Tiên Yên (Quảng Ninh): Hiệu quả nghề nuôi ong lấy mật

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 03/02/2010
Ngày cập nhật: 4/2/2010

Với lợi thế là huyện miền núi có trên 35.000ha rừng và cây ăn quả tập trung, đây chính là tiềm năng, lợi thế để phát triển nghề nuôi ong lấy mật ở Tiên Yên (Quảng Ninh).

Tuy nhiên, trước đây, người dân thường nuôi ong theo hướng tự phát, việc tìm hiểu và áp dụng kỹ thuật chưa được chú trọng, nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất cũng như chất lượng mật.

Ông Tằng Sinh Pẩu, thôn Khe Muối, xã Yên Than cho biết: Những năm 2000, nghề nuôi o ng mật ở huyện Tiên Yên chưa phát triển nên rất ít gia đình nuôi. Riêng ông Pẩu có thuận lợi hơn so với các hộ gia đình nuôi ong khác trên địa bàn huyện bởi gia đình ông đã gắn bó với nghề nuôi ong từ rất lâu. Ông Pẩu cho biết, trước kia, nếu có tiền đâu có mua được vì giống bán ra thị trường ít lắm! Để mua được một đàn ong mật phải mất từ 800 nghìn đồng đến 1 triệu đồng. Do vậy, những ai yêu thích nghề nuôi ong đều phải lặn lội lên rừng tìm tổ, sau đó đưa về nuôi tại nhà. Nói thì dễ nhưng khi thực hiện mới khó và nguy hiểm vì chỉ cần sơ sẩy chút ít là ong sẽ vỡ tổ hoặc tấn công người, mà loại ong này đốt đau không cẩn thận là sốt rét...

Sau một năm lặn lội khắp các cánh rừng trên địa bàn huyện Tiên Yên, ông Pẩu đã tìm được 2 đàn ong để đưa về nhà nuôi. Nhờ cần cù chịu khó, ham học hỏi ông đã phát triển thêm được gần 20 đàn. Với điều kiện thời tiết thuận lợi, nguồn thức ăn sẵn có mỗi năm ông Pẩu đã thu về trên 100 lít mật, giá 1 lít mật bán ra thị trường được 70.000 đồng, trừ chi phí mỗi năm gia đình ông cũng thu về gần 10 triệu đồng. Để mật ong đảm bảo chất lượng, con ong không bị bệnh, hàng ngày ông phải thức khuya dậy sớm để đảo cầu, cắt ong nhộng đực bỏ đi và thường xuyên kiểm tra ong chúa... Cách đánh mật đòi hỏi kỹ thuật khéo léo, lấy cầu ong ra nhẹ nhàng rũ ong xuống để không làm tổn thương cho đàn ong mật. Đến nay ông đã thuộc “tính nết” con ong, chỉ cần nghe dự báo thời tiết là đoán được lượng phấn hoa hôm đó đàn ong mang về ra sao. Nếu phát hiện ong bị bệnh phải cách ly, trị bệnh hoặc chuyển ngay ong đi để thay đổi môi trường và tìm nguồn nuôi khác cho phù hợp. Ông cho rằng, đây là những yếu tố cực kỳ quan trọng quyết định sự thành công hay không!.

Cũng theo ông Pẩu, thời gian nuôi ong tốt nhất là từ tháng 12 năm trước đến tháng 6 năm sau, vì đây là thời điểm ong cho nhiều mật, ít mắc bệnh nhất. Vào mùa đông khan hiếm hoa nên phải chăm sóc ong cẩn thận. Cũng giống như ông Pẩu, năm 2000 anh Nguyễn Văn Cừ, thôn Dốc Đá, xã Tiên Lãng đã quyết định đầu tư trên 200 triệu để mua 250 đàn ong về nuôi. Do nguồn thức ăn hạn chế, thời tiết không thuận lợi cho nên ong đã mắc bệnh, tỷ lệ ong sống và chất lượng mật đạt rất thấp. Sau một thời gian đi đến một số tỉnh, thành trong cả nước để tìm hiểu địa thế cũng như các điều kiện tự nhiên năm đầu anh Cừ nuôi 60 đàn ong. Do tích lũy được kinh nghiệm cùng với nguồn thức ăn sẵn có, điều kiện thời tiết thuận lợi cho nên vụ nuôi ong đầu tiên anh Cừ đã thu về gần 500 lít mật. Khi đã tích luỹ đầy đủ kinh nghiệm, anh Cừ bắt đầu phát triển nghề nuôi ong theo hướng kinh doanh hàng hoá. Đến nay, anh Cừ đã có 250 đàn ong, trung bình mỗi năm trừ các chi phí khác như thuê công lao động, vận chuyển anh Cừ cũng thu về gần 100 triệu đồng...

Nghề nuôi ong lấy mật ở huyện Tiên Yên hiện nay tập trung nhiều nhất ở các xã vùng cao như Phong Dụ, Điền Xá, Yên Than, Đại Dực với trên 100 hộ nuôi. Tuy nhiên, việc nuôi ong lấy mật ở đây chủ yếu vẫn dựa trên kinh nghiệm. Việc tìm hiểu về kỹ thuật nuôi ong chưa được mọi người chú trọng, nên cứ một thời gian là ong lại bỏ đi hoặc bị bệnh. Nhiều hộ có tâm lý nuôi ong để phục vụ gia đình chứ không có ý định kinh doanh. Vì vậy, việc phát triển đàn ong quy mô lớn theo hướng hàng hóa còn nhiều hạn chế. Thị trường tiêu thụ sản phẩm mật ong hiện nay là vấn đề khó khăn đối với người dân địa phương...

Nuôi ong đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều hộ dân ở Tiên Yên. Tuy nhiên, thực tế quy mô nuôi ong của các hộ nông dân ở đây còn nhỏ lẻ, manh mún nên sản lượng, chất lượng mật đạt thấp. Để nghề nuôi ong phát triển mạnh, thời gian tới huyện Tiên Yên cũng như các ngành chức năng cần tập trung quy hoạch vùng nuôi, hỗ trợ nông dân tham gia mô hình đồng thời tăng cường tập huấn kỹ thuật nhằm tạo ra sản phẩm mật “sạch”, bảo đảm tiêu chuẩn, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Hữu Việt