Cử nhân chăn bò trên đất Tây Nguyên

Nguồn tin: Quân Đội Nhân Dân, 21/07/2009
Ngày cập nhật: 24/7/2009

Năm 2002, Phan Đình Huy tốt nghiệp Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh. Trở về vùng quê nghèo, anh nung nấu được làm một công việc phù hợp với nguyện vọng của gia đình và bản thân. Trong một chuyến công tác, tình cờ Huy đi qua vùng đồi núi bạt ngàn cây cỏ nép mình dưới chân đèo Chư Sê – Gia Lai, thấy nhiều người dân địa phương chăn dắt những con bò bụng lép kẹp vì đói… Anh nảy sinh ý định nuôi bò và thành lập hẳn một trang trại. Ý tưởng của anh được gia đình đồng ý, thế là trang trại của ông chủ 35 tuổi Phan Đình Huy ra đời. Lúc đầu chỉ có 30 con, rồi lên 100 – 250, đến nay đã có hơn 3.000 con bò và gần 1.000 con dê. Hàng ngày, chàng cử nhân kinh tế lái ô tô đi trông bò và tận tình gíup đỡ các gia đình khó khăn trong vùng phát triển kinh tế.

Trang trại bò đầu tiên trên Tây Nguyên

Vùng rừng núi H’Bông (Chư Sê, Gia Lai) được coi là vùng đất đỏ ba zan màu mỡ, khí hậu giao thoa giữa hai miền Đông và Tây Trường Sơn, ẩm ướt, lượng mưa quanh năm nhiều, đồng cỏ tốt tươi và thoáng rộng đủ để nuôi hàng chục ngàn con bò, con dê quanh năm. Đây là lý do để gia đình Phan Đình Huy chọn mảnh đất này xây dựng trang trại chăn nuôi bò, dê lập nghiệp. Nghe tin chàng cử nhân kinh tế từ đồng bằng lên thành lập trang trại nuôi bò, nuôi dê, nhiều người địa phương nhìn anh tặc lưỡi: “Từ xưa đến nay, đồng cỏ này là để nuôi con bò, con trâu, con dê… của dân làng thả rông. Nay nó lập trang trại nuôi tập trung là không được rồi! Phật lòng Yang, Yang phạt…đất trời không mưa, cây cỏ không mọc, con bò , con dê bị bệnh mà chết (!) Phải phạt và đuổi nó ra khỏi vùng thôi”. Biết được “cái bụng của đồng bào”, anh vừa tập trung chăn nuôi, lại vừa vận động bà con hiểu được ý nghĩa của việc anh làm và động viên mọi người bỏ tục chăn nuôi thả rông mà cùng gia đình anh chăn nuôi trang trại cho có hiệu quả. Mưa dầm thấm đất, những ngày đầu thì khó lắm, nhưng về sau bà con nhìn anh làm hay cũng nghe theo. Riêng anh, lúc đầu gia sản chỉ có mấy chục con bò cái làm giống, nhờ đất đai cỏ cây tươi tốt, chúng sinh sản rất nhanh mà không hề bị bệnh tật gì. Hiệu quả chăn nuôi rõ dần, gia đình anh tiếp tục nhân giống và tách ra các trang trại nhỏ để dễ quản lý và theo dõi chăm sóc. Từ vài chục con ban đầu lên hàng chục, hàng trăm rồi hàng nghìn con, đến nay trang trại của Huy giữ mức sàn trên dưới 3.000 con bò, 1.000 con dê, bình quân mỗi năm xuất chuồng 1.000 con bò, trị giá từ 3 đến 5 tỷ đồng.

