Hậu Giang: Sâu hại tấn công bưởi Năm Roi

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 02/03/2012
Ngày cập nhật: 4/3/2012

Hiện, nhiều diện tích trồng bưởi Năm Roi ở huyện Châu Thành (Hậu Giang) bị sâu đục trái tấn công làm giảm năng suất, chất lượng và nguồn thu nhập của bà con. Trong khi, các ngành chức năng vẫn chưa tìm ra loại thuốc hữu hiệu nhằm ngăn chặn loại sâu hại này.

Qua ghi nhận của Trạm Bảo vệ thực vật (BVTV) huyện, đây là loại sâu đục trái bưởi gây hại rất nguy hiểm, khó phòng trừ và sẽ lây lan sang diện rộng nếu không áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp để tiêu diệt.

* Khả năng lây lan nhanh

Kể từ sau Tết Nguyên đán đến nay, gia đình ông Nguyễn Văn Cảnh cùng nhiều nhà vườn ở ấp Phú Lộc, xã Phú Hữu đứng ngồi không yên trước nguy cơ mất mùa do sâu đục trái hoành hành. Theo ông Cảnh, người trồng bưởi trên 7 năm, đây là lần đầu tiên thấy một loại sâu khó trị và sự lây lan nhanh như vậy. Khi mới phát hiện, sâu chỉ đục vài trái trong vườn (tỷ lệ khoảng 3 - 4%), nhưng từ sau tết đến nay, số lượng trái bị đục tăng lên từng ngày và gây nhiều thiệt hại cho nhà vườn. Khoảng 50% số trái trong 5 công bưởi của gia đình ông Cảnh đã bị sâu tấn công. Với vẻ mặt đầy lo lắng, bà Lê Thị Đò, ở cùng ấp Phú Lộc, tâm sự: “Thị trường bưởi năm nay có nhiều khởi sắc, tỷ lệ đậu trái cũng đạt cao hơn những mùa trước, nhưng sâu hại nhiều hơn. Trong khi, nguồn thu nhập của gia đình phụ thuộc vào mấy công bưởi, nếu mất mùa cuộc sống sẽ rất khó khăn”.

Xì mủ ra ngoài vỏ trái là đặc điểm dễ nhận biết của loại sâu này.

Theo nhiều nhà vườn trồng bưởi, sâu đục trái phổ biến nhất là từ khi trái bưởi được khoảng 1,5 tháng tuổi đến thu hoạch và mức độ ảnh hưởng cứ tăng dần theo từng ngày nếu không có biện pháp phòng trừ hợp lý. Bưởi sau khi bị chích, có hiện tượng xì mủ ra ngoài vỏ, trái chuyển sang màu vàng và héo, rụng cuống, khi chẻ ra có nhiều sâu nằm bên trong múi. Ông Cảnh cho biết thêm: “Nếu là sâu đục vỏ thì chỉ xảy ra hiện tượng làm u nần trái, nhưng không làm ảnh hưởng đến múi bưởi. Vì vậy, khi thu hoạch, tuy giá cả có thấp hơn so với bưởi bình thường nhưng cũng bán được. Còn bị sâu đục trái tấn công là phải vứt bỏ, vì sâu đục vào tới múi gây thối bên trong”.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Châu Thành, trong tổng số 1.653 ha bưởi của huyện thì có đến 1.600 ha bị sâu đục trái tấn công làm ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trái bưởi. Trong đó, có khoảng 1.200 ha bị thiệt hại từ 10 - 20% và 400 ha bị thiệt hại từ 40 - 60%. Khi mới phát hiện, diện tích bị sâu hại khoảng vài héc-ta và mức độ thiệt hại từ 10 - 20%. Chỉ sau một thời gian ngắn, tốc độ lây lan rất nhanh và hiện đang bùng phát thành dịch.

* Chưa có thuốc đặc trị

Mặc dù dịch bệnh bùng phát, nhưng các ngành chức năng vẫn chưa tìm ra loại thuốc hữu hiệu để phòng trị loại sâu đục trái này, mà chỉ phun xịt bằng một số loại thuốc trừ sâu thường dùng. Bên cạnh đó, chưa có thuốc đặc trị thì ý thức người dân trong cách phòng trị còn nhiều hạn chế. Một số nhà vườn còn hái bưởi bị sâu đục bỏ xuống mương hoặc dưới gốc bưởi làm cho dịch càng phát triển nhanh hơn. Bà Nguyễn Thị Chanh, ở cùng ấp Phú Lộc, bộc bạch: “Ban đầu, do không biết, nên thấy trái nào bị sâu là bẻ bỏ xuống gốc hoặc bỏ xuống mương, nhưng sau này được cán bộ nông nghiệp hướng dẫn nên đã thu gom lại đốt hoặc chôn sâu xuống đất để tránh lây lan. Bên cạnh việc loại bỏ những trái bị sâu đục ra khỏi vườn, gia đình tôi còn phun thuốc phòng ngừa ngay từ lúc bưởi mới ra hoa và định kỳ 7 - 8 ngày phun một lần, tuy mức độ ảnh hưởng có giảm nhưng không triệt để”.

Trưởng phòng NN&PTNT huyện Châu Thành Trần Quang Hành, cho biết: Hiện, phòng nông nghiệp huyện đã thông báo đến Chi cục BVTV tỉnh về mức độ ảnh hưởng cũng như khả năng lây lan của loại sâu này để có hướng giải quyết. Trước mắt, huyện đang thành lập tổ công tác gồm một số phòng, ban của huyện phối hợp với tổ kỹ thuật nông nghiệp các xã, thị trấn tổ chức tuyên truyền, vận động bà con vệ sinh vườn, bẻ bỏ những trái bị sâu đục, gom lại và tiêu hủy bằng cách đốt hoặc đào hố chôn sâu dưới đất nhằm tiêu diệt trứng và sâu. Khuyến cáo bà con không nên bỏ trái trong vườn hoặc bỏ xuống mương, vì như thế sẽ làm sâu lưu tồn và tiếp tục gây hại. Hướng dẫn người dân cách phòng trừ và phân biệt những loại dịch hại như: sâu đục vỏ trái, sâu đục trái, ruồi đục trái… Tùy vào từng đối tượng gây hại sẽ có phương pháp phòng trị khác nhau, tránh trường hợp phun nhiều loại thuốc nhưng không mang lại kết quả và làm ảnh hưởng đến môi trường. Sử dụng biện pháp bao trái kết hợp với việc thử nghiệm một số loại thuốc phòng ngừa thuộc nhóm sinh học như: nấm, vi khuẩn, vi-rút đối kháng để hạn chế dịch hại tấn công…

Qua ghi nhận ban đầu của Trạm BVTV huyện Châu Thành, đây là loại sâu xuất hiện do một loài bướm thuộc bộ cánh vảy đẻ trứng trên vỏ của trái, sau khi trứng nở sẽ đục vào sâu bên trong múi. Bưởi sau khi bị đục có hiện tượng: vỏ bị ứa mủ ra bên ngoài và vết mủ lớn dần đến khi trái vàng và rụng. Những trái bị đục khi chẻ ra có nhiều sâu nằm bên trong múi bưởi (bình quân từ 3 - 5 con/trái). Những trái bưởi rớt xuống đất, sâu chui ra bên ngoài hóa thành nhộng, sau thời gian nhộng sẽ nở thành bướm và tiếp tục đẻ trứng gây hại trên cây khác trong vườn. Do bướm di chuyển đi xa nên dẫn tới khả năng lây lan rộng trong một khoảng thời gian ngắn.

HỮU PHƯỚC