Nuôi bò sữa "siêu sạch"

Nguồn tin: Nông Nghiệp VN, 16/09/2011
Ngày cập nhật: 18/9/2011

TPHCM là vùng trọng điểm bò sữa của cả nước với lợi thế về kỹ thuật chăn nuôi tiên tiến. Nhiều hộ nông dân ở đây đã mạnh dạn đầu tư và áp dụng quy trình CNC vào chăn nuôi bò sữa tạo ra mức thu nhập mang tính đột phá…

BÒ “3 SẠCH”

Chúng tôi đến thăm trang trại của gia đình ông Lê Văn Phi (Hai Phi), ấp 6, xã An Nhơn Tây, huyện Củ Chi đúng lúc ông đang bận tíu tít với đàn bò gần cả trăm con và tranh thủ kéo những chuyến xe cỏ sạch, “món khoái khẩu” của bò về. Ông Hai Phi phấn khởi khoe: “Thời nay nuôi bò khác xưa lắm, gia đình tôi luôn phải tuân thủ chăm sóc đàn bò theo nguyên tắc “3 sạch” mới có được thành quả như ngày hôm nay đấy…”. Lý giải của Hai Phi về nguyên tắc “3 sạch”, nghĩa là: Bò phải được ăn sạch, uống sạch, ở sạch.

Để chứng minh thực tế, ông Hai Phi dẫn chúng tôi đi tham quan một vòng quanh khu chuồng bò và “cánh đồng” cỏ sạch trồng quanh nhà để dành riêng nuôi bò. Quả thực, khi bước chân vào khu trang trại chăn nuôi, cảm giác đầu tiên chúng tôi thấy là sự thoáng mát, dễ chịu.

Các dãy chuồng được bố trí hợp lý, máng ăn, máng uống rất sạch sẽ, có hệ thống xử lý chất thải bằng biogas kiên cố. Toàn bộ hệ thống chuồng trại được lắp đặt hệ thống phun nước, quạt mát và đặc biệt là có cả khu sân chơi cho bò vận động cùng… tắm nắng! Thấy chúng tôi ngắm nghía đồng cỏ sạch, trải dài như một tấm thảm xanh mượt mà ôm lấy khu trang trại, ông Hai Phi cho biết: “Đồng cỏ này có nhiều chủng loại như cỏ voi, cỏ hỗn hợp của Úc, cỏ sả… và chỉ dùng phân hữu cơ tưới bón”.

Về đây chúng tôi còn được nghe “hai lúa” Lê Văn Phi tâm huyết kể chuyện ông bén duyên với “nghiệp bò” ngay từ thời thành phố còn chưa phát động phong trào nuôi bò sữa. Trước đây, Hai Phi chuyên làm nghề xới đất mướn, làm ruộng rẫy và nuôi bò cái sinh sản. “Năm 2002, tôi quyết định bán đàn bò Sind và dùng tất cả số tiền vốn này dồn vào mua được 7 con bò sữa từ huyện Hóc Môn, Lái Thiêu về gầy nuôi”.

Đàn bò sữa nuôi bằng công nghệ cao của ông Hai Phi

Từ 7 con bò ban đầu, đến nay tổng đàn bò sữa của gia đình ông đã tăng lên tới 84 con và đang được nuôi theo quy trình công nghệ cao, áp dụng “3 sạch”. Nhìn con bò nào trong chuồng cũng béo khỏe, mũm mĩm chẳng hề thấy có biểu hiện bệnh hay đau yếu gì, trong số đó có 33 con đang cho sữa, với sản lượng sữa bình quân đạt trên 400 lít sữa/ngày.

Chỉ vào những con bò đang mải mê nhai cỏ trong chuồng, Hai Phi nói: “Cả đàn bò con nào cũng phải bấm thẻ đeo tai như vầy để dễ chăm sóc và tiện theo dõi quản lý. Chỉ cần đọc mã số thẻ tai là tôi có thể biết được ngay “lý lịch trích ngang” chi tiết về con bò đó”.

Trang trại chăn nuôi bò của gia đình ông Hai Phi cũng đi đầu trong việc thực hiện cơ giới hóa, với hệ thống vắt sữa bằng máy, có máy cắt, băm thái cỏ, máy kéo rơ móc vận chuyển cỏ… Chia sẻ với chúng tôi về công việc hàng ngày, ông Hai Phi tâm sự: “Vào buổi sáng, tôi thường lùa tất cả đàn bò ra sân chơi để bò vận động cho sảng khoái tinh thần. Đến khoảng 10 giờ mới cho bò vào chuồng ăn uống nghỉ ngơi, buổi chiều cũng thế, trừ những con đang vắt sữa…”.

