Miền Bắc: Đương đầu giá rét và hạn hán

Nguồn tin: Lao Động, 21/12/2009
Ngày cập nhật: 22/12/2009

Trong khi hạn hán chưa làm vơi đi nỗi lo của hàng triệu nông dân miền Bắc, thì đợt rét đậm, rét hại hiện nay đang đe dọa nghiêm trọng đến sức khoẻ người dân, gia súc, gia cầm và hoa màu.

Song từ bài học cay đắng do chủ quan từ các vụ rét trước đã cướp đi hàng vạn con trâu, bò và tàn phá mùa màng, năm nay, hầu hết các hộ gia đình, chính quyền địa phương miền núi phía bắc đã chủ động đối phó với giá rét, chống hạn nên đã bước đầu hạn chế thiệt hại.

Sẵn sàng đón rét, chống rét cho gia súc

Tại Bắc Cạn, mặc dù từ đầu tháng 12 đến nay mới diễn ra hai đợt rét đậm, song ngay từ đầu tháng, Sở NNPTNT đã chỉ đạo bà con tích cực dự trữ thức ăn thô xanh cho tổng đàn gia súc hơn 120.000 con, chằng néo chuồng trại sẵn sàng đón rét. Tất cả các loại cỏ rơm sau khi thu hoạch đều được tận dụng tối đa để dự trữ làm thức ăn cho trâu, bò. Ngoài ra, một số địa phương đã tiến hành mua bổ sung thức ăn tinh, pha muối vào nước ấm để giữ ấm cho trâu, bò.

Đối với cây trồng, các huyện đã chủ động bảo vệ diện tích cây ngắn ngày với hơn 1.500 hécta hoa màu, trong đó 6.000 hécta ngô bằng cách tưới nước vào buổi sáng để rửa sương cho cây, che chắn sương muối cho những diện tích cây ngắn ngày sắp thu hoạch.

Mấy ngày vừa qua, ở vùng cao các huyện Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Hoàng Su Phì... của vùng đất địa đầu biên cương Hà Giang, nhiều nơi, nhiệt độ xuống tới 6-8 độ C, bà con lại cấp tập các hoạt động chống chết rét cho trâu, bò.

Bà Âu Thị Ân - Phó Chủ tịch UBND huyện Hoàng Su Phì - cho biết: “Huyện nhà có tới 1.000ha cỏ làm “thức ăn mùa đông” cho gia súc. Có khoảng 1.000 hộ chưa có tiền làm chuồng, được huyện hỗ trợ 1 triệu đồng để “xây nhà” cho trâu, bò”.

Thực tế ở Hà Giang cho thấy, chính các huyện có truyền thống giá rét, thậm chí có cả băng tuyết như Mèo Vạc, Đồng Văn..., bà con lại ít để cho trâu, bò phải chết rét, bởi họ đã có kinh nghiệm chống chọi rồi. Xã biên giới Sủng Tráng, huyện Hoàng Su Phì nằm chon von, cuối năm rét như cắt da cắt thịt, cán bộ Đảng uỷ, UBND và các ban ngành cùng... xuống thôn bản, họ chia nhau phụ trách các cụm dân cư, để vận động và tập huấn phương án chống rét cho trâu, bò.

Tại Lạng Sơn, ngày 20.12, Đài khí tượng thuỷ văn tỉnh cho biết từ 2 giờ ngày 15.12 đến nay, đợt rét đậm đã xảy ra trên địa bàn toàn tỉnh. Có nơi luôn thấp dưới 5 độ C, đang tác động rất xấu đến đàn gia súc.

Ngành nông nghiệp đã khẩn trương chỉ đạo cơ sở có những biện pháp cụ thể về: Tích trữ thức ăn mùa đông cho trâu, bò, khắc phục hiện tượng trâu, bò chết rét do đói; kỹ thuật ủ rơm; chuồng trại quây bạt chắn gió được trưởng thôn giám sát; tuyên truyền nhân dân không thả rông trâu, bò vào rừng.

Mặc dù thời tiết những ngày tiếp theo có thể có chiều hướng ấm dần, nhưng Lạng Sơn đang khuyến cáo đến người nông dân: Khi thời tiết có nắng trở lại, nhiệt độ ấm lên, người nông dân không nên thả trâu, bò ra rừng ăn cỏ, uống nước tự nhiên vì đây là thời điểm trâu, bò dễ bị mắc bệnh sưng phổi, bị cước chân, dẫn đến lăn dốc chết.

