Thảm bại ngành chăn nuôi

Nguồn tin: Báo Công Thương, 22/03/2010
Ngày cập nhật: 23/3/2010

Giá cám liên tục tăng trong khi giá thực phẩm xuất chuồng lại hạ làm cho ngành chăn nuôi heo, gia cầm lỗ vốn thê thảm. Giải pháp nào để cứu ngành chăn nuôi trước nguy cơ “phơi chuồng” hàng loạt?

Càng nuôi càng lỗ?

Tại các tỉnh miền Đông Nam Bộ hiện nay, giá thành chăn nuôi gà công nghiệp ít nhất 22.000 đồng/kg nhưng giá gà xuất chuồng chỉ còn 14.000 - 15000 đồng/kg, lỗ ít nhất 8.000 đồng/kg. Giá gà xuống dưới giá thành quá thấp, thế nhưng nhiều chủ trang trại ở Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu tuy lỗ nặng nhưng cũng phải bán, đặc biệt là các trại gà đã đến lứa xuất chuồng. Giá gà công nghiệp xuống thấp nhưng sức mua không cao và tình trạng bán đổ bán tháo đang diễn ra ở nhiều nơi.

Giá gà tam hoàng mua tại chuồng ở khu vực Đồng Nai, Bình Dương từ 28.000 đến 29.000 đồng/kg, mức giá này người chăn nuôi lỗ 5.000 - 6.000 đồng/kg. Giá trứng gà bán sỉ tại trại chăn nuôi 650 - 850 đồng/trứng, so với thời điểm đầu tháng 2/2010 giảm từ 350 đến 550 đồng/trứng. Người chăn nuôi gà đẻ trứng là thiệt hại nặng nhất do trứng liên tục rớt giá trong khi giá cám lại liên tục tăng cao. Trại nuôi gà đẻ An Bình ở Dĩ An (Bình Dương) nuôi 1000 con gà đẻ, chi phí thức ăn cho đàn gà 8 triệu đồng/ngày nhưng tiền bán trứng chỉ thu được khoảng 5 triệu đồng. Bà Nguyễn Thị An, chủ trại gà An Bình rầu rĩ nói: chưa năm nào ngành chăn nuôi gà để lại thất bát như hiện nay. Nếu tình hình này cứ kéo dài có lẽ phải “phơi chuồng” thôi chứ sức đâu chịu nổi!

Tại miền Đông Nam bộ ngành chăn nuôi heo cũng đang khó khăn tương tự do giá thành chăn nuôi cao trong khi giá heo xuất chuồng lại xuống quá thấp. Ông Mai Văn Liêm, ngụ xã Gia Canh, huyện Định Quán (Đồng Nai) tính toán: Vào thời điểm hiện tại trừ chi phí chăn nuôi mỗi kg heo hơi lỗ từ 3000 đến 4000 đồng. Ông Liêm bức xúc, chăn nuôi có lúc lời lúc lỗ là bình thường nhưng có một nghịch lý mà người chăn nuôi “bó tay” là giá heo xuất chuồng quá rẻ trong khi người trực tiếp ăn thịt lại mua tại chợ giá cao gấp đôi? Cụ thể giá thịt heo mua tại trại chăn nuôi chỉ 35.000 - 37000 đồng/kg, nhưng thịt ở chợ 65000 - 70.000 đồng/kg. Gà công nghiệp tại trại chăn nuôi 14000 đồng/kg, ngoài chợ 30 000 - 31000 đồng/kg.

Theo tổng hợp sơ bộ của ngành chăn nuôi ở Đồng Nai, do chăn nuôi lỗ vốn khiến tổng đàn heo hiện nay trên toàn tỉnh giảm khoảng gần 30%, trong đó nhiều trại heo, gà không gầy đàn mới mà chuyển sang làm nghề khác. Trại nuôi heo Trí Công ở Đồng Nai đang triển khai trại chăn nuôi heo với quy mô hàng nghìn con ở Lâm Đồng nay đang dở dang vì nếu đầu tư tiếp sẽ cầm chắc lỗ. Chủ trại heo Trí Công ông Nguyễn Trí Công nói, nếu tình trạng này còn kéo dài thêm chừng 3 năm nữa thì ngành chăn nuôi trong nước sẽ không đủ sức chịu đựng.

Cách nào cứu ngành chăn nuôi?

