Chất thải chăn nuôi gia tăng: Thêm gánh nặng ô nhiễm

Nguồn tin: Kinh Tế Đô Thị, 19/09/2011
Ngày cập nhật: 20/9/2011

Ô nhiễm môi trường do chăn nuôi ngày càng gia tăng. Images: Văn Thắng

Ngành chăn nuôi của nước ta mỗi năm thải ra khoảng 84 - 85 triệu tấn chất thải rắn, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng ở nông thôn, trong khi việc quản lý còn nhiều bất cập.

Đó là nhận định của Cục Chăn nuôi tại Hội nghị tổng kết công tác bảo vệ môi trường trong nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2006 - 2010 do Bộ NN&PTNT tổ chức cuối tuần qua.

80% bệnh nhiễm trùng từ nguồn nước

Theo báo cáo của Cục Chăn nuôi, lượng chất thải từ chăn nuôi ra môi trường đang tăng lên nhanh chóng trong những năm gần đây. Nếu như năm 2007, tổng lượng chất thải rắn chăn nuôi thải ra môi trường 78,9 triệu tấn, tới năm 2008 đã tăng lên 80,4 triệu tấn. Năm 2010, với tổng đàn 300 triệu con gia cầm và hơn 37 triệu con gia súc, nguồn chất thải từ chăn nuôi ra môi trường lên tới 84,45 triệu tấn. Trong đó, nhiều nhất là chất thải từ lợn (24,96 triệu tấn), tiếp đến gia cầm (21,96 triệu tấn) và bò (21,61 triệu tấn).

Điều đáng nói, hiện nay, việc quản lý và xử lý chất thải chăn nuôi lại chưa được quan tâm đúng mức. Theo thống kê năm 2010 của Cục Chăn nuôi, cả nước có khoảng 8,5 triệu hộ chăn nuôi qui mô gia đình và 18.000 trang trại chăn nuôi tập trung. Trong đó, mới có khoảng 70% hộ chăn nuôi có chuồng trại. Tỉ lệ hộ có công trình khí sinh học (hầm biogas) chỉ đạt 8,7% và tỉ lệ hộ có cam kết bảo vệ môi trường chỉ chiếm 0,6%. Về phía các trang trại chăn nuôi tập trung, mặc dù phần lớn đã có hệ thống xử lý chất thải nhưng hiệu quả xử lý chưa triệt để. Đặc biệt, 37,2% hộ chăn nuôi thâm canh và 36,2% chăn nuôi thời vụ không có biện pháp xử lý chất thải.

Bà Nguyễn Quỳnh Hoa, cán bộ Chương trình khí sinh học của Cục Chăn nuôi cho biết, tình trạng trên đã gây ra ô nhiễm nghiêm trọng môi trường đất, nước, không khí ở nông thôn. Ước tính, hiện có tới 80% các bệnh nhiễm trùng ở nông thôn có liên quan tới nguồn nước bị nhiễm vi sinh vật như giun sán, tả, bệnh ngoài da, mắt… Nguyên nhân chủ yếu do hầu hết người chăn nuôi chưa xử lý chất thải lỏng trong chăn nuôi, vứt xác gia cầm, gia súc bừa bãi và hệ thống thoát nước đơn giản.

Đẩy mạnh qui trình chăn nuôi sạch

Theo bà Hoa, một trong những nguyên nhân của tình trạng gia tăng ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi do bộ máy quản lý nhà nước về môi trường trong lĩnh vực chăn nuôi còn hạn chế về năng lực, sự phân công trách nhiệm chưa rõ ràng và thiếu hợp lý. Hầu hết các Sở NN&PTNT không có cán bộ chuyên trách theo dõi về công tác bảo vệ môi trường trong nông nghiệp. Cùng với đó, phương thức chăn nuôi ở nước ta vẫn chủ yếu là chăn nuôi nông hộ, qui mô nhỏ và nằm trong khu dân cư nên rất khó quản lý chất thải. Ngoài ra, nhận thức của các ngành, các cấp, địa phương và người nông dân về bảo vệ môi trường chăn nuôi chưa đầy đủ và đúng mức.

Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường do chất thải chăn nuôi gây ra, nhiều chuyên gia cho biết, cần đẩy nhanh tiến độ qui hoạch các vùng chăn nuôi, giết mổ tập trung gắn với bảo vệ môi trường. Cùng với đó, tăng cường quản lý nhà nước về môi trường chăn nuôi, thực hiện thanh kiểm tra theo pháp luật về cam kết bảo vệ môi trường của các cơ sở chăn nuôi. Qua đó, xử lý dứt điểm các cơ sở chăn nuôi, giết mổ chế biến gia súc, gia cầm gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời, Nhà nước cần có chính sách khuyến khích phát triển chăn nuôi sạch, hỗ trợ xây dựng các công trình xử lý chất thải chăn nuôi. Cục Chăn nuôi đã đề nghị, hỗ trợ tối thiểu 50% chi phí xây dựng cơ sở hạ tầng xử lý chất thải chăn nuôi cho các trang trại chăn nuôi, cơ sở giết mổ công nghiệp.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Bùi Bá Bổng cho biết, trong giai đoạn 2011 - 2015, Bộ sẽ tăng cường hệ thống quan trắc bảo vệ môi trường nông nghiệp, nông thôn. Đồng thời, tổ chức điều tra, đánh giá tác động tại các vùng sản xuất nông nghiệp có ảnh hưởng xấu tới môi trường và đẩy mạnh triển khai các dự án khắc phục suy thoái môi trường.

Thắng Văn