Quảng Nam: Khóc với lợn mắc dịch

Nguồn tin: Lao Động, 23/07/2007
Ngày cập nhật: 25/7/2007

Không chỉ có hàng chục ngàn hộ dân nông thôn tỉnh Quảng Nam đang mếu máo, mà cả chính quyền địa phương cũng "chạy có cờ" trước tình trạng dịch tai xanh lan tràn trên đàn lợn khắp tỉnh. Tại các làng quê nghèo, chuyện lễ lạt, giỗ chạp... không còn thịt lợn chỉ là chuyện nhỏ so với nỗi thống khổ của những người nông dân đang bó tay trước đàn lợn "đẻ ra tiền" giờ đang mắc dịch, lớp chết, lớp nằm một đống trong chuồng.

Ăn cám trả... cám Những người đàn bà ngồi bó gối nhìn... chuồng lợn không còn lấy một tiếng ủn ỉn. Đó là cảnh tôi nhìn thấy nhiều nhất ở khắp các làng quê xứ cát huyện Thăng Bình, Duy Xuyên, Quế Sơn. Nhà ông Nguyễn Vi Thúc, ở thôn Trà Đoã, xã Bình Đào, huyện Thăng Bình, như đang có tang.

Mà tang thật - cho bầy lợn bao năm đã "đẻ" ra ngôi nhà, vật dụng trong nhà, và cả sự học hành của 3 đứa con thơ dại. Vôi trắng còn vãi quanh nhà, quanh khu chuồng lợn vắng như ma. Ông Thúc mếu máo: "Bây giờ sạch chuồng rồi. 5 con nái, 6 con thịt, 20 con lợn con, lớp chết, lớp nằm một đống ngáp ngáp, rồi vài ngày sau cũng... lăn quay đơ. Huyện cho tiêu huỷ cả rồi". Bà vợ ông Thúc không kìm được tiếng than thở trong nước mắt: "Rứa là hết. Mới vay 20 triệu đồng về đổ vào chăm bẵm đàn lợn, chuẩn bị cho sắp nhỏ áo quần học phí khai trường. Vậy mà... Hết thật rồi".

Xứ cát đông Thăng Bình có vẻ tiêu điều, bởi hầu hết đều nuôi lợn, nên "nhà nhà mắc dịch, người người mắc dịch". Cả gia đình ông Nguyễn Dũng ở thôn 2 xã Bình Phục vẫn chưa kịp "bình phục" dù đã qua một tuần kể từ ngày "con nái cưng"... qua đời. Tập quán hủ lậu của dân chăn nuôi xứ cát này là khi lợn chết phải đem đưa ra sông "thuỷ táng" để còn mát tay mới có thể tiếp tục nuôi lợn đầy đàn - đây cũng chính là nguồn cơn dẫn đến thảm hoạ môi trường do xác lợn dịch tai xanh trên sông Trường Giang.

Thế nhưng, ông Dũng vẫn đem con nái cưng bất hạnh ra chôn xuống nỗng cát. Ông Dũng kể như "ai điếu": "Nhà này chỉ nuôi một con một, gần 10 năm nay rồi, mỗi năm nó đẻ hai lứa rưỡi, mỗi lứa bán lợn con được 1,5 - 2 triệu đồng, kỷ lục là năm vừa rồi, đến 4 chỉ vàng. Việc ma chay cưới hỏi, áo sống học hành cho con mươi năm qua tất tần tật đều trông vào đó. Nó chết, ruột gan tôi cũng muốn chết theo".

Tôi nhớ như in lời ta thán của ông Nguyễn Quốc Minh cũng ở thôn 2 Bình Phục, cũng có 4 con nái mắc dịch: "Hồi bọn hắn (lợn) còn sống thì ăn cám đẻ ra vàng, còn chừ bọn hắn (lợn) mà lăn ra chết, chắc cả nhà bọn tôi chỉ còn nước... ăn cám".

Còn bà Phan Thị Trưng ở thôn 3 xã Bình Giang thì bảo: "Cả xóm ni, nhà mô cũng lợn dịch nằm một đống trong chuồng, thuốc thang mỗi con cả trăm ngàn đồng, cuối cùng 3 con nái lăn ra chết dịch. Còn bầy lợn thịt với một con nái ngoi ngóp đây, nghe mấy ông thú y nói mỗi con phải tốn 150-200 ngàn đồng mới điều trị đủ một đợt, còn có hết bệnh hay không, hết bệnh rồi còn đẻ nổi nữa không thì phải... nhờ trời. Tui hỏi thiệt, có trị được không, mấy ông nói thiệt đi để bà con tui còn tính".

Bình Đào là xã mắc dịch nặng nề nhất tỉnh. Hơn 6.000 con lợn, thì gần 2.000 con mắc bệnh đã chết, số phận đàn lợn còn lại đang "ngàn cân treo sợi tóc". Khu trang trại nuôi lợn nhà bà Lê Thị Hồng vắng tanh. 3 con lợn nái, 21 con lợn thịt, cả thảy 24 con, thì "lớp chết" 16 con, chỉ còn "lớp bị thương" 8 con lợn thịt đang gắng gượng... nằm một đống trong khu chuồng trại vốn đã rộng giờ càng... thênh thanghơn.

Gia đình bà Hồng không ai muốn nói đến "bi kịch quá lớn" này, nhưng tôi trước đó đã được các cán bộ huyện chia sẻ: Chính nhờ nuôi lợn thành công nổi tiếng mà bà Hồng được đề cử và trở thành đại biểu HĐND tỉnh.

Chính quyền cũng... khóc

Ông Nguyễn Văn Hương, Trưởng phòng Kinh tế huyện Thăng Bình thuộc lòng những "con số mắc dịch": Chỉ còn 3 trong 22 xã chưa mắc dịch. Cả huyện 44.000 dân, thì gần 40.000 dân nuôi lợn. Các xã vùng đông sống trên xứ cát, trồng trọt chỉ có rau màu và vài miếng đất bồi ven sông Trường Giang trồng lúa chỉ đủ lấy công đổi cơm (gạo). Thế nên toàn bộ người dân đều chăn nuôi, và cũng chỉ nuôi lợn. Đặc biệt lợn nái sinh sản ở đây đã làm nên chợ cung cấp lợn sữa Hà Lam lớn nhất miền Trung, mỗi ngày cung cấp 2.000-2.500 con cho thị trường cả nước.

Trương Tâm Thư