Xây nhà tiền tỉ cho yến

Nguồn tin: Lao Động, 16/03/2010
Ngày cập nhật: 17/3/2010

Theo một số người có thâm niên trong nghề nuôi yến, vào những năm 80 thế kỷ trước, nghề nuôi chim yến đã có mặt tại Kiên Giang và thực tế đã có thương lái đến thu mua tổ yến.

Tuy nhiên, từ sau cơn bão số 5 năm 1997, số lượng chim yến “tụ về” thành phố Rạch Giá, cũng như một số đảo ở Kiên Giang bắt đầu tăng lên, thì nghề nuôi yến mới được nhiều người chú ý. Và, hai năm trở lại đây, chuyện đầu tư nuôi yến ở Kiên Giang trở nên rầm rộ...

Thi nhau “dụ”... yến

Nói đến chim yến, người ta nghĩ ngay đến nguồn lợi kinh tế có giá trị cao là tổ yến. Đi dọc một số tuyến đường ở khu đô thị mới lấn biển Rạch Giá, dễ dàng bắt gặp những “ngôi nhà yến”, bởi chúng được xây dựng khá đặc biệt: Không cửa, có rất nhiều lỗ thông hơi. Hàng ngày, cứ 5 giờ sáng chim yến bay đi tìm mồi, chạng vạng đến tầm 20 giờ mới lại quay về tổ.

Theo các nhà khoa học, chim yến vừa bay với tốc độ 40km/h, vừa bắt côn trùng trên không, chứ không đậu xuống cây cối để tìm mồi. Ngoài ra, chim yến cũng chỉ uống nước qua hơi sương, không bao giờ uống nước ở ao hồ, sông rạch.

Mỗi năm yến làm tổ và sinh sản 2 lần vào tháng 4 và tháng 8. Yến không làm tổ bằng rơm rác như các loài chim khác, mà tiết ra một loại dịch từ miệng, kéo thành từng sợi trắng và trong suốt gắn dần lên vách đá, đan xen nhau, sợi này cứng lại thành tổ và tổ yến gọi là yến sào. Hiện tổ yến nuôi có giá 1.800 USD/kg.

Thực tế từ một số nước trong khu vực như: Malaysia, Thái Lan, ở trong nước như Nha Trang (Khánh Hòa) cho thấy, hiệu quả kinh tế từ việc nuôi yến lấy tổ trong nhà khá cao, nên nhiều người đã không ngần ngại đầu tư vào mô hình khá mới mẻ này.

Chị Ngọc Yến, chủ khách sạn Ngọc Trân (TP.Rạch Giá), một trong những người tiên phong nuôi yến quy mô lớn ở Kiên Giang cho biết: “Nuôi yến chỉ tốn chi phí ban đầu, khi yến vào ở coi như đã thành công. Từ đó về sau chỉ cần đợi yến làm tổ và đẻ, vì chim yến ăn thức ăn tự nhiên nên chi phí nuôi thấp, lại ít tốn công chăm sóc”.

Hiện trên lầu 5 khách sạn Ngọc Trân của chị Yến có hơn 3.000 con chim yến, mỗi tháng bình quân thương hiệu yến sào Ngọc Yến xuất khoảng 3kg tổ yến phục vụ nhu cầu trong và ngoài nước.

Để được kết quả này, chị đã đầu tư dàn âm thanh phát ra tiếng dụ chim yến, lắp đặt hệ thống phun sương tạo độ ẩm và môi trường tự nhiên cho yến thích nghi, trị giá hơn 2 tỉ đồng.

Nuôi chim yến là nghề đòi hỏi sự đầu tư về trí tuệ, người nuôi phải say mê, nắm vững kỹ thuật và có hiểu biết nhất định về các đặc điểm sinh học.

Và... mất lòng vì yến

Nhận thấy việc nuôi yến mang lại hiệu quả kinh tế cao, nhiều hộ khác cũng đầu tư tiền tỉ xây nhà nuôi yến và nghề nuôi chim yến bỗng “rộ” thành phong trào. Theo thống kê chưa đầy đủ, hiện TP.Rạch Giá, nhất là tại khu lấn biển đã có hơn 20 ngôi nhà xây chỉ để nuôi chim yến.

Khảo sát thực tế cho thấy, sau nhiều năm đầu tư nuôi yến, hầu hết các nhà nuôi yến ở Rạch Giá đều chưa khai thác tổ hoặc chỉ khai thác được rất ít. Điều này cho thấy, đây là một nghề có khả năng thu hồi vốn chậm.

Ông Tôn Văn Kiệt, một người đang nuôi thử yến tại chợ Vĩnh Bảo (TP.Rạch Giá) cho hay: Sau khi tìm hiểu nhiều nơi, ông quyết định đầu tư gần 500 triệu đồng để xây nhà nuôi yến. Tuy nhiên, ông Kiệt thừa nhận, từ ngày đầu tư đến nay đã gần 1 năm, nhưng chưa thu lại được gì, do lượng yến “chia sẻ” vào nhiều ngôi nhà khác.

Ông Kiệt cho biết: “Hiện chỉ mới dụ được khoảng 200 con. Thời gian để yến quen và về ở là một thời gian khá dài mới xây tổ lần đầu. Ai cũng đổ xô nuôi nhưng thực tế hiệu quả thì chưa thấy vì cạnh tranh trong chiêu dụ...”.

Vấn đề mà ông Kiệt cũng chính là điều mà nhiều người băn khoăn. Việc nuôi yến tự phát giữa thành phố không chỉ dẫn đến tình trạng cạnh tranh thu hút chim yến về, mà nguồn thức ăn của yến cũng bị hạn chế, âm thanh phát ra từ thiết bị dụ yến gây ồn.

“Không chỉ bị “tra tấn” về âm thanh dụ yến suốt ngày từ căn hộ nuôi yến bên cạnh, gia đình tôi nhiều người còn bị viêm mũi bởi phân yến thải khắp mái nhà, mùi hôi chịu không thấu. Tôi đã kiến nghị tình trạng nuôi yến gây ô nhiễm môi trường đến Thanh tra Sở Tài nguyên - Môi trường nhưng chưa thấy họ xử lý...”, anh Nguyễn Thanh, nhà trên đường Nguyễn Văn Cừ, phường An Hòa (TP.Rạch Giá) bức xúc.

Ông Lương Thanh Hải, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, thông tin: “Chúng tôi sẽ tiến hành nghiên cứu về bảo vệ, phát triển bền vững nguồn tài nguyên yến sào ứng dụng vào thực tiễn. Hiện chúng tôi đang đề xuất UBND tỉnh khuyến khích phát triển nuôi chim yến ở một số đảo và ngoài khu dân cư tập trung. Kiên Giang có trên 100 đảo, trong đó hơn 60 đảo không dân, đây sẽ là môi trường thích hợp cho việc nuôi yến...”.

Để nghề nuôi yến ở Kiên Giang phát triển trong thời gian tới, rất cần một quy hoạch về địa điểm nuôi và định hướng hợp lý, rõ ràng.

Mặt khác, việc đẩy mạnh nghề nuôi cần có sự quản lý về đăng ký, hạn chế những tác động xấu ảnh hưởng đến môi trường và sự liên kết hợp tác thì nghề nuôi chim yến lấy tổ mới đạt được kết quả khả quan.

Lâm Đặng Huỳnh