Nuôi gà chọi, một nghề công phu

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 11/2/2010
Ngày cập nhật: 12/2/2010

Tết Nguyên đán đã cận kề, những người có thú chơi gà chọi để bán hay chơi trong lễ hội xuân cũng khá bận rộn. Tuy nhiên, để có một con gà chọi ưng ý, người nuôi phải kỳ công, nhất là niềm đam mê... Những ngày giữa tháng Chạp, chúng tôi đến gia đình ông Trần Văn Mậu, thôn Thành Chung, xã Phồn Xương (Yên Thế) đúng lúc ông vừa đưa gà đi đá thử về. Pha một chậu nước chè xanh ấm và cẩn thận dùng khăn mặt bông chườm vào cổ, cánh và đùi con gà, ông Mậu giải thích: "Làm như vậy để lượng mỡ cơ thể gà tiêu dần, các cơ thêm săn chắc, gà đá mới hăng. Càng về Tết, công việc "vần" gà càng bận rộn hơn. Ngay trong xã tôi, cứ thứ 5 hàng tuần là những người thích chọi gà lại mang đến một địa điểm cho gà đá thử để rèn luyện". Yêu thích chọi gà từ thuở nhỏ, trong một lần đi hội xuân, ông khá ấn tượng với những chú gà dũng mãnh khi thi đấu, cũng từ đó ông Mậu bắt đầu nuôi gà chọi. Năm nay, ông Mậu hơn 70 tuổi và đã 18 năm liền là thành viên Ban tổ chức Hội xuân đền Hoàng Hoa Thám phụ trách trò chơi chọi gà. Ông Mậu cho biết: "Trong lễ hội truyền thống, huyện Yên Thế có tổ chức nhiều trò chơi dân gian trong đó có tục chọi gà. Mặc dù phần thưởng cho phần chơi này không lớn nhưng thu hút đông đảo người dân địa phương và các “tay” mê chọi gà ở nhiều vùng tham gia". Không chỉ có ông Mậu, nhiều người dân xã Phồn Xương cũng lo chăm sóc, chải chuốt để có những chú gà chọi tốt nhất vào dịp hội xuân. Qua thống kê, hiện ở Phồn Xương có 40 con gà chiến, còn gà nòi thì ước khoảng vài trăm. Gà chọi của vùng này luôn được dân chuyên nghiệp đánh giá có chất lượng cao. Ông Dương Đức Hải, Phó Chủ tịch UBND xã nhận định: "Chưa bao giờ số người nuôi gà chọi nhiều như hiện nay. Giá gà chọi thấp nhất khoảng 500.000 đồng/con, có con bán được 5-7 triệu đồng nên nhiều người cũng hứng thú. Ngoài nuôi gà để bán, người dân còn chăm gà để chơi hội xuân".

Nổi tiếng trong nghề nuôi và kinh doanh gà nòi là ông Lương Phúc Trí, thôn Phúc Thành, xã Nhã Nam (Tân Yên). Nói về kỹ nghệ nuôi gà chọi, ông bật mí: "Nuôi gà đá tuy dễ kiếm tiền nhưng rất công phu, đòi hỏi người nuôi có bề dầy kinh nghiệm, nhất là khả năng đánh giá về tướng mạo, khả năng chịu, tránh đòn và biết chăm sóc, nâng niu chúng". Hiện nay, gia đình ông Trí có đàn gà nòi khoảng chục con, trị giá gần 10 triệu đồng. Theo ông Trí, một con gà hay phải có tầm vóc to lớn, cơ bắp khoẻ mạnh, chân cao, cựa đều, mỏ to và nhọn, mắt nhỏ và sâu, lớp vảy ở cẳng chân dầy và cứng. Cũng như ông Trí, nhiều hộ chuyên nuôi gà đã rút ra được kinh nghiệm chọn gà bằng những câu ca như: Đầu công, mình cốc, cánh vỏ trai/ đùi dài, quản ngắn đá chẳng sai; hay Thứ nhất bốc đất ném ra/ thứ nhì lắc mỏ, thứ ba lé sườn… Còn về nuôi dưỡng, ngoài cho ăn thóc, người kỳ công còn tỉa lông, chườm gà bằng cách giã nhỏ nghệ vàng cộng với chút nước tiểu trẻ em đun nóng xoa vào cổ, gáy, đùi để cho thịt gà săn chắc. Hằng ngày cho gà vận động, đá thử. Nhiều người mê gà không chỉ ở tiếng gáy, ở ngoại hình, bộ lông hấp dẫn mà còn ở cách đá. Mỗi thế đá của con gà có một bản lĩnh riêng. Có con tung đòn như vũ bão, có con lâm trận cả giờ, chân run rẩy nhưng vẫn lì lợm không đầu hàng…

Nuôi gà chọi để đá là một nghề đòi hỏi lắm công phu, đồng thời cũng là nghề có thu nhập hấp dẫn. Tuy nhiên, các địa phương cũng cần kiên quyết xử lý những trường hợp lợi dụng việc chơi gà chiến để làm phương tiện cờ bạc, cá độ và sát phạt lẫn nhau. Có như vậy thì việc nuôi gà và thuần dưỡng gà đá mới thực sự có ý nghĩa.

Trịnh Lan