Những người thoát nghèo từ con dê thịt

Nguồn tin: Bến Tre, 17/06/2008
Ngày cập nhật: 24/6/2008

Khoảng 4 – 5 năm về trước, phong trào nuôi dê phát triển mạnh tại nhiều địa phương trong tỉnh, trong đó, huyện Chợ Lách được coi là nơi có đàn dê chiếm số lượng và chất lượng cao nhất tỉnh Bến Tre

Con dê đã góp phần xóa đói, giảm nghèo và làm giàu cho nhiều nông hộ nên được nhiều địa phương gọi là con bò của nhà nghèo. Thế nhưng không được bao lâu, con dê giống bị rớt giá nghiêm trọng. Nghề nuôi dê ở huyện Chợ Lách nói riêng và các địa phương khác trong tỉnh nói chung bị phá sản. Tuy nhiên, ở huyện Chợ Lách vẫn có không ít nông hộ nhờ kiên trì, bền chí đã duy trì được đàn dê mà có thu nhập ổn định, thậm chí vươn lên làm giàu. Xinchuyển đến bạn đọc những nông dân vượt qua đói nghèo và làm giàu từ nghề nuôi dê thịt ở huyện Chợ Lách. Năm 2003, trong khi nhiều người dân đổ xô đi mua dê giống về nuôi thì anh Phan Tấn Công ở ấp Vinh Huê, xã Long Thới, huyện Chợ Lách lại chuyển hướng qua nuôi dê thịt. Trong chuồng của gia đình Công lúc nào cũng duy trì vài ba con dê nái và 5 -7 con dê nuôi thịt. Hai năm sau, khi con dê giống rớt giá, người chăn nuôi bị thua lỗ nặng thì anh Phan Tấn Công lại đường hoàng lúc nào cũng có trên 10 con dê thịt trong chuồng và đàn dê nái lưu giống hậu bị, sẵn sàng nuôi nối tiếp theo phương thức dê lớn xuất chuồng, dê con thế vào. Anh Phan Tấn Công cho biết, nuôi dê thịt không khó như các vật nuôi khác. Bởi dê là động vật ăn tạp, rất ít bệnh tật, chịu đựng được thời tiết khắc nghiệt. Nuôi dê không tốn nhiều công sức, chỉ cần siêng năng là đủ. Hàng ngày, anh dậy sớm quét dọn chuồng trại, để cỏ cho dê ăn; làm vườn lúc nghỉ ngơi, tranh thủ cắt vài mớ cỏ, cuối buổi đem làm thức ăn cho dê. Thay vì nghỉ trưa thì anh Công dọn dẹp, tắm rửa cho đàn dê. Sự cần cù, chịu khó của anh đã được bù đắp lại. Đàn dê khỏe mạnh, béo tốt, bán được giá, gia đình anh có thu nhập khá cao từ con dê thịt. Gia đình ông Trương Thế Ca ở ấp Hưng Nhơn, xã Hòa Nghĩa, huyện Chợ Lách thuộc diện hộ đói. Bà Ca năm nay 78 tuổi và bị tai biến ngồi một chổ, việc ăn uống, sinh hoạt phải nhờ người khác giúp. Người con gái lớn của ông mắc bệnh yếu tứ chi bẩm sinh nên không lao động nặng được ngoài việc chỉ lo cơm nước trong nhà. Ông Trương Thế Ca dù đã bước sang tuổi 86 – cái tuổi gần đất xa trời nhưng hàng ngày vẫn phải chăm bón nửa công đất trồng cây lá dứa dùng làm hương liệu trong chế biến thực phẩm. Mỗi tháng, ông Ca thu hái 3 đợt lá, mỗi đợt khoảng 30 kg lá tươi, bán được 15.000 đồng. Tính ra, nguồn sống của gia đình ông Ca chỉ có 45.000 đồng/tháng cộng với khoản tiền trợ cấp xã hội ít ỏi. Cách nay 4 tháng, ông Nguyễn Văn Viễn – một nông dân nuôi dê giỏi ở xã Hòa Nghĩa nhận thấy hoàn cảnh rất đáng thương của ông Trương Thế Ca nên đã bán thiếu cho ông 4 con dê đực để nuôi thịt. Ông Ca mặc dù tuổi cao nhưng rất vui mừng vì công việc cắt cỏ, chăm sóc đàn dê không đến nỗi nặng nhọc. Đàn dê nhờ được chăm sóc tốt nên con nào cũng khỏe mạnh và ăn nhiều, lớn nhanh. Từ hơn một tháng nay, nhiều thương lái đã đến ngã giá thu mua với giá hơn một triệu đồng/con nhưng ông Ca chưa bán vì thấy chúng còn ăn khỏe, lớn nhanh. Hiện nay, nếu bán đàn dê này, gia đình ông Trương Thế Ca thu được hơn 4 triệu đồng. Số tiền này đem chia cho 3 nhân khẩu, tính ra, thu nhập bình quân của gia đình ông Ca đạt hơn 260.000 đồng một người mỗi tháng – ngang bằng với chuẩn mới hộ nghèo ở nông thôn. Rõ ràng, chính nhờ nghề nuôi dê thịt, gia đình ông Trương Thế Ca đã thoát khỏi tiêu chuẩn hộ đói. Ở xã Hòa Nghĩa, nhiều người đều biết ông Nguyễn Văn Viễn bởi ngoài tấm gương