Gặp chúng tôi trong niềm vui của chủ một doanh nghiệp thành đạt, vừa được UBND huyện Chư Sê và tỉnh Gia Lai tôn vinh biểu dương, Phan Đình Huy cho biết: niềm đam mê thường không phụ công người. Lúc mới lập nghiệp có những khó khăn tưởng chừng khó vượt qua. Bệnh lở mồm long móng đối với trâu bò ở Tây Nguyên xảy ra thường xuyên. Năm 1998 - 1999, trang trại của Huy có khoảng 500 con bò bị bệnh. Đứng trước tình thế bi đát, hàng trăm con chết dần chết mòn, công sức tiền của gia đình tích cóp mấy chục năm ròng có thể bay hết, anh mất ăn, mất ngủ nghiên cứu triệu chứng bệnh và tìm giải pháp điều trị. Nhiều lúc thực sự cũng nản chí muốn chuyển qua làm một việc gì đó nhàn rỗi mà thoải mái hơn…Như biết được nỗi buồn của anh, ông Phan Đình Phúc (cha anh) và cả gia đình thường xuyên gần gũi động viên. Đến bây giờ Huy vẫn còn nhớ như in lời cha dạy: “Thất bại là mẹ của thành công, lòng nhiệt tình đam mê của con người nhất định sẽ thắng lợi…”. Nghe lời cha, Huy tập trung nghiên cứu các loại sách về chăn nuôi gia súc, gia cầm, nhất là chăn nuôi bò, dê, hai con vật mà anh đang tập trung sức “xây cơ nghiệp”. Chưa đủ, Huy còn vượt qua cả 1.000km về Phú Yên, sang Lâm Đồng, Kon Tum, Đắc Lắc tìm gặp những người có kinh nghiệm nuôi hai con vật “của anh” để học tập.

Bài học sách vở và kinh nghiệm của những người chăn nuôi đã giúp Phan Đình Huy vững vàng trong nghề nghiệp. Từ cách chọn giống, nhân giống đến cách phòng chống bệnh tật trong mùa mưa, mùa nắng…được vận dụng linh hoạt và đúng với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, vật nuôi. Bây giờ hầu hết người nuôi bò ở xã H’Bông, cả đồng bào dân tộc thiểu số đều biết phương pháp điều trị bệnh lở mồm long móng của gia súc do gia đình Huy truyền bá. Năm 2006 - 2007, dịch lở mồm long móng lan đến H’Bông. Người dân ở đây đón nhận bình thản, xử lý nhanh, không xảy ra trường hợp bò chết. Việc đảm bảo sức khỏe cho bò, dê do một tổ gồm hai bác sĩ thú y và 4 cán bộ chuyên trách theo dõi. Hàng ngày họ thay phiên nhau giám sát, kiểm tra việc chăm sóc của những người chăn dắt, kịp thời phát hiện xử lý dịch bệnh và tư vấn dinh dưỡng cho bò.

Từ đó đàn bò của anh và của người dân xung quanh đã “tai qua nạn khỏi”, béo tròn và sinh sản rất nhanh. Để tiện cho việc quản lý, chăn nuôi thuận lợi và cũng để tạo điều kiện phát triển kinh tế cho những hộ dân còn khó khăn, Huy chia trang trại của mình thành 20 trang trại bò riêng, trung bình mỗi trang trại có từ 150 con trở lên và giao cho hơn 300 hộ gia đình nhận khoán chăn nuôi.

Trong hội nghị về Kế hoạch chăn nuôi từ 2007 đến 2010 của Bộ NN và PTNT tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh với sự góp mặt của đại diện 56 tỉnh thành, trang trại của Huy được Bộ NN và PTNT ghi nhận lớn nhất Việt Nam hiện nay. Tháng 7-2007, Bộ trưởng NN và PTNT Cao Đức Phát đã về đây thăm trang trại của Huy. Bộ trưởng rất phấn khởi đánh giá ngành chăn nuôi nước nhà rất cần thêm nhiều trang trại quy mô lớn thế này.

Xây ước mơ trên vùng rừng núi

Năm 2002, tốt nghiệp đại học kinh tế, chàng cử nhân Phan Đình Huy cùng gia đình xây trang trại với ước mơ là xây dựng trang trại nuôi bò, dê lớn nhất Tây Nguyên. Dù có những khó khăn bước đầu, nhưng với sự cố gắng, nhiệt tình cùng với lòng đam mê “nghề nghiệp”, trang trại của anh đã đứng vững giữa những cơn sóng gió “thị trường” và bệnh tật phát sinh.

Vận dụng những kinh nghiệm có được cùng với lượng kiến thức tích luỹ trong thời gian học tập, những phương pháp chăn nuôi hợp lý, trang trại bò của anh có thời điểm lên quá 3.000 con, giữ mức sàn 3.000, số tăng trưởng mỗi năm bán dần khoảng 1.000 con, lấy tiền tích luỹ và đầu tư trở lại.

