Hải Dương: Những người “chạy” theo mùa hoa

Nguồn tin: Báo Hải Dương, 08/05/2011
Ngày cập nhật: 9/5/2011

Mỗi khi hoa vải, hoa nhãn và nhiều loại hoa rừng khác nở bung là những thợ ong chuyên nghiệp lại tìm đến, đặt tổ ong dưới tán cây rừng để nhờ những chú ong nhỏ bé mang về những giọt mật tinh tuý...

Người thợ lấy cầu ong ra khỏi thùng khi các cầu ong đã tích đầy mật

Mỗi khi hoa vải, hoa nhãn và nhiều loại hoa rừng khác nở bung trên các sườn đồi, ngọn núi của thị xã Chí Linh và các huyện khác trong tỉnh Hải Dương, những thợ ong chuyên nghiệp lại tìm đến, đặt tổ ong dưới tán cây rừng để nhờ những chú ong nhỏ bé mang về những gì tinh tuý nhất của trời đất, kết tinh lại trong những giọt mật đặc sánh, vàng óng. Và họ đã tự gọi mình là những người “chạy” theo các mùa hoa.

Anh Đào Văn Thắng, Công ty CP Ong mật Việt Ý, phường Cộng Hoà (Chí Linh) cho biết: “Tôi mới mang đàn từ trong Nam ra gần một tháng nay để đón mùa hoa vải và hoa nhãn. Hiện tại, mùa hoa vải ở Hải Dương, Bắc Giang đã kết thúc, chúng tôi chuẩn bị quay mật để chuyển đàn sang Hưng Yên đón mùa hoa nhãn. Đây là thời kỳ cao điểm trong năm, lượng mật ong thu được khá nhiều. Trung bình mỗi tuần chúng tôi quay mật một lần, công việc cũng khá vất vả nhưng ai cũng vui vì thành quả thu được”. Vừa nói anh Thắng vừa kiểm tra các tổ ong đặt dưới các tán cây trong khu rừng Thanh Mai và chỉ cho chúng tôi xem những cầu ong đã được tích đầy mật vàng óng. Theo anh Thắng, việc đặt các tổ ong cần chú ý chọn những nơi có nhiều hoa, nhất là hoa rừng tự nhiên. Gần 400 đàn ong của anh đều là những giống siêu mật nhập ngoại, có khả năng cho mật gấp đôi giống ong mật nội địa. Việc kiểm tra các đàn ong được anh tiến hành thường xuyên để quyết định việc quay mật hoặc chuyển đàn lúc nào cho hợp lý. Hiện tại, khu vực thị xã Chí Linh mùa hoa vải đã qua, những người thợ đã chuyển phần lớn số đàn sang Hưng Yên gần một tuần nay để đón mùa hoa nhãn đang thời kỳ chính vụ. Anh Vũ Văn Quý, phường Cộng Hoà vừa nhấc các cầu ong ra khỏi tổ để chuẩn bị quay mật vừa tâm sự: “Nghề nuôi ong lúc nào cũng bận như con mọn. Chúng tôi phải di chuyển liên tục, hết vào Nam lại ra Bắc, hết ra biển lại lên núi cao. Khi mùa hoa vải, hoa nhãn kết thúc, chúng tôi lại chuẩn bị đón mùa hoa bạch đàn, hoa keo. Sau đó kéo ra Quảng Ninh, Hải Phòng và một số tỉnh ven biển đón mùa hoa sú, vẹt, bần, đước. Từ tháng 6 đến tháng 8 là giai đoạn dưỡng ong, tức là giai đoạn chuẩn bị tách đàn. Để đến tháng 10, tháng 11 chuyển đàn lên Mộc Châu (Sơn La) đón mùa hoa rừng và sang cuối tháng 12 chúng tôi lại xuôi Nam để đón mùa hoa cao su, cà phê”.

