“Vua nhím”

Nguồn tin: Quảng Ninh, 05/02/2011
Ngày cập nhật: 6/2/2011

Với 200 cặp nhím sinh sản, mỗi năm thu từ 1 đến 1,2 tỷ đồng, anh Tạ Đức Khương (thị trấn Mạo Khê, Đông Triều) đã trở thành người nuôi nhím lớn nhất ở Quảng Ninh... Tiếng tăm về "vua nhím" trên vùng đất Đệ tứ chiến khu đã vượt qua ranh giới Quảng Ninh.

“Vua nhím” Tạ Đức Khương khoe chú nhím trắng quý giá.

Đổi xưởng mộc lấy 30 đôi nhím giống

Theo chân một đồng nghiệp, từ quốc lộ 18A chúng tôi rẽ vào con đường bê tông lớn. Chưa kịp hình dung ra trang trại của "vua nhím" Tạ Đức Khương thì chiếc xe đã dừng bánh đỗ xịch trước cửa ngôi nhà 4 tầng kinh doanh văn phòng phẩm, máy vi tính và các sản phẩm công nghệ thông tin. Cạnh đấy là tấm biển quảng cáo to bắt mắt với dòng chữ "chuyên cung cấp nhím giống". Quen với khái niệm trang trại phải gắn với màu xanh um tùm của cây cối, nhất là phải xa đường quốc lộ nên chúng tôi thoáng chút nghi ngờ tính xác thực thông tin về "vua nhím" do đồng nghiệp cung cấp. Thay ấm trà mới, với nụ cười hiền lành "vua nhím" vừa rót nước mời khách, vừa thủng thẳng: "Tôi chẳng biết nói gì đâu. Thế này vậy, tôi sẽ dẫn mọi người đi tham quan một vòng để xem "các con" tôi nó thế nào. Mọi người có thể tha hồ quay phim, chụp ảnh".

Vừa dứt lời, đôi chân anh đã thoăn thoắt dẫn chúng tôi ngang qua cửa lách, bước vào thế giới nhím. Đó là 1 khu chuồng trại khoảng 1.000m2 được xây dựng kiên cố bằng gạch đỏ, chia thành nhiều ô vuông nhỏ, nền lát xi măng, trên đan lưới sắt B40. Mỗi ô cao chừng 1m, rộng từ 1,5-2m2/ô, chứa 1 cặp nhím hoặc 1 gia đình nhím (gồm: nhím bố, nhím mẹ và nhím con). Tiếng nhím gặm nhấm roạp roạp râm ran cả khu trại. Ông chủ nhìn cái nhăn mặt của chúng tôi tủm tỉm cười: "Với người lần đầu ngửi thứ mùi này chưa quen dễ có cảm giác khó chịu nhưng tôi thì nghiện rồi. Nghiện mùi và nghiện cả cái âm thanh gặm nhấm này nữa. Một ngày không đảo qua chục lần thăm chúng là nhớ và bứt rứt lắm".

Nhím là loài dễ nuôi không đòi hỏi nhiều công sức và chi phí cao.

Anh Khương sinh năm 1957, nguyên là chiến sĩ cảnh sát nhân dân của huyện Đông Triều. Tình cờ trong một chuyến công tác đến huyện Hoành Bồ anh có đi tham quan một số mô hình nuôi nhím của bà con dân tộc ở đó được thực hiện bởi sự tài trợ của dự án FAO. Tuy chưa hiểu nhiều về phương pháp và hiệu quả của việc nuôi nhím nhưng anh vẫn cảm thấy tiếc khi qua tìm hiểu được biết số nhím nuôi ở các mô hình cứ giảm dần qua các năm. Trở về nhà, anh bắt đầu ấp ủ ý tưởng nuôi nhím. Tranh thủ ngày nghỉ anh lặn lội lên tận cơ sở thực nghiệm của Viện Chăn nuôi Quốc gia để tham quan, tìm hiểu và đặt mua nhím giống. Năm 2003, anh bất ngờ tuyên bố với "bà xã" giải tán xưởng mộc để chuyển sang nuôi nhím (lúc bấy giờ, xưởng mộc của gia đình anh đang "ăn nên làm ra" với 12 nhân công). Mặc cho gia đình can ngăn, thậm chí nhiều người biết còn bảo anh gàn dở nhưng anh vẫn quyết định thanh lý toàn bộ tài sản của xưởng mộc, gom cả vốn lẫn lãi để mua 30 đôi nhím giống, mỗi đôi trị giá 12 triệu đồng. Anh bồi hồi kể lại: "Những ngày đầu cũng hồi hộp lắm. Phần vì không có kiến thức gì về nuôi nhím, phần cũng lo nếu sự liều lĩnh của mình không thành công thì cả nhà chỉ còn nước ra đứng đường nên hàng ngày cứ mở mắt ra là tôi lại tay bút, tay giấy dán mắt vào từng cặp nhím ghi ghi chép chép đánh dấu sự thay đổi của chúng. Nói thật, thời gian chờ nhím "khai hoa nở nhụỵ", trong lòng tôi cứ phấp phỏng chẳng khác gì cảm giác của mấy chục năm trước chờ đón đứa con đầu lòng".

