"Một vốn, bốn lời"

Nguồn tin: Báo Lào Cai, 28/07/2011
Ngày cập nhật: 31/7/2011

Theo chân anh Hoàng Thành - người mua trứng vịt, chúng tôi vào thăm trại nuôi vịt đẻ của gia đình chị Vi Thị Pheng, dân tộc Tày ở bản Phát, xã Khánh Yên Hạ (Văn Bàn). Anh Thành mang theo đủ thứ đồ nghề bảo quản trứng, tán chuyện rôm rả: "Gia đình chị Pheng có trứng vịt nhiều nhất xã, số lượng trứng nhiều nên tôi phải có đồ chuyên dụng là thế. Mua buôn tại nhà mức giá 2.500 đồng/quả, giá bán lẻ ở chợ khoảng 3.000 đồng/quả". Tôi thấy niềm vui của chị Pheng khi chỉ trong ít phút đã bán được hết số trứng hơn 500 quả. Chị nhẩm tính, bán hết số trứng vịt trong một ngày hôm đó thu về hơn 1 triệu đồng, trừ tiền thức ăn, thuốc thú y… cũng lãi từ gần 500 nghìn đồng. Một tháng lãi khoảng hơn chục triệu đồng, đối với người lao động nông thôn thì đây là số tiền khá lớn, khiến nhiều người mơ ước.

Trại nuôi vịt đẻ của gia đình chị Vi Thị Pheng.

Lâu nay, người dân ở đây nhà nào cũng biết chăn nuôi vịt, nhưng theo hình thức "tự sản, tự tiêu". Thịt vịt Khánh Yên Hạ ngon nổi tiếng, bởi có vị thơm, ngọt đậm. Bên cạnh món thịt vịt được dân bản yêu thích là món trứng rán, trứng luộc, trứng muối. Đây là món "tủ" của các nhà dân dùng đãi khách quý đến thăm và cũng là quà cho nhau lúc đau ốm. Được biết, gia đình chị Pheng trước đây hoàn cảnh kinh tế khó khăn, con nhỏ, chồng đi bộ đội. Cái nghèo đeo bám mãi, sau này, chồng chị phục viên và trở về giúp gia đình làm kinh tế. Chị Pheng kể: "Từ nhỏ, tôi đã được ông bà dạy cách chăn vịt, nhặt trứng, ấp vịt giống nhân đàn, nhưng mãi đến năm 2009, tôi mới phát huy và nhân rộng. Tuy hơi muộn, nhưng đây vẫn là cách làm giàu phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện tự nhiên ở địa phương".

Tôi ngạc nhiên khi nghe chị nói đến nhân đàn, bởi lẽ trước đây đồng bào Tày chỉ biết cách nuôi vịt bầy, mỗi bầy có chừng chục con là nhiều, chứ không nuôi vịt đàn có số lượng đông tới hàng trăm con. Tôi hỏi chị: "Nuôi vịt bầy thì dễ chứ nuôi vịt đàn là khó lắm, vì ghép đàn là vịt "chọi" nhau liền, mà giờ đây suối Khánh Yên Hạ, nguồn thuỷ sinh cũng cạn kiệt, làm sao vịt chịu sinh sôi?". Nở nụ cười tươi, chỉ tay vào đàn vịt bơi lội tung tăng trong chiếc ao rộng, chị Pheng giảng giải: "Bầy vịt khó ghép lại chung đàn vì có vịt đực đầu đàn, tập tính loài hay đánh nhau để bảo vệ đàn vịt mái. Muốn ghép đàn, ngay từ khi ấp trứng, tôi đã chọn trứng cho vào lò ấp để vịt nở đồng loạt. Sau đó chọn con khoẻ mạnh và loại ngay vịt đực ra, chỉ để lại con cái nuôi". Ra là thế, chị có kinh nghiệm nuôi vịt, nên đã nhân đàn theo cách này.

Theo lời chị Pheng, nuôi vịt làm giàu không khó lắm mà lợi nhuận nuôi vịt khá cao so với nghề chăn nuôi lợn. Tỷ lệ vịt đẻ trứng từ 260 đến 300 quả/năm/con, trung bình mỗi con vịt một năm tôi thu khoảng 500 nghìn đồng và lãi gần một nửa, sau khi trừ mọi chi phí, còn vịt "già" bán rẻ vẫn được mỗi con vài chục nghìn đồng. Nếu nuôi lợn, chi phí giống, cám bã, thuốc thú y, chuồng trại… trừ mọi chi phí mỗi năm xuất chuồng được hơn 2 tấn, thì cũng chỉ lãi được hơn hai chục triệu đồng. Vì thế, tôi nuôi vịt là "một vốn, bốn lời" hơn nghề nuôi lợn. Tuy vậy, chăn nuôi vịt đẻ khó khăn về nguồn thức ăn, tôi giải quyết bằng việc đào chiếc ao rộng hơn 5 sào, xây bờ và làm lối lên xuống, sau đó thả vào trong ao cá nhỏ, ốc, tôm, thóc và thêm chút thức ăn công nghiệp để vịt "săn". Lũ vịt ăn đủ chất, thường xuyên tắm sạch sẽ nên chóng lớn, đẻ trứng nhiều". Vượt khó làm giàu, bây giờ ngôi nhà sàn của gia đình chị Pheng đã sắm được nhiều tiện nghi sinh hoạt đắt tiền. Gia đình chị được Hội Nông dân xã bình chọn là hộ sản xuất, kinh doanh giỏi của xã. Chị Pheng bảo: "Vợ chồng tôi chịu khó lao động nên có tiền hỗ trợ cho con cái học tập, trưởng thành. Nhiều hộ trong xã cũng đang làm theo mô hình phát triển chăn nuôi của gia đình tôi". Bất giác tôi nhớ tới trăn trở của anh Lự Thanh Hồng, Bí thư Đảng uỷ xã Khánh Yên Hạ: Xã có hơn 1.000 hộ chăn nuôi, mỗi năm đưa ra thị trường khoảng 1 vạn con gia cầm. Để phát triển chăn nuôi gia cầm một cách bền vững, cần khắc phục những vướng mắc từ kiểu chăn nuôi nhỏ lẻ, mạnh ai nấy làm... Các giải pháp khắc phục những hạn chế trên là xã phải tiến hành quy hoạch chăn nuôi gia cầm. Tiếp theo, đẩy mạnh hoạt động khuyến nông, làm tốt công tác tư vấn, dịch vụ các vấn đề ứng dụng KHKT chăn nuôi và quản lý. Điều quan trọng là chăn nuôi gia cầm phải nằm trong chiến lược tổng thể: không đơn lẻ, mà phải giải quyết cùng một lúc hai vấn đề là nông thôn và nông dân. Có như vậy, chăn nuôi mới đạt hiệu quả kinh tế cao, gắn với mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới phát triển bền vững trong thời gian tới.

Trước lúc trở về, tôi có dịp qua nhà anh Điền, chị Lý ở xã Khánh Yên Hạ, học và làm theo cách nuôi vịt của chị Vi Thị Pheng để làm giàu. Tôi ấn tượng về sự năng động và quyết tâm của người dân, sáng tạo trong sản xuất mới để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, đáp ứng nhu cầu thực phẩm trên thị trường.

La Văn Tuất