Di chuyển đàn ong là công việc tương đối vất vả. Mỗi lần chuyển đàn, hàng trăm tổ ong được người thợ dùng xe tải chở đến những vùng nhiều hoa. Việc chuyển đàn phải diễn ra liên tục để kịp các mùa hoa. Ở đâu có hoa, có mật là họ chuyển đàn tới. Thợ ong như những người du mục, lang thang hết cánh rừng nọ sang cánh rừng kia, vì thế những nguy hiểm cũng luôn rình rập. Theo anh Quý, do đặc thù của công việc, chúng tôi thường lặn lội vào những nơi hoang vu, cây cối rậm rạp, việc bị rắn cắn, muỗi bám là chuyện xảy ra như cơm bữa. Nhưng không vì thế mà họ chùn bước, bởi càng những nơi nhiều hoa rừng, mật thu được càng có chất lượng.

Và thành quả của những tháng ngày vất vả là những cầu ong đầy mật. Việc quay mật khá đơn giản. Người thợ ong sau khi mặc quần áo bảo hộ, sử dụng bơ khói thổi nhẹ vào các cầu ong để đàn ong hiền hơn, dễ thao tác hơn. Sau khi nhấc cầu ong ra khỏi tổ, họ dùng chổi quét sạch ong còn dính lại trên cầu và nhẹ nhàng đặt các cầu ong vào một chiếc thùng xốp. Người thợ còn sử dụng bình nước xịt nhẹ vào đàn, khi ong bị ướt cánh chúng sẽ không bay loạn xạ. Anh Quý cho biết: Một đàn ong có 1 ong chúa, 1 - 5 ong đực, còn lại là ong thợ. Ong chúa và ong đực chỉ làm nhiệm vụ sinh sản. Việc làm tổ, lấy mật do đám ong thợ thực hiện. Và chỉ những người thợ mới có thể phân biệt được các loại ong này với nhau. Mùa này nhiều mật, người thợ nhốt ong chúa vào một cái túi nhỏ, để ong chúa không đẻ được lấy chỗ cho ong thợ chứa mật. Thông thường khi số lượng ong trong đàn lớn, người thợ sẽ tiến hành tách đàn. Việc tách đàn thường diễn ra vào tháng 7, tháng 8 để có thể đón mùa hoa mới từ tháng 10, tháng 11. Tách đàn đòi hỏi những người thợ phải có những kinh nghiệm và một kỹ năng thuần thục mà không phải ai cũng làm được. Nhìn vào cầu ong, người thợ có thể biết được đâu là ấu trùng ong chúa, ong đực và ong thợ. Dựa vào nhu cầu thực tế, người thợ sẽ để lại số ấu trùng ong chúa phù hợp.

Nuôi ong đơn giản nhưng lại cho thu nhập khá. Vì thế ngày càng nhiều người chuyển sang nuôi ong lấy mật. Và cứ thế, đàn ong đã dẫn người thợ không quản ngại nắng mưa đi tìm những vùng hoa mới, đem tinh túy của trời đất đến với mọi người.

Khi quay mật, người thợ dùng một chiếc thùng làm bằng i-nốc, được thiết kế với các rãnh để có thể xếp các cầu ong vào trong. Sau đó, người thợ dùng tay để quay, với lực ly tâm, mật ong sẽ bắn ra ngoài. Sản phẩm từ ong khá phong phú. Ngoài mật ong, người nuôi ong còn thu được sáp ong, phấn hoa, ấu trùng và sữa ong chúa. Sữa ong chúa là một loại dịch đặc biệt do tuyến họng của ong thợ tiết ra. Ấu trùng được nuôi bằng loại dịch này sẽ trở thành ong chúa, đây cũng là thức ăn của ong chúa. Sữa ong chúa rất giàu dinh dưỡng, nhiều đạm và vi-ta-min. Còn phấn hoa ong là phần trên của nhị hoa, trong quá trình hút mật, ong gom lại và đem về tổ, người thợ dùng lưới ngăn để thu lại. Đây đều là những sản phẩm quý, có tác dụng rất tốt đối với sức khoẻ của con người. Theo chị Nguyễn Thị Thanh Huyền, Giám đốc Công ty CP Ong mật Việt Ý, mỗi loại mật có mùi vị và các thành phần khác nhau. Tuy nhiên, chất lượng tốt nhất, mùi vị thơm ngon nhất phải kể đến mật hoa rừng Yên Tử (Quảng Ninh) và mật hoa nhãn.

VỊ THỦY