Triển vọng từ nghề nuôi chim yến trong nhà

Nguồn tin: Báo Bình Định, 28/05/2009
Ngày cập nhật: 29/5/2009

Hội đồng khoa học chuyên ngành tỉnh vừa tổ chức nghiệm thu và xếp loại xuất sắc cho đề tài nghiên cứu nuôi thử nghiệm chim yến trong nhà để lấy tổ tại bán đảo Phương Mai. Kết quả của việc nghiên cứu, thử nghiệm này mở ra cơ hội phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà ở tỉnh ta…

Nhà nuôi chim yến tại hang Cả, xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn). Ảnh: H.X

Đề tài do Ban Quản lý và khai thác yến sào tỉnh chủ trì, cử nhân Nguyễn Hồng Vân làm chủ nhiệm. Theo tác giả đề tài, nghề nuôi chim yến lấy tổ trong nhà đã thành công ở nhiều nước Đông Nam Á, đặc biệt là các nước như:Indonesia, Thái Lan, Malaysia. Ở Việt Nam, cho tới năm 2004 nghề nuôi yến vẫn chưa được hình thành, sản lượng yến chủ yếu dựa vào thiên nhiên; chim yến làm tổ ở các hang động, vách núi đá ven biển.

Dọc theo bờ biển miền Trung thuộc các tỉnh Quảng Nam, Bình Định, Khánh Hòa… có rất nhiều đàn chim yến làm tổ trong hang động với chất lượng tổ yến rất tốt, giá trị dinh dưỡng cao, được khách hàng quốc tế ưa chuộng. Tuy nhiên, do chủ yếu dựa vào nguồn khai thác tự nhiên nên sản lượng yến sào hàng năm thấp và không có biểu hiện tăng lên. Bên cạnh đó, do tác động bất lợi của khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, sự khai thác chưa hợp lý… làm cho số lượng đàn yến có chiều hướng giảm.

Xuất phát từ tình hình thực tế trên, Ban Quản lý và khai thác yến sào Bình Định đã tiến hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu nuôi thử nghiệm chim yến trong nhà để lấy tổ tại bán đảo Phương Mai”. Ông Nguyễn Hồng Vân cho biết, nhà nuôi yến được xây dựng trên vách núi đá sát biển (gần hang Cả - xã Nhơn Lý, TP. Quy Nhơn), bằng bê tông cốt thép, diện tích sàn tầng 1 là 24m2, tầng 2 là 41m2. Mỗi tầng đều có rãnh nước và hệ thống phun sương xung quanh để tạo độ ẩm thường xuyên từ 85-87%. Tầng trệt có hồ nước ở giữa. Tầng trên, sàn giữa để trống, trên trần nhà treo một dãy dài xà gồ, mỗi tấm bề ngang 20cm, dày 2cm, cách nhau khoảng 30cm, để chim yến đậu bám, làm tổ. Nhà yến có chừa 2 lỗ thông ra bên ngoài, để yến vào, ra.

Ngoài ra, nhà yến còn có hệ thống âm thanh của các loại tiếng kêu khác nhau của chim yến được mở suốt đêm ngày, được phun thuốc mùi nhân tạo để ngôi nhà yến giống như hang yến tự nhiên, nhằm dẫn dụ yến vào làm tổ, sinh sản. Các loại vật liệu như gỗ ván, băng đĩa, chất tạo mùi, cả công nghệ nuôi yến trong nhà… cũng được nhập từ Indonesia.

Sau gần 3 năm thực hiện, các kết quả thu nhận được trong phạm vi đề tài đã khẳng định có thể nuôi yến trong nhà ở đảo và trong đất liền. Đề tài đã thành công trong việc dẫn dụ chim yến vào sống trong nhà, chim phát triển tốt trong các nhà được xây dựng. Với phương pháp quản lý hợp lý, đàn yến nuôi trong nhà ở đảo và trong đất liền đều phát triển với số lượng khá lớn. Đến tháng 4.2009, nhà yến tại hang Cả đã có khoảng 30 con chim yến vào sinh sản và làm được 13 tổ yến. Đặc biệt tại cơ sở thí nghiệm của Ban Quản lý tại số nhà 26 đường Phan Bội Châu (TP Quy Nhơn) chim yến phát triển rất nhanh về số lượng với đàn yến vào ở khoảng 800 con và số tổ đã tăng lên 300 tổ.

Trong khuôn khổ đề tài nghiên cứu, tác giả cũng đã tập hợp được các tư liệu sinh học và bổ sung thêm các tư liệu sinh học mới về chim yến sinh sống ở vùng biển đảo Bình Định, mùa vụ sinh sản, số lượng đàn chim, sự khác nhau về ADN của phân loài yến đảo và yến nhà ở Bình Định. Đồng thời, xác định được một số vùng kiếm ăn, uống nước và tắm của chim; xác định được đường chim bay đi, bay về trong ngày; khả năng làm tổ trong nhà ở đảo và trên đất liền tại Bình Định. Qua đó, xây dựng quy trình kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà tại bán đảo Phương Mai và trong đất liền tại TP Quy Nhơn. Đây là cơ sở để nghề nuôi chim yến trong nhà phát triển ở tỉnh ta trong thời gian tới.

Chim yến có đời sống sinh trưởng khá đặc biệt. Thức ăn của chim yến là phù du, côn trùng có trong không trung. Chim yến thường sống có đôi, mỗi tổ có 2 con trống, mái sống với nhau, mỗi lần đẻ 2 trứng, mỗi năm đẻ 3 lần vào mùa nắng từ tháng 1 đến tháng 9 hàng năm. Yến làm tổ từ nước bọt tiết ra đeo dính trên vòm, vách hang đá. Hang yến ở thường là những hang động của núi đá, sát mé biển. Trên cao là vòm hang, phía dưới là nước biển, nên có độ ẩm, nhiệt độ thích hợp, nhưng cũng có nguy cơ bị sóng lớn tác hại. Tổ yến được phân ra các loại: yến huyết, yến quang, yến bài, yến địa… là thức ăn bổ dưỡng cao cấp có giá trị kinh tế rất cao.

N. Hân