Hải Dương: Phòng, chống dịch tai xanh - "5 không" thành "5 có"

Nguồn tin: Kinh tế nông thôn, 19/04/2010
Ngày cập nhật: 21/4/2010

Trong khi cấp ủy, chính quyền và đại đa số người dân Hải Dương đang hối hả vào cuộc, khoanh vùng, dập dịch tai xanh (PRRS), hạn chế lây lan ra diện rộng, thì vẫn còn một bộ phận cán bộ và người dân không quan tâm đến yêu cầu thực hiện “5 không” trong phòng, chống dịch: không giấu dịch, không mua bán, không giết mổ, không vận chuyển lợn bệnh, không vứt xác lợn chết bừa bãi.

Cả chính quyền và người dân đều coi thường

Ngày 5/4/2010, thời điểm UBND tỉnh Hải Dương công bố dịch tai xanh, toàn tỉnh chỉ có 7 xã Nhân Quyền, Thái Học, Hồng Khê, Tân Việt (Bình Giang), Quang Trung, Tiên Động và Tây Kỳ (Tứ Kỳ) có dịch với 550 con lợn nhiễm bệnh. Trong số này, có 83 con bị chết. Dịch “tạm nghỉ” đúng một ngày, sau đó liên tục bùng phát và lây lan với mức độ chóng mặt. Đến ngày 15/4, dịch đã hoành hành tại 20 xã thuộc 4 huyện Bình Giang, Tứ Kỳ, Gia Lộc và Cẩm Giàng, khiến 3.076 con lợn nhiễm bệnh, trong đó 739 con đã chết, buộc phải tiêu huỷ.

Thời tiết có mưa phùn, độ ẩm không khí cao, kèm theo không khí lạnh đã làm suy giảm sức đề kháng của lợn khiến chúng dễ nhiễm bệnh. Nhưng sự chủ quan, mất cảnh giác của người dân trong việc ứng phó với dịch còn nguy hiểm hơn nhiều. Cũng do nguyên nhân này mà dịch tai xanh phát tán rộng, gieo rắc vi-rút từ lợn bệnh sang lợn khỏe dễ dàng hơn.

Được biết, từ ngày 2/4, mẫu bệnh phẩm lấy từ lợn bệnh tại 2 huyện Bình Giang và Tứ Kỳ gửi Cơ quan Thú y vùng II xét nghiệm đã cho kết quả dương tính với bệnh tai xanh. Lẽ ra, Chi cục Thú y Hải Dương phải báo cáo ngay UBND tỉnh và Cục Thú y, xin ý kiến chỉ đạo; đồng thời, cử cán bộ trực tại cơ quan, cập nhật thông tin từ cơ sở, có biện pháp xử lý ngay. Nhưng mãi tới chiều 6/4, tại cuộc họp giao ban Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch, bệnh gia súc, gia cầm, khi đề cập về tình hình dịch tai xanh bùng phát trở lại, ông Hoàng Văn Năm, Phó cục trưởng Cục Thú y không khỏi bức xúc vì khi Cục nhận được báo cáo đầu tiên thì dịch đã lan ra 7 xã trong 2 huyện của tỉnh Hải Dương. ông kết luận: “Như vậy, hệ thống phát hiện và báo cáo dịch từ dưới lên trên có vấn đề, cần phải xem xét lại”. Trước đó, ngày 4/4, chúng tôi có mặt tại trụ sở Chi cục Thú y tỉnh Hải Dương. Chi cục không có cán bộ trực phòng, chống dịch, ngoại trừ nhân viên quầy kinh doanh đang bán vật tư và thuốc thú y. Việc cung cấp thông tin cho báo chí những ngày sau đó cũng rất hạn chế. Đến ngày 12/4, khi dịch tai xanh bùng phát rộng trên địa bàn tỉnh thì thông tin mới không bị “bưng bít” nữa.

