"Hiến kế" cho ngành chăn nuôi

Nguồn tin: Báo Quảng Nam, 24/03/2011
Ngày cập nhật: 25/3/2011

Tìm kiếm giải pháp căn cơ để sớm đưa lĩnh vực này phát triển theo hướng hàng hóa và bền vững... trở thành yêu cầu bức thiết ở Quảng Nam. Tại cuộc hội thảo chuyên đề do UBND tỉnh tổ chức giữa cuối tháng 3, các nhà chuyên môn và lãnh đạo địa phương đã “hiến” nhiều “kế” xác đáng...

Cần thắt chặt hơn nữa công tác kiểm soát, kiểm dịch tại các chợ buôn bán gia súc, gia cầm.

Thiệt hại nặng nề

Với mục tiêu đưa chăn nuôi trở thành ngành kinh tế chủ lực trong nông nghiệp, 8 năm trở lại đây Quảng Nam đã ban hành hàng loạt cơ chế nhằm giúp nông dân dễ dàng tiếp cận với nhiều kênh vốn khác nhau để có điều kiện xây dựng chuồng trại kiên cố, cải tạo chất lượng con giống, nâng cao tổng đàn. Ông Lê Muộn - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, trong giai đoạn 2004 - 2010, toàn tỉnh có đến 70 nghìn hộ dân được vay ưu đãi hơn 130 tỷ đồng để phát triển chăn nuôi bò. Nhờ được nhà nước tích cực hỗ trợ trong khâu chọn lọc, phối giống nên tổng đàn bò của tỉnh tăng lên nhanh chóng. Hiện tổng đàn ước khoảng 200 nghìn con, trong đó bò lai và bò có nhóm máu lai chiếm gần 36%; tại một số địa phương như Đại Lộc, Hiệp Đức, Điện Bàn, Duy Xuyên... tỷ lệ này là không dưới 65%. Không chỉ bò, thời gian qua, mô hình chăn nuôi heo hướng nạc, gà chuyên thịt, vịt siêu trứng cũng là hướng phát triển mũi nhọn ở rất nhiều nơi. Nếu cuối năm 2003 toàn tỉnh chỉ có 45 trang trại chăn nuôi với quy mô lớn thì đến giữa tháng 3.2011 đã tăng lên hơn 400 trang trại.

Tuy nhiên, điều đáng quan tâm là suốt 6 năm nay đàn vật nuôi trên địa bàn tỉnh liên tục bị các loại dịch bệnh nguy hiểm gây hại, nhất là cúm A/H5N1, dịch tai xanh, phó thương hàn, tụ huyết trùng, bệnh lở mồm long móng... Thống kê của ngành chức năng cho thấy, từ năm 2004 đến nay Quảng Nam đã có 500 nghìn con gia cầm và 150 nghìn con gia súc các loại bị nhiễm bệnh, chết, phải tiêu hủy bắt buộc. Ông Lê Muộn nói: “Do bị thiệt hại quá lớn nên mặc dù tỉnh đã tập trung chỉ đạo, có nhiều chính sách hỗ trợ đặc biệt nhưng tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi trong 5 năm qua chỉ đạt bình quân 1,18%/năm, khiến tỷ trọng của nó trong cơ cấu ngành nông nghiệp không được cải thiện, giảm 7% so với chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra”.

Nâng quy mô chăn nuôi

Cũng theo lời ông Lê Muộn, muốn nhanh chóng nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm thì những năm đến phải tiếp tục thực hiện công tác lai tạo, cải tiến giống bò địa phương với 2 phương pháp là thụ tinh nhân tạo và cho nhảy trực tiếp bằng giống Zê-bu. Cạnh đó, đẩy mạnh chương trình chăn nuôi heo hướng nạc gắn với phương thức trang trại công nghiệp, bán công nghiệp và các hộ đủ điều kiện nuôi thâm canh quy mô hợp lý ở khu vực đồng bằng. Với miền núi và vùng cát, dùng tinh heo đực ngoại có tầm vóc, trọng lượng cao, chất lượng tốt phối cho đàn nái Móng Cái để tạo ra con lai F1 nuôi thịt. Về gia cầm, cần phát triển mạnh các giống gà siêu thịt, siêu trứng theo hình thức chăn nuôi tập trung trong khu quy hoạch. Đồng thời, khuyến khích sử dụng một số giống gà địa phương nuôi thả vườn có kiểm soát theo quy trình an toàn sinh học.

Tiêm phòng vắc xin cho vật nuôi là yêu cầu bắt buộc.

Theo ông Phan Công Vỹ - Phó Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình, muốn đưa ngành chăn nuôi phát triển theo hướng hàng hóa và an toàn dịch bệnh là một vấn đề cực kỳ khó. Bởi, hiện nay từ đồng bằng đến miền núi, hình thức chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn còn chiếm 85% trong nông hộ. Số lượng thả nuôi ở mỗi gia đình cũng quá ít, nguồn thức ăn kém chất lượng (chủ yếu tận dụng phụ phẩm nông nghiệp), chuồng trại tạm bợ không đảm bảo vệ sinh... khiến dịch bệnh liên tục bùng phát.

