Hòa Bình: Nuôi dê trên núi đá - Hướng làm giàu cho người dân

Nguồn tin: Khuyến Nông VN, 29/09/2011
Ngày cập nhật: 30/9/2011

Mông Hóa là xã khó khăn của huyện Kỳ Sơn (Hòa Bình) nhưng đến nay nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên làm giàu như hộ ông Nguyễn Văn Mai, Nguyễn Đức Dục mỗi năm cho thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mô hình nuôi dê bán chăn thả trên những quả đồi, ngọn núi...

Tiếp chúng tôi trong một căn chòi nhỏ đặt trên lưng chừng núi, mà được ông gọi vui là "túp lều tranh" cũng thật ấm cúng và yên tĩnh. Nhâm nhi chén trè xanh cùng gia chủ, ông lão Nguyễn Văn Mai xóm Suối Ngành ngoài 80 tuổi kể: Cơ duyên đến với nghề nuôi dê của gia đình cũng thật tình cờ đó là vào năm 2008 khi con cháu tổ chức mừng thượng thọ cho tôi lúc đó là 80 tuổi, chúng nó đã bắt một con dê về để thịt, nhưng khi chuẩn bị đưa con dê lên bàn mổ thì thấy dê có bầu sữa căng, nhiều người trong lễ mừng thọ bảo hay là để mà nuôi. Vậy là bố con, anh em bàn bạc quyết định để nuôi và chỉ 10 ngày sau con dê đã đẻ ra hai con dê con. Với phương châm "lấy ngắn nuôi dài" tìm tòi tài liệu qua sách, báo để học hỏi thêm về kỹ thuật nuôi dê để có kiến thức áp dựng vào chăn nuôi của gia đình. Ban đầu từ một con dê đến nay đàn dê của ông tăng lên gần 100 con. Thời gian đầu ông còn theo được chân chúng nhưng giờ không theo được chúng thì chúng cũng biết cách tìm về nhà. Ông Mai chia sẻ: "Dê vốn là loài động vật hoang dã, sống thành từng bầy đàn, là loài động vật rất dễ nuôi chỉ việc thả dê lên núi cho nó tự kiếm ăn nên không tốn công chăn dắt, lại ít bệnh tật, cho hiệu quả cao. So với nhiều loài động vật khác thì loài này cũng khá "thông minh" hàng ngày tôi cho dê uống thêm nước ấm và ít muối loãng để dê nhớ đường về".

Theo chân ông vượt qua một cái hang đá lớn để về "mục sở thị" đàn dê của ông, khi đặt chân tới cổng nhà nhìn đàn dê tung tăng chạy xung quanh vườn, leo cả lên sân nhà... thấy người về dường như chúng gọi nhau kêu lên những tiếng "be be" inh ỏi xua tan sự im ắng của núi rừng. Ông cầm trên tay nắm lá xoan mà chúng cứ xúm lại quấn lấy người, nhìn con nào con nấy trông thật thích mắt. Chuồng nuôi được ông thiết kế rất đơn giản, ông tận dụng những cây tre, cây nứa để làm chuồng lên cũng không tốn kém gì, gồm 3 chuồng mỗi ô rộng khoảng 25 m2. Nuôi dê ở Mông Hóa có được lợi thế là dựa vào núi đá bạt ngàn, dê cũng là loài sinh sản rất nhanh, một con dê cái trưởng thành bình quân sinh sản 2,5 lứa/năm, mỗi lứa 2 con. Người nuôi chỉ cần đầu tư 5 dê nái là một năm người nuôi có thể có tới 20 con dê con. Ông Mai tâm sự: "Từ khi tôi nuôi đến giờ chưa tốn một đồng nào về chi phí thức ăn, chỉ để ý chăm sóc tới chúng cho hợp lý, theo kinh nghiệm nhiều năm nuôi thì không lên thả dê vào buổi sáng sớm khi đó sương vẫn còn ướt trên ngọn cỏ, lá cây... dê ăn dễ bị tiêu chảy, đặc biệt dê là loài rất sạch sẽ chúng chỉ ăn những lá ở tầm cao".

Hiện nay thịt dê đang trở thành món đặc sản cho các nhà hàng, khách sạn. Nhiều khách hàng cho rằng ăn thịt dê núi đá ngon bởi chúng leo trèo nên thịt rất săn chắc, thơm ngon, ít mỡ hơn so với dê nhốt chuồng. Gía bán 130.000 đồng/kg, một năm ông Mai cũng xuất bán ra thị trường vài tạ thịt dê, cho ông thu nhập hơn 100 triệu đồng mỗi năm.

Rời hộ ông Nguyễn Văn Mai, chúng tôi tiếp tục cuộc hành trình đến với gia đình ông Nguyễn Đức Dục xóm Hang Nước, nằm ép mình sát chân núi, lợi thế của gia đình cũng là những dãy núi phía sau nhà. Trước đây, gia đình ông cũng chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng, chăn nuôi thêm con lợn, con gà thu nhập cũng chỉ đủ ăn. Thấy gia đình ông Mai nuôi dê phát triển ông cũng tìm tòi và mua dê của ông Mai về nuôi. Đến nay, ông cũng đã có 20 con dê, không chỉ nuôi dê ông còn nuôi thêm lợn mường, gà ta thả dưới chân núi và trồng 1 ha xả. Mỗi năm cho ông thu nhập 80 - 90 triệu đồng. Ông Nguyễn Đức Dục chia sẽ: "Chăn nuôi dê so với lợn, gà, trâu, bò thì dê cho thu nhập cao gấp nhiều lần. Nhờ nuôi dê mà tôi sắm được ti vi, tủ lạnh, cho con cái học hành đến nơi, đến chốn".

Từ mô hình chăn nuôi đó, hiện nay ở xã Mông Hoá đang trở thành phong trào nuôi dê rộng khắp các núi đá. Không chỉ có hộ nhà ông Mai, ông Dục mà các hộ như anh Thành, chị Hoa cũng đã chuyển từ chăn nuôi trâu, bò, lợn, gà sang nuôi dê đã và đang đem lại hiệu quả, hướng tới làm giàu.

Phạm Đình Thủy