Tại xã Quang Trung (Tứ Kỳ), khi được hỏi trong thôn hiện có bao nhiêu đầu lợn, bao nhiêu con bị ốm, ông Phạm Hồng Phái, Trưởng thôn An Hưng không có câu trả lời, ngoài việc thông báo có 2 con đã chết, 4 con khác đang ốm nặng. Có khá nhiều trưởng thôn ở các xã có dịch không nắm được số đầu lợn đang nuôi tại thôn mình giống như ông Phái, do đó rất khó quản lý việc vận chuyển lợn bệnh ra ngoài địa bàn. Theo báo cáo của UBND huyện Bình Giang, trước thời điểm xác nhận có dịch tai xanh, một số hộ chăn nuôi tại 2 xã Nhân Quyền, Thái Học có lợn bị ốm, đã bán chạy tại chỗ hoặc lén lút vận chuyển lợn ốm ra ngoài địa bàn. Nhiều người dân cho biết, lợn được bán chủ yếu cho thợ giết mổ tại huyện Cẩm Giàng. Đây có thể là một trong những nguyên nhân khiến dịch bùng phát rất nhanh tại huyện này.

Điếc không sợ súng?

Sáng 13/4, có mặt tại chợ Ghẽ, xã Tân Trường (Cẩm Giàng), nơi đang có 365 con lợn bị bệnh tai xanh nhưng chúng tôi thấy thịt lợn vẫn bày bán nhan nhản. Chợ chưa có biển cấm buôn bán, giết mổ và tiêu thụ lợn bệnh tại vùng dịch. Chị Đào Thị Hoa, một công nhân đang làm việc tại Khu công nghiệp Tân Trường, chọn mua thịt lợn có màu sắc không bình thường. Do ở xa, phải thuê nhà trọ, tan ca về nhà, tự nấu nướng để ăn, tiền lương thấp, nên chị đành phải mua thịt lợn loại rẻ nhất. Anh Lê Bá Giang, một nông dân trong xã đang nuôi 15 con lợn thịt, cũng chọn mua thịt tại quầy này, hồn nhiên nói: “Thịt lợn dù có bệnh cho vào nước sôi là xài được hết. Chả con bệnh nào sống được, lây sang lợn khoẻ đâu mà lo”. Trường hợp nông dân có cùng suy nghĩ như anh Giang ở tỉnh Hải Dương không hiếm. Họ bỏ ngoài tai những cảnh báo được phát trên loa truyền thanh của xã.

Trong lần bùng phát dịch tai xanh lần này, trên địa bàn Hải Dương đang tồn tại một thực tế đáng buồn: người chăn nuôi không chấp hành tiêm phòng vắc -xin cho lợn, lo ngại lợn chết bị tiêu hủy, không được nhận hỗ trợ của tỉnh, đã chọn 2 cách hoặc bán chạy lợn ốm hoặc giữ lại điều trị cho lợn, nếu chết không đem đến nơi tiêu hủy quy định mà lén vứt xác xuống kênh, mương. Trong khi đó, người chấp hành tiêm phòng cho lợn lại so đo: lợn ốm đem tiêu hủy được tỉnh hỗ trợ 25.000 đồng/kg, cao hơn giá bán lợn hơi xuất chuồng tại thời điểm này từ 3.000 - 4.000 đồng/kg, nên khi có lợn ốm, cũng bỏ mặc không điều trị, rồi báo chính quyền, tiêu huỷ. Anh Nguyễn Minh Quốc ở thôn Kim Xuyên, xã Tây Kỳ (Tứ Kỳ) nuôi 60 con lợn thịt. Trong đó, có 14 con bị nhiễm bệnh (2 con đã chết), anh liền mang ra nơi tiêu huỷ lợn của thôn. Thấy vậy, đoàn công tác của huyện buộc phải yêu cầu anh đem 12 con còn sống về cách ly điều trị.

Đã đến lúc ngành chức năng tỉnh Hải Dương phải nghiêm túc kiểm điểm, tích cực sửa chữa thiếu sót; đồng thời phải có biện pháp đồng bộ, quyết liệt hơn trong khoanh vùng, bao vây, dập dịch để vực dậy ngành chăn nuôi lợn trong thời gian tới và bảo đảm an toàn sức khoẻ cho cộng đồng.

Công Đạo