Ở địa phương nơi gia đình Huy lập nghiệp, cuộc sống phần lớn bà con còn nhiều khó khăn. Với phương pháp canh tác lạc hậu “chặt, đốt, trồng, tỉa”, mặc dù một nắng hai sương ngoài nương rẫy, nhưng người dân thường đối mặt với nạn đói mỗi mùa giáp hạt… Huy bàn bạc với gia đình và đặt vấn đề với địa phương về giao khoán cho người lao động là đồng bào dân tộc thiểu số. Sau khi “chia nhỏ” thành từng trại, mỗi trại từ 70 đến 100 con bò giống, anh hợp đồng với từng hộ gia đình đảm nhận. Cơ sở vật chất của trại như chuồng nuôi gia súc, nhà ở cho người lao động do anh xây dựng. Người nuôi có 10 con bò giống “ăn chia đôi”, nghĩa là 10 con bò đẻ 1 lứa họ được 5 con bê. Số bò còn lại Huy trả công chăn 250.000đ/con/năm. Bê sinh ra trong 1 năm, tiền công 175.000đ/con. Phân bò người nuôi khai thác, tiêu thụ. Nhiều hộ gia đình nghèo khó được Huy tiếp sức giờ đã thành giàu có, nhiều gia đình thu nhập một năm trên cả 500 triệu đồng.

Anh Tư Tống ở Bình Định, chỉ vì quyết tâm lấy người mình yêu, mà không được gia đình đồng ý, đã dắt người yêu lên đây lập nghiệp với ước mơ “Một mái nhà tranh, hai trái tim vàng”. Được gia đình Huy “tiếp sức” cho nhận nuôi 1 trại bò, trong vòng 7 năm, vợ chồng anh Tống tích lũy được vốn kha khá, tự mở trang trại riêng. Nay trang trại anh có hơn 200 con bò. Gia đình anh Lê Văn Bảng- trước đây chuyên làm nghề đốt than, sau khi bị cấm, hoàn cảnh gia đình khó khăn, Huy đã cho nhận khoán bò theo phương thức ăn chia “hai - một”, nay gia đình anh Bảng đã qua được “cái đói, khổ”, ổn định cuộc sống và trên đà mở trại riêng…

Ngoài cách khoán theo trang trại như trên, chàng “cử nhân bò” còn hỗ trợ cho 300 hộ đồng bào thiểu số ở H’Bông mỗi hộ từ 2-3 con bò giống. Năm đầu tiên bê sinh ra cho người nuôi, con thứ 2 mới chia cho chủ. Chỉ trong vòng 2-3 năm, người nuôi sẽ có từ 5 -7 con cả bò lẫn bê. Đây là nguồn vốn quan trọng giúp đồng bào nghèo ở xã H’Bông và huyện Phú Thiện phát triển kinh tế, thoát được cái nghèo khổ hay đeo bám sau lưng họ.

Già làng Ven Đin, ông Rơ Lan Ban cho biết: “Trong những năm qua, dân làng mình và cả mọi người xung khu vực xã H’Bông đã hết đói khổ là ơn tỷ phú trẻ Phan Đình Huy đó. Nhà nhà có bò, có bê là no cái bụng rồi và cái đầu cũng sáng ra. Dân làng Đin bỏ đi nhiều hủ tục lạc hậu, đặc biệt là không nghe bọn xấu xúi giục làm chuyện bậy bạ, vi phạm pháp luật. Mọi người đoàn kết, thương yêu và giúp nhau cùng xây dựng cuộc sống mới”.

Một niềm vui đến với Huy, đó là UBND tỉnh Gia Lai đã đồng ý cấp cho anh 56 ha đất để chăn nuôi gắn với trồng trọt. Chàng cử nhân kinh tế sẽ bỏ vào đây hơn 3 tỷ đồng để làm đường nội bộ, móc hố thoát nước, đào 4 hồ vừa nuôi cá, vừa chứa nước tưới, trồng cỏ đảm bảo dinh dưỡng trong những ngày nắng hạn…Cái khó trước mắt là không được các ngân hàng nhận thế chấp bò để cho anh vay vốn đầu tư, phát triển. Nhưng Huy quyết tâm xây dựng thành công làng công nhân cho người chăn nuôi là đồng bào dân tộc thiểu số và biến nơi đây thành một trang trại bò, dê giống tầm quốc gia.

Lê Quang Hồi