Có một thực tế ở Quảng Nam nhiều năm qua, mỗi khi dịch xuất hiện thì cơ quan thú y và chính quyền địa phương thường phát hiện rất chậm. Ông Đinh Thương - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Tiên Phước nói: “Dịch bùng phát, thú y tư nhân giấu nhẹm để “giữ” bệnh điều trị nhằm moi tiền người dân. Đến khi họ không thể kham nổi thì mới báo cho ngành liên quan. Lúc đó, mầm bệnh đã phát tán mạnh và gây hại trên phạm vi rộng”. Theo ông Thương, muốn giám sát được dịch, nhất định phải dựa vào cán bộ thú y xã. Tuy nhiên, hiện nay mức hỗ trợ cho lực lượng này quá thấp (730 nghìn đồng/người/tháng), cần nghiên cứu cơ chế phù hợp hơn.

Cách đây hơn 4 năm, UBND tỉnh đã phê duyệt quy hoạch cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung trên toàn địa bàn. Thế nhưng, đến giờ này, tất cả vẫn còn nằm... trên giấy. Ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My than: “Bây giờ, muốn xây dựng một cơ sở giết mổ cho đàng hoàng thì phải tốn cả tiền tỷ. Trong khi đó, ngân sách địa phương quá eo hẹp. Mỗi năm ghi vốn cho khâu này chỉ vài chục triệu đồng thì... còn lâu nữa mới triển khai được”.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng để giúp người chăn nuôi giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tận dụng các loại phân thải ra từ vật nuôi làm khí đốt, tỉnh cần tích cực hỗ trợ họ xây dựng hầm biogas. Cạnh đó, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng các nhà máy sản xuất, chế biến thức ăn nhằm kịp thời đáp ứng cho nhu cầu phát triển chăn nuôi theo hướng hàng hóa...

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Ngọc Quang: Thắt chặt quản lý nhà nước về chăn nuôi

“Để giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh gây ra, bên cạnh việc chú trọng đến công tác tiêm phòng vắc xin, các ngành và địa phương phải duy trì thường xuyên khâu phun tiêu độc, khử trùng trên phạm vi rộng. Đặc biệt, nhất quyết phải thắt chặt hơn nữa vấn đề quản lý nhà nước về giống vật nuôi và nguồn thức ăn cung ứng cho gia súc, gia cầm trên thị trường. Bởi, lâu nay khâu này gần như thả nổi...”.

Ông Phan Xuân Cảnh - Phó Chủ tịch UBND huyện Duy Xuyên: Kiện toàn đội ngũ thú y

“Việc tiêm phòng vắc xin cho vật nuôi thực sự mang lại hiệu quả, nên ngay từ bây giờ phải tập trung củng cố, kiện toàn lại đội ngũ thú y cơ sở. Lực lượng này được xem là nòng cốt trong công tác phòng dịch. Đặc biệt, bên cạnh việc lập sổ theo dõi và quản lý chặt chẽ khâu cấp giấy chứng nhận tiêm phòng thì nhất thiết phải triển khai thực hiện dịch vụ thú y trọn gói mà hiện nay một số địa phương đã làm rất tốt. Trước mắt, mỗi huyện chọn 2 - 3 xã làm thí điểm, sau đó sẽ nhân ra diện rộng”.

Ông Phan Công Vỹ - Phó Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình: Cần có cơ chế hỗ trợ nông dân

“Để từng bước xóa bỏ tập quán thả nuôi theo lối quảng canh, phân tán, thời gian tới ngành chức năng cần có chính sách hỗ trợ phù hợp (nhất là vốn, đất đai) để các địa phương tiến hành quy hoạch những vùng chăn nuôi tập trung với quy mô mỗi xã khoảng 3 - 5 khu, xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng (điện, đường, hệ thống xử lý nước thải) nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và các doanh nghiệp đầu tư phát triển mạnh mô hình chăn nuôi theo hình thức trang trại”.

Ông Nguyễn Thành Nam - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thú y Quảng Nam: Nâng cấp điểm giết mổ tập trung

“Tính đến thời điểm này, toàn tỉnh có gần 800 điểm giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ, phân tán. Vì vậy ngành chuyên môn không thể nào quán xuyến được khâu kiểm soát giết mổ. Do đó, việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và ngăn chặn nguy cơ bùng phát các loại dịch bệnh nguy hiểm trên vật nuôi là... ngoài tầm. Để thực hiện hiệu quả công tác này, các địa phương cần khẩn trương rà soát quy hoạch tạm thời để triển khai xây dựng, nâng cấp, sắp xếp lại các điểm giết mổ gia súc, gia cầm”.

VĂN SỰ