Chăn nuôi bò sữa ở Việt Nam: Cần có cơ quan kiểm soát chất lượng sữa

Nguồn tin: Kinh tế đô thị, 19/05/2010
Ngày cập nhật: 20/5/2010

Tại Hội thảo về triển vọng ngành sữa Việt Nam vừa được tổ chức ở TP Hồ Chí Minh tuần qua, ông Nguyễn Anh Phong, Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn (IPSARD) cho biết, nước ta chưa có cơ quan nào đứng ra giám sát chất lượng sữa. Hiện mỗi công ty tự đưa ra các tiêu chuẩn chất lượng riêng, điều đó không có lợi cho cả người chăn nuôi và doanh nghiệp.

Cần có cơ quan kiểm soát chất lượng sữa

Ông Phong cho biết, trong 10 năm qua, mức tăng sản lượng sữa lớn hơn hầu hết các sản phẩm nông nghiệp khác ở châu Á. Hiện châu Á đang đứng đầu về tăng trưởng tiêu thụ sữa trên thế giới. Trong 25 năm qua, châu Á chiếm 40% trọng lượng sữa tiêu thụ trên toàn cầu và chiếm hơn ½ lượng sữa nhập khẩu toàn cầu. Việt Nam là nước đứng thứ 3 về sản lượng sữa trong khu vực (311 nghìn triệu tấn năm 2009) và là nước có tỷ lệ tăng trưởng cao nhất (trung bình 24,7% mỗi năm). Mức tiêu thụ các loại sữa theo bình quân đầu người tăng đều trong khoảng 10 năm nay, đứng đầu là sữa nước, tiếp đến là sữa không béo và sữa bột. Hiện sản lượng sữa trong nước chỉ đáp ứng 22% nhu cầu tiêu thụ và chế biến. Năm 2009, giá trị nhập khẩu các sản phẩm từ sữa là 515 triệu USD.

Thị trường rộng mở chính là tiềm năng phát triển cho người chăn nuôi bò sữa ở Việt Nam. Theo ông Phong, nhiều hộ chăn nuôi công nghệ cao ở Việt Nam đã và đang được triển khai (như Công ty T.H). Tuy nhiên, nếu không thay đổi tư duy chăn nuôi thì người chăn nuôi Việt Nam rất khó cạnh tranh được với các nước. Hiện còn nhiều nông dân chăn nuôi bò không đúng cách. Bên cạnh đó, chất lượng cỏ thô xanh còn thấp. “Người chăn nuôi còn cho bò ăn nhiều thức ăn tinh đắt tiền, điều đó không kinh tế và không có lợi cho bò” – ông Phong nói.

Về quản lý chất lượng sữa, mặc dù đã có sự tiến bộ trong thời gian qua nhưng hiện tại, Việt Nam vẫn chưa có cơ quan nào đứng ra giám sát chất lượng sữa. “Để bảo đảm nguồn nguyên liệu đầu vào, mỗi công ty phải tự đưa ra tiêu chuẩn chất lượng riêng. Việt Nam cần có người kiểm soát chất lượng sữa” – ông Phong cho biết.

Mô hình công – tư kết hợp

Định hướng phát triển ngành sữa trong thời gian tới, IPSARD xác định chăn nuôi bò sữa quy mô nhỏ vẫn đóng vai trò quan trọng và việc tăng năng suất là yếu tố chính để tăng sản lượng sữa. Theo đó, mô hình mà IPSADR đưa ra là mô hình công – tư kết hợp. Trong đó, Chính phủ cần có quy hoach và chiến lược cho ngành chăn nuôi, tạo môi trường chính sách nhằm khuyến khích khối tư nhân đầu tư vào chăn nuôi. Tổ chức tập huấn hướng nghiệp quy mô lớn, thiết lập hệ thống kiểm soát chất lượng và định giá áp dụng trên toàn quốc. Ngân hàng kết hợp với chính quyền địa phương đứng ra bảo lãnh tín dụng cho các hợp đồng nông sản. Ngoài ra, Nhà nước cũng cần có các chính sách khuyến khích, xây dựng mạng lưới thông tin trong nước và quốc tế cho cả người sản xuất và kinh doanh.

Về phía doanh nghiệp, cần tư nhân hóa nguồn cung cấp đầu vào (giống, cỏ...) và cung cấp tín dụng thông qua hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Còn đối với người chăn nuôi, cần nâng cao năng suất thông qua tăng cường năng lực. Giảm chi phí đầu vào thông qua sản xuất hiệu quả và thực hiện đúng cam kết về số lượng và chất lượng sản phẩm. Để có một ngành chăn nuôi bền vững, người chăn nuôi cũng cần xây dựng các tổ nhóm (như Hợp tác xã) nhằm nâng cao vị thế của mình trong hợp đồng.

Hoàng Quyết