Giá heo, gà rớt thê thảm trong những ngày gần đây được các chủ chăn nuôi chỉ rõ: Do người mua ép giá và giá cám, chi phí đầu tư cho chăn nuôi cao. Theo Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi, giá thức ăn chăn nuôi hiện nay tăng thêm 10% so với thời điểm 4 tháng trước đây. Theo ông Phạm Đức Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi, đây là lần đội giá mạnh nhất trong vòng nhiều tháng qua. Nguyên nhân do giá điện, than tăng giá và ảnh hưởng của tỷ giá ngoại tệ. Trong khi đó 70% nguyên liệu dùng để sản xuất thức ăn chăn nuôi của các doanh nghiệp thành viên của hiệp hội đều phải nhập khẩu nên tỷ giá tăng đẩy chi phí lên cao.

Từ đầu tháng 2 đến nay, thức ăn chăn nuôi đã điều chỉnh tăng giá 5 lần, tăng tổng cộng trên 10%, giá cám hiện nay dao động từ 220.000 đến 350.000 đồng/bao loại 25 kg. Tuy giá cám đã tăng lên cao vút nhưng mới đây nhiều nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi gửi thông báo đến các hộ chăn nuôi sắp tới giá cám sẽ tiếp tục tăng với mức tăng dự báo khoảng 150 - 250 đồng/kg.

Nhiều chủ trại chăn nuôi heo, gà ở Bình Dương, Đồng Nai cho rằng giá heo, gà hạ thấp là do người mua ép giá, đây là nguyên nhân thứ hai sau nguyên nhân giá cám lên cao. Ông Nguyễn Văn Hóa - chủ trại heo ở ấp Hiệp Quyết, xã Gia Canh, huyện Định Quán, Đồng Nai cho biết: gần đây các thương lái mua heo đến từ Sài Gòn lên thường ép giá người chăn nuôi với lý do doanh nghiệp đang tham gia bình ổn giá thị trường, vì thế không mua rẻ thì không tiêu thụ được? Bà Trần Thị Mai, chủ trại gà ở quận 12, TP. Hồ Chí Minh băn khoăn, các doanh nghiệp tham gia bình ổn giá đều nhận được sự hỗ trợ của nhà nước, trong khi hầu hết các hộ chăn nuôi lại không nhận được sự hỗ trợ từ chính sách mà còn bị ép giá thu mua. Trước thực tế này, bà Mai đề nghị nếu nhận được một phần kinh phí trích ra từ quỹ bình ổn giá, các hộ chăn nuôi như bà sẽ thực hiện đổi mới công nghệ chăn nuôi, tiết kiệm chi phí đầu vào. Như vậy chủ chăn nuôi và người tiêu dùng đều có lợi.

Khó khăn của ngành chăn nuôi heo, gà ở miền Đông Nam Bộ là thấy rõ, đặc biệt là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, giải pháp nào để cứu những trại chăn nuôi tránh được cảnh phơi chuồng hàng loạt trong nay mai? Nhiều chủ trang trại chăn nuôi nói với chúng tôi họ đang rất cần sự trợ giúp từ các tổ chức kinh tế, hiệp hội chăn nuôi, các ngành nghề tạo vốn cho họ. Khi giá cả xuống thấp thì sử dụng vốn này để mua vào với mức giá hỗ trợ, giúp nông dân bớt lỗ phần nào. Khi giá lên, tung hàng ra bán sẽ hiệu quả hơn.

Một nghịch lý rất cơ bản đang xảy ra trong ngành chăn nuôi heo, gà ở miền Đông Nam bộ hiện nay là việc bán hàng bị động. Nhiều trang trại heo, gà chăn nuôi theo mô hình công nghiệp với số vốn đầu tư cực lớn nhưng khâu tiêu thụ hàng hóa lại phụ thuộc vào doanh nghiệp thu mua. Tại Đồng Nai nhiều trại heo, gà không thể tồn tại vì khi đầu tư vốn lớn nhưng đến khi thu hoạch lại bán đổ bán tháo. Mặc dù tư thương, doanh nghiệp thu mua hứa “chắc như bắp” sẽ bao tiêu hết tổng đàn nhưng đến khi thị trường biến động thì họ “lặn” mất tăm. Đơn giản vì khi người chăn nuôi hợp đồng với người thu mua ít quan tâm đến tính pháp lý nên khó kiện được người mua, đó là chưa kể nhiều chủ trại chăn nuôi chỉ chỉ ký hợp đồng miệng với thương lái.

“Để ngành chăn nuôi heo, gà tránh bị thiệt hại và có lãi, đã đến lúc các doanh nghiệp cần bắt tay hùn hạp vốn, công nghệ, con giống, lo đầu ra với người chăn nuôi một cách bài bản” - ông Bách Hoài Danh một người chăn nuôi heo có tiếng ở Biên Hòa Đồng Nai mong ước.

Thế Vĩnh