Hiệu quả từ Dự án phòng, chống dịch cúm gia cầm, cúm ở người trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp

Nguồn tin: Báo Đồng Tháp, 08/02/2012
Ngày cập nhật: 9/2/2012

Tháng 1-2004, ổ dịch cúm gia cầm đầu tiên xuất hiện tại xã Tân Phú, huyện Châu Thành trên đàn gà 2.440 con, đã lây lan trên diện rộng đến 2.305 hộ chăn nuôi ở 116/139 xã, phường thuộc 11 huyện, thị trong tỉnh Đồng Tháp, hơn 1,6 triệu con gia cầm, hơn 800 ngàn quả trứng và 138 kg thịt gia cầm bị tiêu hủy, thiệt hại khoảng 34 tỷ đồng.

Chợ mua bán gia cầm sống tại TP. Cao Lãnh do Dự án Vahip tài trợ

Năm 2005, dịch cúm gia cầm tái bùng phát lây lan nhanh trên diện rộng ở 41 xã, phường, hơn 89 ngàn con gia cầm mắc bệnh và tiêu hủy. Năm 2007, dịch cúm gia cầm bùng phát ở 6 xã thuộc 4 huyện với hơn 8.000 con gia cầm mắc bệnh và tiêu hủy. Từ năm 2005 - 2007, toàn tỉnh có 3 ca tử vong vì cúm A/H5N1.

Trong thời gian này, một số người dân còn chủ quan, lơ là, coi thường dịch bệnh, không hợp tác trong việc tiêm phòng vắc xin, khi gia cầm chết không tổ chức tiêu hủy theo quy định mà đem vứt xác xuống kinh rạch. Bên cạnh đó, mạng lưới thú y cơ sở còn nhiều hạn chế, năng lực chuyên môn còn yếu...

Từ thực trạng trên, năm 2007, Dự án phòng, chống dịch cúm gia cầm, cúm ở người và dự phòng đại dịch ở Việt Nam (Vahip) do Chính phủ Việt Nam, Quỹ Phòng chống cúm gia cầm và cúm ở người, Quỹ Phát triển nguồn nhân lực và Chính sách của Nhật Bản, Hiệp hội Phát triển quốc tế tài trợ được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Y tế phối hợp thực hiện trong thời gian 4 năm, từ năm 2007 - 2011.

Dự án được triển khai ở 11 tỉnh có nguy cơ cao gồm: Lạng Sơn, Hà Tây, Thái Bình, Thanh Hóa, Hà Tỉnh, Thừa Thiên Huế, Bình Định, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp và Tiền Giang. Dự án có 3 hợp phần: hợp phần A: khống chế và thanh toán dịch cúm gia cầm trong ngành Nông nghiệp; Hợp phần B: Phòng ngừa cúm gia cầm và ứng phó với đại dịch cúm trong ngành Y tế; hợp phần C: Gắn kết và phối hợp thực hiện, giám sát và đánh giá các kết quả hoạt động và quản lý dự án.

Mục tiêu của Dự án nhằm tăng cường hiệu quả các dịch vụ công, giảm rủi ro về sức khỏe đối với con người và gia cầm do cúm gia cầm gây ra, qua đó góp phần ngăn chặn cúm gia cầm độc lực cao ở cấp quốc gia nhờ vào các biện pháp kiểm soát dịch bệnh tại gốc trong các đàn gia cầm, phát hiện và phản ứng sớm với các ca lây nhiễm trên người và gia cầm, chuẩn bị các biện pháp ứng phó về y tế trong trường hợp xảy ra dịch cúm ở người.

Qua 4 năm triển khai thực hiện, ngành Thú y tỉnh Đồng Tháp đã thành lập phòng thí nghiệm, năng lực phòng thí nghiệm được nâng cao, đủ năng lực và nguồn lực để xét nghiệm cúm gia cầm, rút ngắn thời gian xét nghiệm được Cục Thú y công nhận là phòng xét nghiệm trong hệ thống quốc gia. Cán bộ thú y được tập huấn về chuyên môn, năng lực của cán bộ thú y cấp cơ sở ngày càng được nâng cao trong việc nhận biết chính xác về bệnh cúm gia cầm; công tác quản lý đàn chặt chẽ hơn, ngày càng tạo uy tín trong lòng người dân.

Bên cạnh đó, cán bộ thú y còn tư vấn cho người chăn nuôi từ khâu chọn giống, xây dựng chuồng trại, đến khâu chăm sóc, phòng chống dịch bệnh, tiêu thụ gia cầm, phát triển kinh tế bền vững... Người buôn bán, chăn nuôi, vận chuyển gia cầm, các chủ cơ sở giết mổ, kiểm dịch viên và nhân viên tại chợ gia cầm được tập huấn về phòng, chống cúm gia cầm, chăn nuôi, giết mổ an toàn sinh học. Các chợ mua bán gia cầm sống tại TP. Cao Lãnh và TX. Hồng Ngự được nâng cấp theo hướng an toàn sinh học, ngăn chặn sự lây nhiễm giữa các chợ gia cầm sống và các cơ sở chăn nuôi, góp phần giảm thiểu ô nhiễm chất thải và nguy cơ lây nhiễm vi rút H5N1.

Trong thời gian qua, Dự án Vahip tác động sâu rộng, mang tính khả thi cao trong phòng chống cúm gia cầm, cúm ở người và là mô hình mẫu cho các dự án khác trong công tác phòng, chống dịch bệnh động vật; mạng lưới thú y cơ sở quản lý, giám sát chặt chẽ và hiệu quả công tác phòng, chống dịch. Hệ thống công nghệ thông tin được trang bị hiện đại, đầy đủ tận cơ sở giúp cho việc quản lý, đánh giá, dự báo tình hình dịch bệnh được nhanh chóng, kịp thời. Công tác giám sát liên tục hàng năm, đánh giá được sự lưu hành của vi rút giúp cho tỉnh lên kế hoạch tiêm phòng, phòng chống dịch hiệu quả hơn.

Ở hợp phần B, ngành Y tế được đầu tư trang thiết bị nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực hệ thống giám sát và ứng phó dịch, nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm trên người, phát hiện sớm và ứng phó với các ca lây nhiễm ở người và gia cầm, chuẩn bị sẵn sàng về y tế trong trường hợp đại dịch diễn ra. Ngành đã xây dựng hệ thống giám sát tuyến tỉnh, hệ thống đáp ứng nhanh, cảnh báo sớm tuyến huyện, thành lập và cung cấp trang thiết bị cho đội phản ứng nhanh.

Qua thời gian triển khai, năng lực chuyên môn của hệ thống điều trị của ngành Y tế được cải thiện, nâng lên rõ rệt, 100% bệnh viện của các huyện điểm đều sẵn sàng đối phó với đại dịch; tỷ lệ người dân trên địa bàn có kiến thức thực hành đúng về phòng, chống cúm A ngày một nâng lên; Dự án phòng, chống cúm gia cầm đã có tác động giáo dục mang tính toàn diện và sâu rộng trong nhân dân. Hệ thống dự phòng tỉnh được củng cố, cải thiện đáng kể, các đơn vị huyện điểm có đủ năng lực thực hiện chức năng, nhiệm vụ y tế dự phòng theo quy định của Bộ Y tế.

Anh Quân