Ngành sữa Việt Nam: Vị thế chưa tương xứng với lợi thế

Nguồn tin: Hà Nội mới, 25/04/2009
Ngày cập nhật: 26/4/2009

Trong bối cảnh người chăn nuôi bò sữa gặp nhiều khó khăn, công nghệ chế biến sữa chưa đồng bộ, giá nguyên liệu đầu vào tăng, giá sữa nhập khẩu cao so với khu vực và thế giới..., chiều 23-4, Liên đoàn ngành sữa quốc tế, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc, Bộ NN&PTNT đã tổ chức Hội thảo "Thúc đẩy sự gắn kết ngành sữa Việt Nam với thế giới".

Hạn chế từ nội tại

Hiện nay, những hạn chế chủ yếu của ngành sữa Việt Nam là: Thiếu kinh nghiệm quản lý, quy mô trang trại nhỏ, tỷ lệ rối loạn sinh sản và mắc bệnh của bò sữa còn ở mức cao, giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi không ổn định (đặc biệt là ngô từ 2.280 đồng/kg năm 2003, nay đã tăng lên 4.700 đồng/kg). Ngoài ra, chi phí đầu vào của người chăn nuôi cao nhưng các công ty chế biến trả giá mua thấp; hệ thống thu mua sữa yếu kém, thiếu thiết bị bảo quản và làm lạnh; chính sách và cơ chế cho ngành sữa không thống nhất.

Theo ông Raf Somert - Cố vấn trưởng Dự án Bò sữa Việt - Bỉ, các nghiên cứu gần đây cho thấy chất lượng hàng hóa và giá cả là những yếu tố quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng. Khách hàng thường chú ý đến những yếu tố như hương vị, thời hạn sử dụng, sản phẩm an toàn, dinh dưỡng giúp trẻ cao, thông minh... Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này đã gian dối hoặc mập mờ về chất lượng để vụ lợi mà đặc biệt là vụ hàng loạt sản phẩm sữa nhiễm mê-la-min vừa xảy ra. Vì vậy, Nhà nước cần có biện pháp kiểm soát để bảo vệ người tiêu dùng. Một thực thế nữa là việc thu mua sữa vẫn chưa có cơ quan nào đứng ra giám sát kiểm soát chất lượng. Sữa tươi chất lượng thấp vẫn được thu mua gây ra thiệt hại cho người tiêu dùng. Hiện nay các sản phẩm sữa ở Việt Nam vẫn còn đơn giản, chưa phong phú, chất lượng sữa chưa được nâng cao.

Theo Tiến sỹ Đỗ Kim Tuyên, đại diện Cục Chăn nuôi - Bộ NN&PTNT: “Sản xuất sữa là một ngành quan trọng nằm trong chính sách tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp của Chính phủ Việt Nam. Chiến lược phát triển ngành sữa không chỉ đáp ứng nhu cầu sữa của người dân, mà còn nhằm tạo ra việc làm mới, cải thiện điều kiện sống và tăng thu nhập cho người chăn nuôi ở nông thôn. Quá trình chăn nuôi bò sữa ở Việt Nam là việc rất mới đối với nông dân nên còn nhiều hạn chế về kỹ thuật, cần được cải thiện trong những năm tới".

Hướng tới mức chuẩn quốc tế

- Mục tiêu số lượng đàn bò sữa năm 2010 là 200.000 con, năm 2015 là 350.000 con, năm 2020 khoảng 500.000 con.

- Sản lượng sữa năm 2010 là 350.000 tấn, năm 2015 là 700.000 tấn; năm 2020 khoảng 1 triệu tấn. Trước thực trạng của Việt Nam, Bộ NN&PTNT đã đề ra chiến lược phát triển ngành sữa. Theo đó, đến năm 2020 sẽ đạt mức tiêu thụ 12 kg/người; năm 2015 là 16 kg/người; năm 2020 trên 20kg/người sẽ bằng chuẩn quốc tế.

Để đạt được mục tiêu đó, đại diện ngành sữa Việt Nam cho biết, hiện tại chúng ta đã tích cực tham gia quá trình xây dựng chiến lược phát triển ngành sữa của khu vực và sự phát triển gần đây của nội tại ngành sữa hoàn toàn phù hợp với chiến lược này. Tuy nhiên, Việt Nam có thể làm được nhiều hơn nữa và cải thiện sự phối hợp các hoạt động vì lợi ích của toàn ngành. Phát triển ngành sữa hướng tới chính sách cơ cấu lại nền kinh tế nông nghiệp; ưu tiên phát triển trang trại quy mô vừa và lớn, nâng cao thu nhập và mức sống của người nông dân chăn nuôi.

Theo kiến nghị của Cục Chăn nuôi, trong thời gian tới cần thành lập Ủy ban Sữa quốc gia để thống nhất mô hình và việc quản lý sản xuất sữa trong nước. Bên cạnh đó cũng cần hoàn thiện hệ thống thu mua sữa nhằm nâng cao chất lượng sữa. Cùng với việc đẩy mạnh chương trình sữa học đường, cần giám sát chặt chẽ chất lượng sữa, thành phần công thức sữa phải được ghi chính xác trên bao bì sản phẩm; đưa ra quy định kiểm soát chất lượng sữa cùng chính sách thưởng, phạt nghiêm nhằm bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng. Có như vậy ngành sữa Việt Nam mới có thể đứng trên một tầm cao mới.

Quỳnh Dung - Bạch Thanh