Ông bảo, tất tật cách nghĩ, cách làm theo quy trình CNC ông đều học được từ những buổi tập huấn chăn nuôi bò sữa theo kiểu Israel mà ngành nông nghiệp TP liên tục mở cho bà con học tập. “Đi học về thấy nước họ chăn nuôi khoa học quá, vì thế tôi quyết phải làm theo nhưng biến hóa theo kiểu của mình cho phù hợp hơn”.

Hiện nay, trang trại của Hai Phi được Công ty Dutch Lady công nhận là trang trại đủ tiêu chuẩn về vệ sinh chuồng trại và chất lượng sữa; nhiều đoàn chuyên gia Hà Lan cũng như các đoàn khách trong nước đến thăm và đánh giá rất cao.

TẠO SỰ KHÁC BIỆT

Theo Sở NN-PTNT TPHCM, ngành chăn nuôi bò sữa TP đã hình thành một nền sản xuất sữa hàng hóa bước đầu mang tính chuyên nghiệp, đáp ứng 15 - 20% nhu cầu tiêu thụ và chế biến sữa trong nước, tiết kiệm được ngoại tệ từ việc giảm nhập khẩu nguyên liệu sữa.

Thực tế cũng khẳng định, con bò sữa được nuôi tốt trong điều kiện vùng nhiệt đới nếu có các giải pháp đồng bộ, kết hợp từ kỹ thuật đến chính sách, chủ trương, từ người chăn nuôi đến nhà quản lý, nhà khoa học (thông qua sự hỗ trợ giúp đỡ của các chuyên gia của các nước có ngành chăn nuôi bò sữa phát triển như Bỉ, Nhật, Pháp, Mỹ, Úc, Israel...), phát huy được vai trò chủ động của hộ chăn nuôi gia đình, đưa nghề chăn nuôi bò sữa TP dẫn đầu cả nước không những về số lượng đầu con, sản lượng sữa mà cả về tính hiệu quả kinh tế.

Một trong những nhân tố quan trọng tạo nên thành quả khác biệt của TPHCM vì đã biết học hỏi và áp dụng triệt để quy trình chăn nuôi bò sữa CNC theo mô hình của nhiều nước, đặc biệt là Israel. Trong điều kiện đất nước nhỏ, nguồn đất đai hạn chế, khí hậu phần lớn là nóng ẩm hoặc sa mạc khô cằn, hiếm nước, nhưng trung bình mỗi con bò của Israel vẫn cung cấp gần 11.000 lít sữa/năm, trong khi bò sữa lai tạo ở Việt Nam chỉ cho 3.400 lít sữa và bò nhập ngoại vào Việt Nam cũng chỉ cho đến khoảng 6.500 - 7.000 lít/năm.

Sự phát triển của ngành chăn nuôi bò sữa TPHCM đã tạo thêm nhiều của cải cho xã hội và góp phần rất lớn vào việc giải quyết việc làm cho người nông dân. Nó đã tạo nên nhiều dạng việc làm từ người trực tiếp chăn nuôi, đến người vắt sữa thuê, người cắt cỏ, thú y, dẫn tinh viên... Ước tính, hàng năm ngành chăn nuôi bò sữa TP đã tạo công ăn việc làm cho trên 100.000 người.

Chính vì thế, các chuyên gia chăn nuôi bò sữa Việt Nam đã nhanh chóng quan tâm đến kỹ thuật chăn nuôi bò sữa của Israel và đánh giá phương pháp chăn nuôi tiên tiến này có khả năng áp dụng trong điều kiện nhiệt độ cao, chế biến thức ăn cho bò và nhập tinh bò chất lượng cao của Israel vào Việt Nam.

Khi áp dụng quy trình chăn nuôi khoa học, tiên tiến đó, TPHCM còn có chủ trương phát triển mạnh chăn nuôi nông hộ, trong đó nông hộ chăn nuôi bò sữa là lực lượng chủ yếu sản xuất sữa hàng hóa; còn khu vực quốc doanh chỉ làm nhiệm vụ về giống, kỹ thuật và dịch vụ quốc doanh (gieo tinh, thú y, cung cấp con giống).

Chính vì thế, đàn bò sữa tại TPHCM đã được phát triển rất mạnh tại hộ gia đình với nhiều mô hình chăn nuôi bò sữa nông hộ quy mô từ thấp đến cao. Đặc biệt từ năm 2000, nhiều trang trại bò sữa với quy mô trên 100 con đã được hình thành ở khu vực như trang trại ông Vũ Phương Bình (Củ Chi), trang trại Sao Mai (Củ Chi), trang trại Tân Phát Thịnh (Củ Chi), trại bò giống cao sản Delta (Hóc Môn)…

MINH SÁNG-ĐỨC CƯỜNG