Phải chấm dứt kiểu nuôi heo nguy hiểm

Nguồn tin: Thanh Niên, 01/03/2012
Ngày cập nhật: 2/3/2012

Ông Nguyễn Xuân Dương, Cục phó Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT), khẳng định: Loạt bài Kinh hoàng heo siêu nạc trên Thanh Niên đã góp phần gióng lên hồi chuông cảnh báo về nạn lạm dụng chất cấm để nuôi heo.

Ông Dương nói: “Chúng tôi rất mừng vì Báo Thanh Niên đã "chỉ tận tay day tận trán" hành vi buôn bán và sử dụng chất cấm trong chăn nuôi heo. Từ năm 2007 đã rộ lên chuyện này, thậm chí khi đó có cả một vài nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi đã sử dụng chất cấm thuộc nhóm Beta-Agonist (chủ yếu là Sabultamol hoặc Clenbutanol) vào trong thức ăn, để bán ra thị trường.

Suốt trong 2 năm sau đó, cơ quan hữu trách vào cuộc quyết liệt, kết hợp giữa việc tăng cường kiểm tra, xử phạt các vi phạm và tuyên truyền giáo dục đã góp phần làm “dịu” đi tình hình này. Tuy nhiên, từ năm 2011, khi áp lực về nguồn cung và giá thịt heo quá lớn, có thời điểm tăng nhanh hơn giá vàng và đứng ở mức cao kỷ lục (70.000 đồng/kg heo hơi) khiến cho những người hám lợi trước mắt đã tìm và sử dụng các chất này”.

Nhiều độc giả cho rằng chất cấm đang được người chăn nuôi sử dụng phổ biến không chỉ ở các tỉnh miền Nam mà cả ở các tỉnh miền Bắc. Và tại miền Bắc, các công ty đã “chung chi” với cơ quan hữu trách để được cho qua. Ý kiến của ông về vấn đề này?

Ở miền Bắc, có tình trạng sử dụng chất cấm hay không thì tôi chưa thể khẳng định nhưng nói rằng có sự thỏa hiệp của cơ quan chức năng với các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi thì không phải.

Theo nhận định của tôi, chất cấm xuất hiện tại các trang trại chăn nuôi phía nam một phần vì sức ép về sản phẩm thịt heo luôn cao hơn so với miền Bắc. Hộ chăn nuôi tận dụng ở miền Bắc đa phần là chăn nuôi nhỏ lẻ và đây không phải là đối tượng để các tay buôn chất cấm hướng tới. Qua nhiều nguồn tin, chúng tôi nắm được, rất có thể chất cấm được tuồn từ các tỉnh biên giới qua Hà Nội và đưa vào phía nam. Cục Chăn nuôi đã phối hợp với lực lượng Công an Hà Nội tổ chức kiểm tra, lấy mẫu phân tích một số điểm buôn bán trung chuyển nguyên liệu, thức ăn bổ sung nhưng chưa phát hiện được cơ sở nào có vi phạm.

Chất cấm đã xuất hiện từ rất lâu, tại sao đến nay chúng ta vẫn chưa kiểm soát được?

Chúng tôi luôn triển khai các hoạt động giám sát, lấy mẫu phân tích và truy tìm nguồn gốc chất cấm. Tuy nhiên, sau thời gian làm gắt hồi năm 2008, các đối tượng buôn bán, sử dụng chất cấm đã thay đổi chiến thuật, hoạt động rất tinh vi. Họ không dại gì cho chất cấm vào bao cám nữa vì dễ bị phát hiện. Thay vào đó, các tay buôn chất cấm, đa phần kiêm luôn nghề thương lái heo, xé lẻ hàng ra, đem đến tận các trang trại tiếp thị để được hưởng lợi kép: bán thuốc thu tiền lãi, mua được heo có thịt nhiều nạc. Và chủ trang trại chỉ cho chất này vào máng ăn trước khi đổ cám vào nên rất khó bắt quả tang. Chúng tôi cũng đã đi mua, cũng lấy mẫu phân tích nhưng vẫn không tìm ra hoặc chỉ tìm ra chất cấm ở phần ngọn, tức là trong miếng thịt bán ngoài thị trường. Việc bắt được quả tang các đối tượng đang buôn bán và sử dụng chất cấm là rất khó, từ sau 2008 đến cuối năm 2011, Công an Đồng Nai bắt đối tượng đang vận chuyển 5 kg Sabutamol đi tiêu thụ, và lần này là của quý Báo Thanh Niên.

Rõ ràng là cách thức kiểm soát chưa hợp lý?

Kiểm soát chất cấm trong chăn nuôi là vấn đề phức tạp, không thể giải quyết trong một sớm một chiều, hoặc đơn phương một bộ, một ngành nào có thể làm được. Thái Lan làm quyết liệt nhưng cũng phải mất tới 5 năm mới kiểm soát được chất cấm trong chăn nuôi trong điều kiện nền chăn nuôi nước họ là công nghiệp, trang trại là chủ yếu. Phải thừa nhận, cái cách mà ngành chăn nuôi đang làm: Đi lấy mẫu tại các cơ sở sản xuất và buôn bán thức ăn chăn nuôi và đại lý bán thuốc thú y giữa thanh thiên bạch nhật rõ ràng là rất khó để phát hiện.

Thời gian tới, chúng ta phải làm gì để dập tắt hiện tượng này, thưa ông?

Chúng ta phải vào cuộc một cách bài bản, toàn diện và đồng bộ với sự tham gia của các bộ ngành liên quan, nhất là chính quyền cơ sở. Một mình Bộ trưởng NN-PTNT tuyên chiến với chất cấm thì chưa đủ, chỉ khi nào lãnh đạo các bộ liên quan, 63 chủ tịch UBND các tỉnh thành cũng thấy “nóng” và trăn trở thì mới cải thiện được nhiều hơn. Lực lượng công an, quản lý thị trường và hải quan phải thiết lập hàng rào từ xa, ngăn chặn không cho chất cấm thẩm lậu vào nội địa ngay từ biên giới.

Các quy định pháp lý để xử phạt đối tượng vi phạm trong lĩnh vực này về cơ bản là đầy đủ cả rồi. Điều 51 bộ luật Hình sự quy định nếu sử dụng chất cấm thì có thể bị tù kia mà. Sắp tới, chúng tôi sẽ khoanh vùng các tỉnh có nhiều nguy cơ để tập trung xử lý. Nếu phát hiện phải xử lý thật nghiêm, tái phạm không chỉ buộc phải đình chỉ kinh doanh, thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng mà cố tình vi phạm phải truy tố hình sự.

Chúng tôi đã đề nghị các cơ quan hữu trách ở Đồng Nai xác minh, xử lý vụ việc ở Đồng Nai mà Báo Thanh Niên phản ánh. Hiện cán bộ Cục Chăn nuôi đang trên đường vào làm việc trực tiếp với Đồng Nai.

"Đi lấy mẫu tại các cơ sở sản xuất và buôn bán thức ăn chăn nuôi và đại lý bán thuốc thú y giữa thanh thiên bạch nhật rõ ràng là rất khó để phát hiện" - Ông Nguyễn Xuân Dương.

Quang Duẩn