Theo Trung tâm dự báo khí tượng - thuỷ văn Lào Cai, đây là đợt rét nặng thứ hai xảy ra ở Lào Cai. Để tránh rét cho gia súc, người dân đã phải che chắn chuồng trại, lùa trâu, bò xuống sát thành phố Lào Cai tránh rét, dùng xe máy đi xuống vùng thấp lấy cỏ, chi phí vận chuyển tốn kém.

Do ảnh hưởng của rét đậm, rét hại, nhiều người già và trẻ em mắc các bệnh về hô hấp và huyết áp tăng lên. Các bệnh viện huyện vùng cao đã chuẩn bị đủ cơ số thuốc đặc trị và tăng cường lực lượng, bảo đảm chăm sóc sức khoẻ cho mọi người.

Chống hạn không kém chống rét!

Trong khi vừa chủ động chống rét, không ít địa phương miền núi phía bắc cũng đang tìm mọi cách đối phó với nguy cơ hạn hán đang đến gần. Nhiều tỉnh vùng cao - đặc biệt là Hà Giang, nhiều huyện vùng cao đang đối mặt với nguy cơ vừa thiếu nước tưới, vừa thiếu nước ăn. Ngoài việc chỉ đạo làm đất, nạo vét kênh mương đã triển khai từ đầu tháng 10, hiện tỉnh này đã chi hơn 100 triệu đồng để hỗ trợ chuyển nước lên vùng cao.

Trong khi đó, Bắc Cạn lại đang “kẹt” với việc chuyển đổi một phần lúa sang các cây hoa màu ngắn ngày với khoảng 1.800/7.300 hécta. Sở NNPTNT đã chỉ đạo hoãn khung thời vụ sang đến hết tháng 3 để bà con chủ động triển khai trồng trọt.

Ông Đặng Văn Sơn - Phó GĐ Sở NNPTNT khẳng định, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng sẽ hoàn tất trước thời hạn chốt khung thời vụ và đảm bảo với tỉ lệ cao nhất, bởi tình trạng thiếu nước tưới và nước sinh hoạt đang ngày càng ở mức báo động, đặc biệt là các tháng áp Tết Nguyên đán.

Tại Lạng Sơn, do rét đậm kéo theo thời tiết hanh khô, nhiều tháng nay không có mưa đang làm cho thảm cỏ tự nhiên bị khô roong, mất đi nguồn thức ăn lớn cho gia súc, làm ảnh hưởng đến chất lượng đàn gia súc và là nguy cơ gây nên cháy rừng ở mức độ rất cao.

Ở nhiều xã vùng cao như Dìn Chin, Tả Ngải Chồ, Tả Gia Khâu (huyện Mường Khương); Thào Chư Phìn, Sán Chải (huyện Si Ma Cai)... của tỉnh Lào Cai bị khô hạn nặng. Tại đây, người dân phải đi xa nhà 4 - 6km, dùng xe máy, trâu kéo những can nước 20 lít được hứng từ những “mó” nước rỉ ra từ vách đá, khe núi để ăn uống, tắm giặt rất tiết kiệm.

Ở các thôn Dìn Chin (xã Dìn Chin), Tả Gia Khâu, La Măng (xã Tả Gia Khâu), hầu hết phụ nữ và trẻ em bỏ công việc nương rẫy để đi lấy nước sinh hoạt hằng ngày. Ngay tại thành phố Lào Cai, mực nước trên sông Hồng cũng xuống thấp kỷ lục và vẫn đang tiếp tục giảm.

Bộ NNPTNT chỉ đạo phòng, chống rét cho gia súc, gia cầm. Cơ quan này đã có văn bản chỉ đạo các địa phương hướng dẫn người chăn nuôi che chắn, củng cố chuồng trại, chủ động thức ăn, nước uống cho gia súc, gia cầm. Theo đó yêu cầu mỗi hộ có một cây rơm, rạ đảm bảo bình quân cho trâu, bò mỗi ngày từ 5 – 7 kg. Khi nhiệt độ dưới 12 độ C, nông dân không sử dụng gia súc làm việc, không chăn thả dê, bò, ngựa ngoài đồng, di chuyển đàn gia súc ra khỏi khu vực núi cao, cho ăn bổ sung thức ăn thô, thức ăn tinh, khoáng, vitamin để tăng cường sức khỏe cho vật nuôi.

D.H