Huýt sáo nuôi...gà rừng

Nguồn tin: Báo Quảng Nam, 25/05/2009
Ngày cập nhật: 26/5/2009

Từ một thú vui, anh Phạm Văn Hà ở Duy Xuyên trở thành người nuôi gà rừng chuyên nghiệp có một không hai ở Quảng Nam. Việc nuôi gà rừng vừa giúp anh làm giàu chính đáng vừa bảo tồn giống gà rừng địa phương ngày càng có nguy cơ tuyệt chủng…

Năm 2002, một lần đi rẫy cùng gia đình, anh Phạm Văn Hà (thôn Trà Kiệu Tây, xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên) nhặt được 7 quả trứng gà rừng và mang về cho gà nhà “ấp giùm”. Gần 20 ngày sau, trứng nở những chú gà con nhỏ nhắn. Thời gian đầu chưa có kinh nghiệm nên 4 con đã chết, 3 con còn lại anh tiếp tục nuôi và thuần dưỡng, trong đó có một chú gà trống. Sau một năm chú tâm chăm sóc, anh có đàn gà hơn 10 con cả trống lẫn mái. Liên tục trong 2 năm sau đó, đàn gà rừng của anh phát triển lên 30 con và bắt đầu thả được vào môi trường tự nhiên. Với địa thế gần 1ha đất đất đồi gò, nhiều cây rừng tự nhiên của gia đình, anh làm nhiều chuồng nhỏ đặt trong những lùm cây quanh nhà để tạo môi trường gần gũi thiên nhiên cho gà. Buổi sáng mở chuồng cho gà vào rừng ăn, tối về chuồng nhốt, thời gian này cũng có mất mát gà (do không biết đường về và hoặc bỏ đi), nhưng đến nay thì số gà bỏ đi rất ít.

Lúc đầu anh Hà nuôi gà rừng không phải để kinh doanh mà chỉ coi đó là một thú chơi riêng. “Tự nhiên có một đàn gà rừng ở trong nhà mình, mỗi sáng, mỗi chiều cho chúng ăn, nhìn ngắm bộ lông sặc sỡ của chúng, nghe chúng gáy... mình có một cảm giác thích thú lạ kỳ!”. Ý tưởng phát triển mạnh chăn nuôi gà rừng để làm giàu khi cuối năm 2003, có nhiều người đến hỏi mua gà rừng về làm cảnh nhưng anh Hà không có đủ lượng gà để bán. Đầu năm 2004, anh bắt tay vào phát triển đàn gà rừng của mình. Nhờ tích cực chăm sóc, thuần dưỡng cho đàn gà nên tỷ lệ mất và chết ít xảy ra và một điều thú vị là nhờ tiếng gáy của những chú gà trống được thuần dưỡng của anh mà có những chú gà trống khác trong rừng tìm đến đạp mái. Từ đó, số lượng đàn gà phát triển nhanh. Đến nay anh có gần 100 con gà rừng, mỗi năm xuất bán 60-80 con gà trưởng thành, thu lãi ít nhất cũng 700 nghìn đồng/cặp. Do chí phí đầu tư cho gà rừng rất ít nên mỗi năm anh thu lãi không dưới 50 triệu đồng.

Chuồng nuôi gà rừng.

Giá một cặp gà rừng trưởng thành (1 trống và 1 mái) có giá bán đến 800 nghìn đồng, 1 cặp gà choai 500 nghìn đồng… nhưng rất hút hàng, nhiều khi không có gà để bán cho khách, phải hẹn chờ một thời gian để gà… đủ tuổi. Khách hàng của anh ở khắp nơi, nhưng nhiều nhất là từ miền Nam tìm mua về nuôi kiểng trong nhà. Theo anh Hà thì nuôi gà rừng cũng dễ nhưng cũng khó, nếu không có cách riêng gà sẽ bỏ vào rừng hết.

“Thế cách giữ những con gà rừng ở lại với anh thì như thế nào?” - tôi hỏi. Không trả lời ngay, anh Hà huýt sáo mấy tiếng, tự nhiên gà rừng ở đâu bay về cả đàn, đáp xuống ngay chân anh. Có con bay quá đà cả đoạn xa phải bay ngược trở lại mới đáp xuống. Nhìn đàn gà rừng nhiều màu sắc sặc sỡ thích thú vô cùng. “Khi chiều tối mình chỉ việc huýt sáo là gà trở về cho ăn thêm lúa và bột bắp, ăn no chúng tự vào chuồng ngủ, huýt sáo là cách của mình” - anh Hà tâm sự.

Theo anh Hà, gà mái thường đẻ tối đa 8-9 trứng, ấp khoảng 18 ngày thì nở con. Gà rừng con phải được nuôi trong lồng, để cách ly với mặt đất, cho ăn mồi bằng côn trùng và cỏ, rau. Đặc biệt, gà con nở ra đã có sẵn bản năng sinh tồn nên rất nhanh nhẹn; song chúng cũng rất nhát, khi có tiếng động liền lủi nhanh vào dưới lớp lá khô hay tìm chỗ kín đáo để nấp nên nếu không cẩn thận nó sẽ trốn mất. Gà rừng đến 6 tháng tuổi là coi như yên tâm, hiếm khi bị bệnh vì dường như khả năng miễn dịch tốt. Mấy đợt dịch vừa rồi, gà ta chết sạch trơn nhưng đàn gà rừng của anh không hề hấn gì. Đặc điểm nhận dạng giữa gà ta và gà rừng là gà trống đến 8 tháng tuổi, tai bắt đầu trắng lên, gà mái thì tai có màu xanh, lông màu tro, cả gà trống lẫn mái chân đều có màu chì đó là lúc gà trưởng thành. Đối với gà trống nặng tối đa khoảng 1kg và gà mái khoảng 70 gam.

Gà rừng cao, có đôi chân khỏe với 4 ngón dùng để bới đất, mỏ cứng chắc để tìm kiếm thức ăn. Gà rừng có một vùng da trần quanh mắt của nó, mào và tích (nếp da đỏ lòng thòng phía dưới mỏ); cặp cựa phía sau chân dùng để đánh nhau để tranh giành con mái và lãnh thổ. Gà rừng được biết đến như là một loài chim có khả năng bay kém. Mặt trên của cánh cong làm cho nó có thể bay nhanh hơn. Ngay lập tức nó chỉ có thể bay lên trong một khoảng thời gian rất ngắn. Con mái luôn nhỏ hơn con trống từ 250-500 gam. Chúng thường “đánh dấu” lãnh thổ bằng âm thanh, mỗi buổi sáng con trống gáy lên báo hiệu sự thống trị của nó trên vùng lãnh thổ mà nó với các con mái khác đang sinh sống. Con trống ra vẻ hăm dọa với bộ lông phía ngoài màu nâu đỏ nhạt, phần trong màu đỏ và trong cùng là màu xanh lá đậm, bộ đuôi dài và có màu xanh.

TẤN CHÂU