Nghề nuôi trăn ở thị xã Tân Châu (An Giang)

Nguồn tin: Báo An Giang, 26/05/2010
Ngày cập nhật: 28/5/2010

Mấy chục năm làm nghề se tơ dệt lụa trên đất Tân Châu (An Giang), rồi trong một dịp tình cờ, chín Nhờ phát triển thêm nghề nuôi trăn. Tính đến nay cũng gần 14 năm, nhiều hộ nuôi trăn trên địa bàn thị xã đã bỏ nghề hoặc giảm quy mô nuôi do vốn đầu tư cao, nhưng đồng lời ngày càng thấp. Riêng chín Nhờ vẫn quyết tâm duy trì, vì nghĩ đó là “cái nghiệp”.

Đến phường Long Châu, thị xã Tân Châu thăm trại nuôi trăn có tiếng của chín Nhờ (tên thật là Nguyễn Văn Nhờ), nhưng khó có thể gặp được anh. Chị Phương - vợ anh Nhờ cho hay, ngoài cái nghề chính là se tơ và nuôi trăn, anh còn hăng hái tham gia làm từ thiện ở địa phương. “Hồi 5 giờ mấy sáng này, người ta gọi điện thoại nhờ ổng đi chở thuốc nam giùm rồi. Nghe nói chở tận trên núi, không biết giờ nào mới về!”. Không chỉ chở thuốc nam trong và ngoài tỉnh, chín Nhờ còn nhận chuyển bệnh miễn phí cho nhiều bà con nghèo đến TP.HCM.

Xế trưa, chín Nhờ về tới nhà. Dù đã thấm mệt, nhưng anh vẫn sôi nổi khi bắt đầu câu chuyện về nghề nuôi trăn. Hồi ấy, ba anh bị bệnh nặng, nghe nhiều người chỉ dẫn, anh qua Châu Đốc tìm mua rắn hổ về làm thuốc chữa trị. Thấy tại nơi bán rắn có nuôi và bán trăn con, chín Nhờ tò mò hỏi thử cách thức nuôi, rồi mua về một cặp trăn con để nuôi chơi cho biết. Nói vậy, chứ trong quá trình nuôi, anh không ngừng đi tìm tòi học hỏi ở nhiều nơi để rút kinh nghiệm cũng như tìm hiểu về đầu ra, giá cả tiêu thụ… Thấy được những ưu điểm của nghề nuôi trăn, chỉ trong vòng 1 năm sau, chín Nhờ quyết định chuyển sang nuôi trăn lớn (cỡ trên 10 kg/con) để nhân giống; đồng thời xây chuồng trại nhân rộng mô hình phát triển số lượng nuôi nhiều hơn. Theo anh thì trăn từ 30 - 35kg đẻ trung bình từ 35-40 trứng. Đến rằm tháng 10 (âm lịch) hàng năm, trăn sẽ tự động phối giống. Khi thụ tinh, trăn có dấu hiệu bỏ ăn; song song đó bụng trăn sẽ ngày càng lớn lên cho đến lúc sanh. Sau sanh, trăn mẹ tự động cuộn tròn thân lại để ấp trứng; khoảng 85 ngày sau, trứng có hiện tượng khẻ mỏ, mới tiến hành bắt trăn mẹ ra. Như vậy, từ lúc mới bắt đầu thụ tinh cho đến lúc trăn sinh sản khoảng 6 tháng, con trăn mẹ không ăn gì hết; đương nhiên trọng lượng cũng sẽ giảm khoảng 10kg. Sau đó, trăn mới ăn bù lại…

Nắm được phương pháp tự nhân giống, chín Nhờ ngày càng thích thú với mô hình nuôi trăn. Vì thời điểm đó, giá con giống khá cao khoảng 250.000 đồng/con. Trong khi trăn thịt thì không có giá nên anh vừa nhân giống, vừa nuôi bán lấy da để xuất khẩu cho một đầu mối tiêu thụ cố định ở Hồng Ngự (Đồng Tháp). Tuy nhiên, diện tích đất nhà tương đối hẹp, Chín Nhờ nảy sinh ý định giao khoán cho những nhà vườn trên địa bàn Tân Châu có nhu cầu nuôi tiếp. Không ngờ, qua dò hỏi có đến 30 - 40 hộ đăng ký nuôi; đôi bên thống nhất: Mỗi hộ nhà vườn nhận từ 10 - 20 con giống, nuôi đến giáp năm thì trả lại 16kg trăn cho anh. Mô hình nuôi trăn ở thị xã bắt đầu phát triển từ đó, nhờ vậy mà nhiều hộ dân có công ăn việc làm, ổn định đời sống. Tính về hiệu quả kinh tế, chín Nhờ cho biết, chi phí nuôi trăn luôn là một ẩn số, vì giá bán, giá con giống và cả thời gian thu hoạch không ổn định, rất khó xác định vốn đầu tư bao nhiêu. Song, nếu nuôi đến khi trăn đạt trọng lượng 40 kg, giá bán hiện tại 200.000 đồng/kg, trừ mọi chi phí còn lời hơn 4 triệu đồng/con.

Năm nay, nghe phong thanh từ các đầu mối, giá con giống và giá xuất khẩu da trăn tiếp tục giảm nên chín Nhờ quyết định tạm ngưng việc nhân giống để trăn mẹ nghỉ ngơi, không bị mất sức. Hiện trại trăn của anh còn khoảng 60 con, trung bình mỗi con nặng từ 30 - 70 kg, tất cả trăn đều được Chín Nhờ thiết kế chuồng riêng và được chăm sóc, vệ sinh chu đáo. Anh hy vọng, những năm tới đây, trăn có giá sẽ khôi phục, phát triển lại mô hình - đó cũng là kỳ vọng của nhiều hộ nông dân nuôi trăn ở thị xã Tân Châu.

HỒNG TRANG