Cừu tiến ra phía Bắc

Nguồn tin: KTVN, 08/01/2008
Ngày cập nhật: 12/1/2008

Chăn nuôi cừu tuy là nghề lâu đời ở nước ta nhưng trước kia chỉ khu biệt ở vùng Phan Rang, Ninh Thuận. Giờ đây, giống cừu Phan Rang đã được nhân rộng ra nhiều tỉnh ở miền Bắc: Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Quảng Ninh, Lào Cai...

Cừu Phan Rang là giống có khả năng thích ứng tốt với điều kiện chăn nuôi kham khổ ở Việt Nam, chúng ăn được cả rơm rạ, xương rồng. Theo số liệu điều tra của Cục Chăn nuôi, hiện tại tổng đàn cừu của cả nước khoảng 58.500 con, tập trung chủ yếu ở một số tỉnh duyên hải Trung Bộ.

Năm 1998, giống cừu này lần đầu tiên được đưa ra nuôi thử nghiệm tại Trung tâm Nghiên cứu dê thỏ Sơn Tây với số lượng khởi đầu 45 con, cho thấy đàn cừu sinh trưởng và thích ứng tốt với điều kiện chăn nuôi ở miền Bắc. Hiện nay đàn cừu ngày càng phát triển mạnh mẽ và lan rộng ra ở nhiều tỉnh Bắc Bộ, với số lượng trên 13.000 con.

Bảo tồn và khai thác nguồn gen quý

Tuy cừu Phan Rang là giống cừu nhiệt đới, bộ lông có giá trị kinh tế thấp hơn những giống cừu của thế giới, nhưng thịt và sữa cừu cũng là những thực phẩm rất có giá trị: giàu đạm, tính mát, ít cholesterol, mùi vị thơm ngon đặc trưng.

Để bảo tồn và nâng cao năng suất giống cừu quý này, Trung tâm Nghiên cứu dê thỏ Sơn Tây đang cùng tỉnh Ninh Thuận tiến hành nghiên cứu chọn lọc xây dựng đàn hạt nhân cao sản theo 2 kiểu hình lông cừu là cừu Phan Rang lông tơi và cừu Phan Rang lông bện, đồng thời nghiên cứu thử nghiệm mở rộng phát triển chăn nuôi cừu ra nhiều vùng trong cả nước.

Trước đây, nghề nuôi cừu chỉ tập trung ở khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận, do lai cận huyết nên phần lớn giống bị thoái hóa. Năm 2003, Trung tâm Khuyến nông Ninh Thuận đã nhập 30 con cừu thuộc 2 giống cừu chuyên thịt cao sản của úc là White Sulffolk và Dopper, về nuôi thử nghiệm tại Việt Nam, đem lai với cừu Phan Rang, nhằm nâng cao năng suất của cừu bản địa. Kết quả lai tạo, cừu cái trưởng thành đạt trọng lượng 45 – 50 kg/con, nặng hơn cừu Phan Rang 10 kg, cừu đực từ 65 - 70 kg/con, so với giống Phan Rang nặng hơn 20 kg.

Nâng cao năng suất của cừu Phan Rang, cùng với làm tốt công tác khuyến nông tuyên truyền, nghề chăn nuôi cừu đã trỗi dậy và ngày càng được nhiều nông dân ưa chuộng vì đem lại lợi nhuận lớn. Sản phẩm chăn nuôi bao gồm cả lấy lông và thịt, thị trường cũng ngày càng rộng mở. Cừu rất dễ nuôi, hầu như chỉ tốn công trồng cỏ cho cừu ăn nên hiệu quả kinh tế khá cao.

Trang trại của anh Châu ở Đèo Cậu, Ninh Thuận có quy mô đàn lớn nhất cả nước, với 400 con cừu và 500 con dê. Anh được tôn vinh là “tỷ phú dê cừu”. Ở một số tỉnh phía Nam, rải rác đã có người đầu tư nuôi cừu. Anh Thân Văn Đương ở Đồng Nai, đã đầu tư mua 19 con cừu giống, với giá khoảng 5,3 triệu đồng/con.

Cừu cái mang thai lại rất khỏe, nuôi con giỏi hơn dê, do đó tỷ lệ hao hụt cừu con rất thấp. Cừu con sau 4 tháng đã đạt trọng lượng 14 kg, có thể xuất chuồng làm giống. Chỉ trong một thời gian ngắn, đàn cừu của anh Đương đã phát triển lên thành 30 con, đang đem lại nguồn lợi kinh tế ổn định cho gia đình.

