Phát triển chăn nuôi đại gia súc ở miền núi phía Bắc

Nguồn tin: Nông Nghiệp, 21/03/2008
Ngày cập nhật: 24/3/2008

Ngày 15/3, tại Tỉnh ủy Hòa Bình đã diễn ra Hội nghị “Sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết 37 – NQ/TW của Bộ Chính trị trong lĩnh vực NN-PTNT”.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN- PTNT Cao Đức Phát đã nhấn mạnh là cần tập trung phát triển chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi gia súc ăn cỏ ở khu vực miền núi phía Bắc (MNPB) nhằm khai thác tối đa lợi thế so sánh vùng về tiềm năng đất, điều kiện sinh thái và nhân lực lao động ở khu vực “chưa thức dậy” này.

Rõ ràng chăn nuôi gia súc ăn cỏ là một trong những nghề chính phát triển kinh tế MNPB. Các thương hiệu của sản phẩm chăn nuôi ở MNPB đã được ít nhiều khẳng định trong thị trường nội địa như sữa tươi Mộc Châu, trâu mốc Tuyên Quang, dê cỏ Hà Giang, ngựa bạch Lạng Sơn, gà H’Mông Sơn La, lợn “cắp nách” Lào Cai… Giai đoạn 2001 –2007, đàn trâu khu vực MNPB tăng trưởng 1,16%/năm (cao hơn tốc độ trung bình của cả nước 1,03%/năm), đàn bò tăng 4,88%/năm, đàn bò sữa tăng 14,42%/năm, đàn dê tăng 15,78%/năm, đặc biệt là đàn ngựa ở khu vực này chiếm tới 88,60% tổng đàn cả nước, đàn trâu chiếm 58,84% và đàn dê chiếm 34,81% tổng đàn cả nước. Tổng sản lượng thịt năm 2007 đạt 503,6 nghìn tấn, tổng sản lượng trứng đạt 445,4 nghìn tấn, tổng sản lượng sữa đạt 11,5 nghìn tấn, tổng sản lượng mật đạt 1,5 nghìn tấn và 805,9 tấn kén tằm. Tiềm năng đất đai ở MNPB còn rất dồi dào. Hiện toàn khu vực mới đưa vào sử dụng 38,9% diện tích (khoảng 1.285.000 ha), còn tới 61% diện tích đất chưa sử dụng (khoảng 2.023.000ha). Trong đó có 240.000ha có thể sử dụng vào sản xuất nông nghiệp. Trong khi chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi đại gia súc, chăn nuôi tập trung rất cần diện tích bãi chăn thả và xử lý chất thải.

Theo PGS.TS Hoàng Kim Giao- Cục trưởng Cục Chăn nuôi thì chăn nuôi vùng MNPB vẫn chưa thật sự phát huy đúng với tiềm năng vì đồng bào vẫn chủ yếu chăn nuôi các giống địa phương và chăn thả tận dụng nên năng suất thấp; do quản lý lỏng lẻo và tập quán chăn nuôi thả rông nên cận huyết nhiều, thoái hóa giống cao. Sức sinh sản kém nên tốc độ tăng đàn chậm do còn chủ yếu phối giống trực tiếp tự do trong khi chăn nuôi lại phân tán nhỏ lẻ nên cơ hội tiếp xúc gia súc đực, cái ít, tỷ lệ thụ thai do được phối giống đúng thời kỳ động dục không cao. Một nguyên nhân khá quan trọng làm kìm hãm sự phát triển chăn nuôi là công tác xây dựng chuồng trại, TĂCN và khai thác thị trường còn rất yếu kém nên chăn nuôi ở MNPB còn bị động, chịu ảnh hưởng lớn từ thiên tai và thường bị tư thương ép giá giống hoặc sản phẩm. Chính vì vậy trong giai đoạn mới, chăn nuôi gia súc ăn cỏ ở khu vực này cần phải được khuyến khích theo hướng phát triển hình thức trang trại, gia trại, từng bước công nghiệp hóa và sản xuất sản phẩm sạch.

Các giải pháp chính mà Cục Chăn nuôi đưa ra cùng Hội nghị bàn luận đi đến nhất trí cao là tập trung vào công tác quy hoạch, giống, thức ăn thô xanh, kiểm soát dịch bệnh và môi trường, công tác phát triển hệ thống cán bộ, đặc biệt là mạng lưới cán bộ cơ sở.

Cục trưởng Cục Chăn nuôi Hoàng Kim Giao nhấn mạnh công tác quy hoạch vùng chăn nuôi cần được các tỉnh xây dựng càng sớm càng tốt trên cơ sở phối hợp hợp lý với các quy hoạch về cơ sở hạ tầng và giáo dục. Khuyến khích phát triển chăn nuôi trang trại nhưng vẫn phát triển chăn nuôi nông hộ có kiểm soát. Cũng theo ông Giao, công tác giống cần được đẩy mạnh một cách tích cực, vừa bảo tồn được các vật nuôi bản địa quý vừa xã hội hóa công tác giống, đặc biệt phát triển mạng lưới thụ tinh nhân tạo. Ông Giao khẳng định để có thể chủ động được thức ăn cho gia súc ăn cỏ thì cỏ làm TĂCN phải được đưa vào hệ thống cây trồng, phải là hàng hóa và xuất hiện được nghề trồng cỏ, buôn bán cỏ và sản phẩm cỏ chế biến (đóng bánh, ủ chua…).

Công tác phát triển nhân lực phục vụ cho hệ thống ngành đặc biệt là mạng lưới cán bộ cơ sở cũng được Hội nghị tập trung thảo luận nhằm mục đích phục vụ sản xuất được kịp thời, góp phần tích cực nhất vào việc nâng cao nhận thức, thay đổi tập quán chăn nuôi của đồng bào dân tộc vùng MNPB.

ĐÀO LỆ HẰNG