vượt khó làm giàu, ông năm Viễn còn là nông dân nuôi dê giỏi của huyện Chợ Lách. Cách đây 4 năm, giá dê giống có thời điểm vượt ngưỡng hơn 10 triệu đồng/con, nhiều gia đình phất lên như diều gặp gió. Tuy nhiên, sau đó không bao lâu, con dê giống bão hòa, giá hạ, những hộ vay tiền mua dê giống với giá cao về nuôi bị phá sản, mất khả năng trả nợ. Con dê giống giảm, nhiều người bán tháo nên dẫn đến giá dê thịt cũng giảm theo. Ông Nguyễn Văn Viễn vẫn không nản lòng mà kiên nhẫn duy trì đàn dê giống. Ông năm Viễn phân tích, dù lúc đó nuôi dê không đạt lợi nhuận cao nhưng với đàn dê tự gầy giống, không bao giờ bị thua lỗ. Mặt khác, như đã trở thành quy luật, các mặt hàng nông sản khi đạt ngưỡng giá cao ngất thì cũng sắp báo hiệu một đợt giảm giá. Nông dân nếu biết chịu đựng, kiên trì, bền chí thì trồng cây gì, nuôi con gì cũng có thể làm giàu. Những năm gần đây, phong trào nuôi dê giống ở huyện Chợ Lách nói riêng, Bến Tre và các tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long nói chung phát triển khá mạnh. Ngành khuyến nông các địa phương trong khu vực đã khuyến cáo, dê là con vật dễ nuôi, phù hợp với hộ nghèo, đầu ra ổn định. Nhiều tỉnh đã chủ trương nông dân phát triển đàn dê, nhưng cần chú trọng con giống phải đạt các yêu cầu cơ bản về tầm vóc để hướng đến phong trào nuôi thịt, cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Thế nhưng bất chấp mọi khuyến cáo, người dân đã ồ ạt phát triển đàn dê giống trong khi không đảm bảo về nguồn thực phẩm cho chúng. Khi con dê giống bão hòa, giảm giá thì cũng chính những hộ này bán tháo đàn dê, bị thua lỗ nặng nề. Trước tình cảnh đó, nhiều hộ dân đã chuyển hướng sang nuôi dê lấy thịt vừa tận dụng nguồn phụ phẩm nông nghiệp và lao động nhàn rỗi để tăng thu nhập cho gia đình. Với phương pháp lấy công làm lời, mô hình nuôi dê thịt ở huyện Chợ Lách trong thời gian qua đã tỏ ra có hiệu quả khá cao. Bởi nuôi dê lấy thịt không cần nhiều vốn, thức ăn có thể tự kiếm trong vườn, quay vòng nhanh nên thích hợp với điều kiện của nhiều nông hộ. Từ lâu, con dê đã được nuôi phổ biến ở các tỉnh duyên hải miền Trung nước ta. Tuy nhiên, do điều kiện thiên nhiên, thời tiết ở đây khắc nghiệt, người dân chỉ nuôi được dê trong những tháng mùa mưa. Mùa khô đến, cây cỏ chết khô, nguồn nước ở các sông, suối bị cạn kiệt, đàn dê mất nguồn thức ăn xanh nên không duy trì được tổng đàn. Các chuyên gia nông nghiệp cho biết, thị trường con dê thịt trong nước còn rất lớn. Bến Tre nói riêng và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long nói chung có nhiều thuận lợi để phát triển con dê thịt. Bởi, với điều kiện mưa thuận, gió hòa, nguồn thức ăn quanh năm nên có thể duy trì đàn dê trong cả 2 mùa mưa nắng. Tuy nhiên, phát triển đàn dê theo hướng nào để tránh tình trạng chạy theo phong trào, dẫn đến sốt hàng, tăng giá nhưng thực tế xãy ra trong thời gian qua là điều cần phải cân nhắc. Ông Phan Văn Khổng – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Bến Tre – người đã gắn bó mật thiết với nông dân cho biết, phát triển đàn dê và các loài gia súc khác như trâu bò chẳng hạn, trước hết cần chú trọng chọn con giống tốt, khâu quan trọng kế tiếp là chủ động nguồn thức ăn xanh. Khi đã có con giống đạt chuẩn và đảm bảo nguồn thức ăn thì dù thị trường biến động như thế nào thì người chăn nuôi vẫn đảm bảo có lãi, vẫn có thể tồn tại được với vật nuôi đã chọn. Cũng theo ông Phan Văn Khổng thì, người chăn nuôi cần tránh tâm lý chạy theo phong trào, bất chấp các khuyến cáo của ngành chức năng để tránh thua thiệt đáng tiếc như thực tế đã từng xãy ra đối với nhiều loại cây, trồng, vật nuôi khác.