Hà Nội: Quy hoạch chăn nuôi và giết mổ gia súc, gia cầm tập trung - Chậm và vướng

Nguồn tin: Báo Kinh tế & Đô thị, 08/03/2010
Ngày cập nhật: 9/3/2010

Triển khai các dự án giết mổ gia súc, gia cầm (GSGC) tập trung còn chậm; đưa chăn nuôi thành mô hình tập trung, xa khu dân cư còn vướng. Đó là thực trạng của ngành chăn nuôi Hà Nội, được Sở NN&PTNT báo cáo tại buổi làm việc với Đoàn Giám sát của thành phố (ngày 5/3), do Phó Chủ tịch HĐND Thành phố Nguyễn Văn Phúc chủ trì.

Quy hoạch chăn nuôi: phần lớn do tự phát

Ông Trần Xuân Việt, Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Mặc dù đã được thành phố ban hành chính sách khuyến khích phát triển khu chăn nuôi tập trung xa khu dân cư bằng cách hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật, khoa học, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật… nhưng từ năm 2009 đến nay, tiến độ xây dựng các dự án tại các huyện đạt rất thấp. Cả thành phố mới có 2 dự án được UBND TP đồng ý về chủ trương và UBND huyện đang lập dự án đầu tư trình phê duyệt, đó là khu chăn nuôi xã Tảo Dương Văn – Vạn Thái (Ứng Hoà) và khu chăn nuôi xã Tân Ước (huyện Thanh Oai). Đối với khu chăn nuôi tập trung, Hà Nội là địa phương có nhiều mô hình khá phát triển so với các tỉnh thành khác, đem lại hiệu quả kinh tế cao, đạt tiêu chuẩn an toàn sinh học, song chủ yếu các mô hình này là do tự phát. Đặc biệt, mật độ xây dựng chuồng trại còn cao, ảnh hưởng lớn đến môi trường chăn nuôi.

Theo ông Việt, sở dĩ mức độ phát triển các mô hình còn thấp là do quỹ đất chuyển đổi để xây dựng các dự án lớn nên nhiều huyện không bố trí đựơc, cấp huyện không chủ động được nguồn vốn đầu tư và các dự án chăn nuôi tập trung không gắn với thị trường tiêu thụ… Vì vậy khu chăn nuôi chưa phát triển mạnh và chưa nhận được sự ủng hộ cao của người chăn nuôi cũng như các doanh nghiệp đầu tư. Ngay cả với lĩnh vực nuôi trồng thuỷ sản, đến nay mới có 990 ha diện tích thuỷ sản được nuôi tập trung theo hướng thâm canh. Song trong những năm qua, các khu nuôi trồng thuỷ sản tập trung chưa được đầu tư lớn, hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng yêu cầu, việc xử lý môi trường chưa được chú ý nhiều và đầu tư phát triển chưa gắn với tiêu thụ, chế biến.

Cơ sở giết mổ: Chưa đáp ứng nhu cầu

Hà Nội hiện có 5 cơ sở giết mổ GSGC công nghiệp, đảm bảo các điều kiện vệ sinh thú y; được bố trí, sắp xếp theo các khu riêng biệt như khu nhốt động vật sống, khu xử lý thịt, xử lý phụ phẩm… và được kiểm tra, kiểm dịch chặt chẽ. Tuy mới chỉ đáp ứng được 1,72% nhu cầu thịt lợn và hơn 9% nhu cầu thịt gia cầm của toàn thành phố nhưng hiện nay, các cơ sở này cũng đang hoạt động cầm chừng hoặc phải đóng cửa để chuyển sang kinh doanh các mặt hàng khác, do không cạnh tranh được với sản phẩm ngoài thị trường.

Hiện các cơ sở giết mổ GSGC thủ công tập trung và các hộ hoạt động giết mổ GSGC nhỏ lẻ đang cung cấp cho thị trường thành phố tới hơn 70% nhu cầu tiêu thụ về thịt trâu bò, gần 69% nhu cầu thịt lợn và 72% thịt gia cầm. Song điều đáng lo ngại là công tác vệ sinh thú y, vệ sinh môi trường tại các cơ sở giết mổ thủ công tập trung và hộ giết mổ nhỏ lẻ đều chưa được đảm bảo. Theo ông Nguyễn Huy Đăng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Chi cục trưởng Chi cục Thú y, các cơ sở giết mổ tập trung thủ công phần lớn nằm trong hoặc liền kề với khu dân cư. GSGC được mổ trên nền xi măng hoặc nền gạch cao khoảng 10 - 20 cm và được vận chuyển đến chợ chủ yếu bằng xe máy. Nước thải trong quá trình giết mổ chảy thẳng vào hệ thống nước chung, không qua xử lý, gây ô nhiễm môi trường. Với các hộ giết mổ nhỏ lẻ, phương thức hoạt động là giết mổ phân tán nằm trong khu dân cư, công suất chỉ 1 - 2 con gia súc/ngày và 20 - 25 con gia cầm/ngày nên rất khó khăn cho ngành thú y trong việc quản lý vệ sinh thú y và vệ sinh an toàn thực phẩm. Chưa kể, ý thức chấp hành pháp luật về công tác kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, vệ sinh thú y của người hoạt động buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ sản phẩm GSGC chưa tự giác; thường xuyên tìm cách trốn tránh sự kiểm soát của các cơ quan chức năng.

Sau khi có chủ trương của thành phố, từ năm 2009 đến nay, mới có 7 dự án xây dựng các cơ sở giết mổ GSGC tập trung của 5 doanh nghiệp được triển khai. Tuy nhiên cho đến nay, chưa có dự án nào hàn thành và đưa vào sử dụng. Thậm chí có dự án còn chưa thống nhất được địa điểm xây dựng.

Làm gì để gỡ khó?

Sở dĩ việc triển khai quy hoạch chăn nuôi và giết mổ GSGC tập trung xa khu dân cư của thành phố còn chậm và yếu là do có những cái khó. Theo ông Trần Xuân Việt, Giám đốc Sở NN&PTNT thì: Cái khó lớn nhất đối với các dự án là những vướng mắc về thủ tục đất đai, giải phóng mặt bằng, kinh phí đầu tư dự án và giải quyết vấn đề về vệ sinh môi trường. Thành phố nên đầu tư kinh phí và có chính sách đặc thù về thuê đất đối với các dự án phát triển khu chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản tập trung xa khu dân cư nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường và trật tự an toàn xã hội. Thứ hai, đó là việc phân công quản lý còn chồng chéo. Hiện UBND TP giao cho Sở Công thương thực hiện việc xây dựng đề án giết mổ tập trung, song theo ông Việt, thành phố nên giao cho Sở NN&PTNT phối hợp với cấp huyện làm quy hoạch chăn nuôi và giết mổ ở từng địa phương, như vậy sẽ dễ triển khai và quản lý hơn…

Kết thúc buổi làm việc, Đoàn giám sát của Thường trực HĐND thành phố đã đề nghị các ngành chức năng tiếp tục tham mưu cho UBND thành phố có các cơ chế, chính sách toàn diện hơn về quy hoạch, tiến độ triển khai các khu chăn nuôi tập trung và các khu giết mổ GSGC tập trung công nghiệp trên địa bàn, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của toàn thành phố.

Hoàng Quyết