Cừu Phan Rang lên đường... ra Bắc

Không chỉ cải tạo lại giống cừu Phan Rang, nhiều Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh phía Nam cũng đang tìm kiếm thị trường tiêu thụ thịt cừu nhằm phát triển ngành nghề chăn nuôi mới. Năm 2007, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Nai đã liên kết với Công ty ANFA (ở Tp.HCM), xây dựng một dự án bảo hộ thị trường thịt cừu, nhằm đến một thị trường rộng lớn là các quốc gia Hồi giáo vốn ưa chuộng thịt cừu.

Theo kế hoạch, Farm Fresh sẽ hợp tác cùng Công ty ANFA để xây dựng một nhà máy giết mổ, chế biến thịt cừu, công suất 200 con/ngày, đặt tại ngoại thành Tp.HCM.

Ông Đinh Văn Bình, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu dê thỏ Sơn Tây, cho biết: giống cừu Phan Rang thích ứng tốt với khí hậu và điều kiện tự nhiên ở Bắc Bộ. Cừu là loài vật dễ chăm sóc, ít khi xảy ra bệnh, ăn tạp và không kén các loại cỏ, thậm chí có thể ăn cỏ khô như bò. Đặc biệt, cừu nhân đàn nhanh, mỗi năm trung bình đẻ 1,7 lứa, nên mau đem về lợi nhuận cho người nuôi.

Tuy cùng có mức sinh sản 2 năm 3 lứa, cừu dễ nuôi hơn dê, tỷ lệ sống của cừu con sau khi sinh cũng cao hơn. Cho đến nay, đàn cừu đã được phát triển chăn nuôi ở nhiều tỉnh miền Bắc: Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Quảng Ninh, Lào Cai. Không chỉ giúp xoá đói giảm nghèo, mà chăn nuôi cừu đang giúp nhiều hộ nông dân làm giàu. Ninh Bình là tỉnh đi đầu trong việc phát triển chăn nuôi cừu.

Trung tâm Khuyến nông Ninh Bình đã học tập kinh nghiệm nuôi cừu từ tỉnh Ninh Thuận, tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chuyển giao giống cừu thịt về nuôi thí điểm tại nhiều địa phương trong tỉnh. Mục tiêu của mô hình nuôi cừu nhằm giúp nông dân chuyển đổi cơ cấu giống vật nuôi, theo dõi khả năng thích nghi, khả năng sinh sản và phát triển của giống cừu dòng lông xoăn trong điều kiện khí hậu, thời tiết ở một tỉnh phía Bắc để có thể nhân ra diện rộng.

Đến nay, toàn tỉnh Ninh Bình đã có hơn 100 con cừu giống gốc để nhân giống cho việc phát triển đàn cừu. Từ cuối năm 2005, Trung tâm khuyến nông tỉnh đã mua 60 con cừu giống, trong đó có 50 con cừu cái, 10 con cừu đực về chuyển giao cho các hộ nông dân có kinh nghiệm chăn nuôi tại các xã Khánh Trung, Khánh Thành (huyện Yên Khánh), Quang Sơn (thị xã Tam Điệp), Phú Long, Sơn Hà, Quỳnh Lưu (huyện Nho Quan) để nuôi thử ở các địa hình miền núi, bán sơn địa và đồng bằng.

Tại địa phương này, cừu con phát triển khá nhanh, khi mới sinh có trọng lượng 2,5 kg/con, sau 6 tháng đã đạt trọng lượng hơn 19 kg/con. Cừu mẹ có khả năng sinh sản từ 1,5 đến 2 lứa/năm. Nhờ đó, nhiều hộ nuôi cừu ở các xã Phú Long, Sơn Hà, Khánh Trung... từ chỗ chỉ nuôi từ 2-3 con giống, nay đã có đàn cừu từ 20 đến 25 con/ hộ. Gần 2 năm qua, đàn cừu nuôi ở Ninh Bình không bị bệnh, thức ăn cho cừu có rất nhiều như cây, cỏ, rau, rơm rạ... Thịt cừu thơm, ngon, giàu dinh dưỡng, có giá trị nên được nhiều nông dân hưởng ứng tham gia phát triển đàn cừu.

Chu Minh Khôi