo mỗi năm.

SẢN XUẤT HEO GIỐNG TẠI CHỖ

Đầu năm ngoái, khi giá heo giống tăng cao, có thời điểm lên đến 50.000 đồng/kg hơi nhưng người chăn nuôi Phú Yên mua không có. Trong khi đó, tại Trung tâm Giống và kỹ thuật vật nuôi Phú Yên, ngoài sản xuất và cung ứng khoảng 6.500 liều tinh phục vụ nhu cầu thụ tinh nhân tạo cho các hộ chăn nuôi và khoảng 100 con heo giống duy trì từ chương trình đầu tư heo giống xuống dân, thì trại không đủ năng lực sản xuất giống trực tiếp phục vụ nhu cầu trong tỉnh. Đối với con giống tự sản xuất trong dân, do công tác quản lý chưa được quan tâm đúng mức, cộng với việc chọn heo giống theo truyền thống là lựa con tốt trong đàn để làm giống nên hiện tượng đồng huyết, cận huyết vẫn xảy ra. Điều này đã làm cho chất lượng đàn heo giống bị suy giảm mạnh, con giống còi cọc, dị tật...

Do vậy, năm 2009, Trung tâm Giống và kỹ thuật vật nuôi Phú Yên quyết tâm triển khai chương trình nhân, tạo giống heo tại chỗ. Theo đó, ngoài tiếp tục duy trì việc thu hồi heo giống từ 100 con heo nái được đầu tư trong dân từ năm 2005, trung tâm có kế hoạch đẩy mạnh sản xuất tinh để cung ứng cho dân. Trung tâm cũng sử dụng nguồn vốn sự nghiệp để nhập 11 con giống ông bà, 15 con giống bố mẹ và tăng cường thêm 5 con đực giống để nâng cao năng lực sản xuất heo giống tại trại của trung tâm. Với nguồn con giống này, dự kiến trung tâm sẽ sản xuất khoảng 9.000 liều tinh các giống heo Landras, York-shire và Durox để bán cho hộ chăn nuôi, sản xuất tại chỗ khoảng 500 con heo giống phục vụ nhu cầu của nhân dân.

Ngoài ra, để khắc phục tình trạng đồng huyết, cận huyết khi nhân giống heo, Trung tâm Giống và kỹ thuật vật nuôi Phú Yên còn xây dựng phần mềm quản lý giống gia súc, tiến hành quản lý đàn heo giống từ lý lịch của con bố và mẹ.

YÊN HÀ