Phú Thọ: Quản lý, gây nuôi động vật hoang dã trên địa bàn

Nguồn tin: Báo Phú Thọ, 29/10/2009
Ngày cập nhật: 30/10/2009

Với lợi thế của một tỉnh trung du miền núi, có 3 vùng sản xuất, dân số đông, trình độ tiếp thu kiến thức khoa học kỹ thuật khá nên nhiều năm qua các địa phương đã đưa vào nuôi nhiều loại, con mới mang lại giá trị kinh tế cao, trong đó việc phát triển gây, nuôi một số động vật hoang dã.

Theo số liệu điều tra của cơ quan kiểm lâm, đến nay trên địa bàn Phú Thọ đã có trên chục loại động vật hoang dã được gây nuôi ở các hộ, các trang trại gia đình như: Gấu, nhím, rắn, ba ba, cá sấu, lợn rừng, kỳ đà, hươu, dúi… nhiều hơn cả là gấu, nhím và rắn. Hiện tại ở 7 huyện, thành, thị là: Việt Trì, Lâm Thao, TX Phú Thọ, Thanh Thủy, Thanh Sơn, Thanh Ba, Đoan Hùng có nuôi gần 40 con gấu thuộc nhóm động vật hoang dã 1B. Cả tỉnh có trên 100 hộ gây nuôi nhím, hiện chỉ còn huyện Tam Nông chưa phát hiện có người nuôi nhím còn địa phương nào cũng có người nuôi. Nhiều ở Hạ Hòa có tới 53 hộ, Việt Trì 13 hộ, Đoan Hùng, Cẩm Khê mỗi nơi 9-10 hộ còn ít như Thanh Thủy, Thanh Ba, TX Phú Thọ mới phát triển có vài ba hộ nuôi. Trong những động vật rừng phổ biến mới xuất hiện gây nuôi, song phát triển mạnh còn phải kể đến lợn rừng. Hiện nay đã có nhiều hộ nuôi trong đó có 5 trang trại nuôi với quy mô từ 5-6 con đến vài chục con. Đáng kể nhất là nuôi rắn, gần như huyện nào cũng có hộ nuôi, nhưng tập trung nhiều nhất là ở Tứ Xã (Lâm Thao), tại đây đã có 103 hộ đăng ký nuôi rắn, thực tế điều tra cả xã có vài ba trăm hộ nuôi.

Nếu cách đây 4-5 năm phong trào gây, nuôi các loại động vật hoang dã mới chỉ hình thành, nhen nhóm ở một số hộ sở thích và giới hạn trong một số động vật thì ngày nay việc gây nuôi phát triển thành một nghề với rất nhiều loại, nhiều hộ trở nên giầu có nhờ nuôi con đặc sản. Ở xã Tứ Xã khởi đầu có vài hộ mày mò đi học nghề ở Vĩnh Phúc, thông qua mua ít cặp về nuôi thử, dần dần trang bị thêm kiến thức về chọn giống, gây đàn, cho rắn sinh sản, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm bây giờ mở rộng ra tới ¼ xã có nghề nuôi rắn. Tại đây các hộ nuôi đã hình thành hiệp hội, có mạng lưới cung cấp dịch vụ từ con giống, thức ăn, kỹ thuật chăm sóc đến thị trường đầu ra. Theo đánh giá của xã nghề nuôi rắn mỗi năm đem về cho địa phương 3-4 tỷ đồng. Hay con nhím cũng vậy cách đây 4 năm mới nhen nhóm hình thành ở Hạ Hòa, Lâm Thao song đến nay đã mở ra khắp tỉnh. Đã có những hộ nuôi 4-5 căp nhím bố mẹ sinh sản mỗi năm thu về cả trăm triệu đồng từ nguồn bán giống. Khác với trước đây các loại động vật hoang dã đều có xuất xứ từ rừng núi, sông hồ bây giờ hầu hết gây nuôi thông qua sinh sản con giống. Nhím, lợn rừng, cá sấu… đều được nuôi, chăm sóc cho ăn như nhiều loại gia súc trong nhà có khác là việc làm chuồng trại, giữ nhốt cẩn thận hơn. Qua một số nét như vậy cho thấy việc gây, nuôi động vật hoang dã đã trở thành phổ biến và loại hình sản xuất này cần được quan tâm quản lý cho đúng vị trí.

Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước quản lý các loại động vật hoang dã, ngành kiểm lâm đã tích cực, chủ động tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan đến việc gây, nuôi, tiêu thụ sản phẩm động vật hoang dã. Cụ thể với số gấu nuôi trên địa bàn thuộc nhóm 1B đều thực hiện gắn chíp bảo vệ, quán triệt rõ việc cấm không được hút mật, tiêu thụ khi không được phép. Qua gần chục năm phát triển nuôi gấu của các hộ đến nay chưa phát hiện thấy các sai phạm, số gấu nuôi được quản lý tốt. Còn lại các động vật hoang dã thuộc nhóm 2B và nhóm thông thường đều được hướng dẫn đăng ký, buôn bán đúng với quy định. Tập trung chủ yếu các hộ nuôi rắn hàng tháng lực lượng kiểm lâm địa bàn có kiểm tra, hướng dẫn làm thủ tục, cấp phép tiêu thụ đến các tỉnh khi có nhu cầu.

Cho đến nay việc gây, nuôi động vật hoang dã trên địa bàn tỉnh chưa có vấn đề gì phức tạp, hầu hết các hộ nuôi tuân thủ đúng quy định của pháp luật song vấn đề đặt ra là sự quan tâm chỉ đạo và quản lý đảm bảo sản xuất bền vững. Qua rà soát các hộ và địa phương hầu hết việc gây, nuôi các loại động vật hoang dã đều phát triển tự phát, quá trình đầu tư kỹ thuật, vốn, thị trường… đều do các hộ nuôi tự xoay xỏa theo kiểu được ăn cả ngã về không. Với cách phát triển này khó có thể hạn chế hết những tồn tại, mâu thuẫn khi mở rộng. Ở xã Tứ Xã dù đã có hội nuôi rắn song mọi vấn đề vẫn chủ yếu do hộ tự lo. Hiện tại chưa có gì lớn phát sinh nhưng nếu có vấn đề về dịch bệnh, mất an toàn, thị trường… đẩy nhiều hộ vào khó khăn thì ai lo? Đó là chưa kể tình trạng ô nhiễm môi trường, tác hại đến môi trường vì dùng cóc làm thức ăn thì sao. Trước mắt việc gây, nuôi động vật hoang dã chưa có vi phạm pháp luật song không vì thế mà xem nhẹ mà lơ là việc kiểm tra, kiểm soát. Khi số lượng nuôi mở rộng cần có cơ chế quản lý thích ứng để phòng ngừa tình huống xấu xảy ra đảm bảo sản xuất bền vững, ổn định.

Tuấn Anh