Gần 10 năm tự mày mò nuôi nhím, khởi nghiệp bằng sự liều lĩnh như "đánh bạc với ông trời" nên cũng dễ hiểu và dễ lý giải khi kể chuyện về nhím anh Khương luôn dành tình cảm rất đặc biệt, rất tự hào như kể về chính những đứa con của mình vậy. Tấm lòng của “vua nhím”

"Nuôi nhím "nặng" nhất là đầu tư con giống chứ không đòi hỏi nhiều công sức và chi phí thức ăn không cao" - "vua nhím" Tạ Đức Khương khẳng định chắc nịch như thế. Nguồn thức ăn cho nhím rất chủ động, dễ tìm, dễ mua và nếu có mua thì giá cũng rẻ. Nhím ăn 3-4 bữa/ngày, gồm các loại củ quả, ngũ cốc, rau xanh. Vì nhím chịu nóng kém nên chuồng nhím phải thoáng mát, đầy đủ ánh sáng và không khí. Cũng theo "vua nhím", chăm sóc nhím cũng không cầu kỳ như các loại gia súc khác. Mỗi ngày chỉ cần quét dọn chuồng một lần. Khi chọn ghép giống nên chọn nhím đực già hơn nhím cái, con đực của cặp bố mẹ này ghép với con cái của cặp bố mẹ khác để tránh cận huyết. Tuyệt đối không được nhốt nhím cái đã mang thai với con đực khác. Anh Khương nói: "Nhím đực sẽ cắn chết con của nhím cái vì không phải con của nó. Trường hợp khác là nhím cái nhốt chung chuồng cũng sẽ cắn lẫn con của nhau".

Thăm trang trại của anh, chúng tôi không khỏi bất ngờ trước quy mô và số lượng nhím. Bất ngờ hơn là sự gần gũi của "vua nhím" đối với loài vật đặc biệt này. Nhìn những con nhím xù lông dựng đứng, chúng tôi không khỏi e ngại, còn anh đến gần, nựng nịu: "Nào, yên nào, cụp lông xuống, cụp lông xuống". Anh đưa tay vuốt vuốt mõm của "bà đẻ" âu yếm. Nhím mẹ thích thú cứ hích mãi cái mõm cho chủ vuốt ve. "Vua nhím" giải thích, để có thể gần gũi, làm quen với nhím như vậy, người chăn nuôi phải chịu khó, quan tâm để ý thường xuyên đến chúng. Dẫn chúng tôi đến tiếp 1 ô nuôi nhím khác, chỉ vào con nhím có màu sắc khác lạ so với tất cả nhím hiện có trong trang trại, anh khoe: "Đây là chú nhím bạch, tôi mua lại của một người dân tộc. Nó được sinh ra từ cặp nhím bố, mẹ bình thường nhưng do đột biến gen nên mang màu sắc khác. Tôi đang tìm cách nghiên cứu để có thể nhân rộng giống nhím bạch này. Loại này bán rất được giá". Với kinh nghiệm tích lũy trong nhiều năm, anh Khương đã nhanh chóng nhân rộng đàn nhím ban đầu của gia đình từ 30 cặp lên 200 cặp hiện nay. Theo anh, nuôi nhím rất kinh tế vì giá nhím giống rất cao, nhím giống được bán ra từ 16 đến 17 triệu đồng một cặp. Riêng nhím thịt, nếu nuôi tốt trong 1 năm có thể lên đến 15kg/con cũng đã có giá 500- 550 nghìn đồng/kg thịt. Nhờ đó, ngay lứa nhím đầu tiên, anh đã thu hồi được vốn. Và giờ anh đã có cả vốn lẫn lãi gấp hàng chục lần giá trị xưởng mộc trước kia.

Trang trại nuôi chím trên 1.000m2 của gia đình anh Tạ Đức Khương.

Để tận dụng chất thải từ nhím, anh Khương đã xây dựng hầm biôga, vừa đảm bảo môi trường chuồng trại, hạn chế được dịch bệnh, vừa có nguồn nhiên liệu để sử dụng đun nấu. Nhờ nuôi nhím, mỗi năm anh Khương có doanh thu từ 1 đến 1,2 tỷ đồng, xây được ngôi nhà 4 tầng khang trang đầy đủ tiện nghi, sắm ô tô cả tỷ đồng. Thành đạt, giàu có, nhưng với "vua nhím" Tạ Đức Khương, cái quý nhất là tình người. Chính vì vậy anh sẵn lòng giúp đỡ mọi người vượt khó, làm giàu. "Đem chút hiểu biết của mình chia sẻ lại với người dân, giúp họ làm giàu quả là hạnh phúc" - anh bộc bạch. Trước khi chia tay, tôi đặt vấn đề, sẽ chẳng lâu nữa, nghề nuôi nhím trở nên đại trà, việc bán nhím giống sẽ bão hoà thì làm thế nào? Anh sôi nổi phân tích, cách lập luận chặt chẽ khiến tôi thực sự bị cuốn hút và tin tưởng vào tương lai khả năng của nghề nuôi nhím. Anh cho rằng, khi thị trường bán nhím giống bão hoà thì quay sang bán nhím thịt. Nếu hạch toán giá nhím thịt ở thời điểm hiện tại từ 500 đến 550 ngàn đồng/kg thì nuôi nhím thực sự hốt bạc. Với mức đầu tư 350 ngàn đồng khi nuôi một con nhím thịt trong một năm và giá nhím thịt sau này chỉ cần 100.000đ/kg thôi thì nuôi nhím vẫn đạt mức một vốn bốn lời.

Thiện Phong