Xét nghiệm Clenbuterol và Salbutamol: Vẫn còn tranh cãi

Nguồn tin: KTSG, 25/1/2007
Ngày cập nhật: 27/1/2007

Tuần qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thông báo tên sáu doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi và chất bổ sung (premix) có mẫu sản phẩm được xác định là dương tính với hai hóc môn tăng trưởng Clenbuterol và Salbutamol, những chất cấm sử dụng ở Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp, kể cả số không có tên trong danh sách này, đều lên tiếng phản đối cách công bố thông tin vội vàng của ngành nông nghiệp. Họ cho rằng hành động này gây tổn hại cho doanh nghiệp và hoang mang cho người tiêu dùng.

Bất ngờ có tên trong danh sách đen

Thực ra thông tin thức ăn chăn nuôi, chất bổ sung hay thịt heo bày bán trên thị trường TPHCM có nhiễm hóc môn tăng trưởng đã xuất hiện trên báo chí gần hai năm qua. Tuy nhiên đó là những xét nghiệm của một số cơ quan khoa học nên không bắt buộc phải công bố tên doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Trí Công, chủ một trai heo lớn ở Đồng Nai, cứ mỗi lần báo chí viết thịt heo có nhiễm hóc môn cấm là người chăn nuôi lại lao đao, giá thịt heo rớt mạnh. Tuy nhiên, lần này tên tuổi của các doanh nghiệp bán thức ăn hay chất bổ sung được công bố công khai chứ không úp mở như các lần trước.

Tháng 7 và 8 năm ngoái, qua xét nghiệm theo phương pháp Elisa, Cục Chăn nuôi phát hiện có 19 mẫu thức ăn chăn nuôi (trong tổng số 295 mẫu của 114 công ty ở 25 tỉnh, thành dương tính với Clenbuterol và Salbutamol. Tất nhiên, sau khi phát hiện, cơ quan này tiếp tục lấy mẫu và gửi xét nghiệm ở một số cơ quan khoa học độc lập nhằm củng cố kết quả. Đây cũng là khởi nguồn của cuộc tranh cãi giữa doanh nghiệp, cơ quan xét nghiệm và Cục Chăn nuôi.

Trong khi cuộc tranh cãi vẫn còn tiếp diễn thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bất ngờ công bố danh tính các doanh nghiệp có mẫu thức ăn bị phát hiện dương tính. Đó là Công ty cổ phần Dinh dưỡng Hồng Hà ở Nam Định, Công ty TNHH Uni-president Việt Nam ở Bình Dương, Doanh nghiệp tư nhân Safanutro, Công ty TNHH Hoàng Long ở Bình Dương, Công ty TNHH Minh Quân ở Đồng Nai và Công ty TNHH Newhope ở TPHCM.

Phản đối phương pháp xét nghiệm của Cục

Trong khi đó, một số doanh nghiệp trong danh sách nói trên đã gửi mẫu tới các phòng thí nghiệm có uy tín của nước ngoài thì kết quả lại âm tính. Có doanh nghiệp còn cho biết, cùng một mẫu nhưng cơ quan khoa học mà Cục Chăn nuôi ủy quyền xét nghiệm lại cho ra hai kết quả khác nhau. Trước tình hình đó, có doanh nghiệp cho biết sẵn sàng đi kiện Cục Chăn nuôi và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vì công bố thông tin không chính xác gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Nhiều nhà khoa học và các doanh nghiệp không có tên trong danh sách trên cũng lên tiếng về cách lấy mẫu và xét nghiệm của Cục Chăn nuôi. Tiến sĩ Dương Thanh Liêm, trường Đại học Nông lâm TPHCM, cho rằng phương pháp xét nghiệm của Cục Chăn nuôi chỉ dùng trong các xét nghiệm mang tính phát hiện, còn gọi là phương pháp xét nghiệm nhanh. “Muốn xác định chính xác, phải áp dụng phương pháp xét nghiệm chuyên sâu, bởi phương pháp Elisa có thể cho ra kết quả dương tính ảo”, ông Liêm cho hay.

Còn bà Nguyễn Thị Ý Thơ, Giám đốc Công ty TNHH Alltech Việt Nam, doanh nghiệp 100% vốn của Mỹ chuyên cung cấp các chất bổ sung trong chăn nuôi, đề nghị nếu các cơ quan khoa học Việt Nam không đủ điều kiện xét nghiệm chuyên sâu thì nên gửi mẫu sang các phòng xét nghiệm có uy tín của nước ngoài để xác định lại trước khi công bố. Ông Chung Kim, chủ trại chăn nuôi ở Bình Dương, cũng cho rằng công bố chất độc hại trong chăn nuôi của cơ quan quản lý nhà nước là điều nên làm nhưng vấn đề là phải xác định chính xác loại hóc môn nào, ở đâu, nếu không như vậy thì sẽ ảnh hưởng cho cả ngành chăn nuôi.

Về phía Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trước phản ứng của doanh nghiệp, bộ đã thành lập hội đồng các nhà khoa học tư vấn đánh giá chất Clenbuterol và Salbutamol trong thức ăn chăn nuôi, để củng cố thêm bằng chứng khoa học trước khi xử lý các doanh nghiệp vi phạm. Và đầu tuần qua, Cục Chăn nuôi cũng đã gửi các mẫu thức ăn và chất bổ sung được xác định dương tính sang phòng xét nghiệm chuyên sâu ở Singapore để xác định lại. “Chúng tôi sẽ xử lý doanh nghiệp sau khi nhận kết quả xác định lại từ Singapore”, quan chức trên khẳng định.

Hóc môn lực sĩ

Clenbuterol và Salbutamol, nằm trong nhóm hóc môn có tên Beta-agonist mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã cấm sử dụng từ năm 2002. Theo Tiến sĩ Dương Thanh Liêm, trường Đại học Nông lâm TPHCM, các chất nói trên bị cấm sử dụng vì tồn dư của nó trong thịt có thể gây ngộ độc cho người ăn. Nhưng trong chăn nuôi, các chất này lại giúp vật nuôi tăng trưởng nhanh, hình dáng đẹp mà giới chăn nuôi thường gọi là “hóc môn lực sĩ”.

Hồng Văn