Cà Mau: Bỏ ngỏ quy hoạch chăn nuôi gia súc, gia cầm - Tổng đàn ít, dịch bệnh nhiều

Nguồn tin: Báo Cà Mau, 03/06/2012
Ngày cập nhật: 6/6/2012

Thiếu con giống sạch bệnh, nuôi với quy mô nhỏ lẻ, thiếu quy hoạch, đó là thực trạng kéo dài nhiều năm qua của ngành chăn nuôi Cà Mau. Tuy nhiên, cho đến nay, dường như Sở NN&PTNT bận lo cho con tôm, cây lúa nhiều hơn gia súc, gia cầm nên vấn đề quy hoạch trong lĩnh vực chăn nuôi còn bỏ ngỏ.

Anh Nguyễn Đình Toàn, chuyên viên phụ trách lĩnh vực chăn nuôi, Sở NN&PTNT, cho biết “chăn nuôi là ngành nhỏ nên tỉnh không chủ trương cho quy hoạch”. Và hậu quả là người nuôi cứ nuôi và mỗi năm Nhà nước phải tốn hàng tỷ đồng để phục vụ cho công tác phòng chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm.

Tổng đàn ít nhất, dịch bệnh nhiều nhất

Kết quả từ chuyến khảo sát của Cục Thú y và Tổ chức Thú y Thế giới tại Cà Mau cho thấy, Cà Mau là một trong những địa phương có số lượng tổng đàn gia súc, gia cầm thấp nhất cả nước nhưng lại có nhiều chủng vi-rút gây bệnh nhất cả nước.

Để có được kết quả trên, đoàn đã tiến hành lấy 600 mẫu Swab từ đàn gia cầm của 6 huyện, TP Cà Mau và phát hiện có 9 type vi-rút cúm gia cầm khác nhau. Đặc biệt, có chủng vi-rút H5N1 độc lực cao trên gia cầm.

Ông Nguyễn Thành Huy, Chi Cục trưởng Chi cục Thú y Cà Mau, cho biết, xuất phát từ tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ, thiếu tập trung nên công tác tiêm phòng không đạt chất lượng cao. Ngoài ra, vấn đề quy hoạch chăn nuôi cũng như việc sắp xếp khu vực mua bán sản phẩm động vật chưa được các địa phương quan tâm đúng mức. Từ đó vấn đề dịch bệnh khó kiểm soát triệt để.

Tiêm vắc-xin phòng cúm gia cầm ở xã Tân Hưng, huyện Cái Nước. Ảnh: Trung Đỉnh

Mặt khác, từ gia cầm đến gia súc, người dân cứ nuôi, cứ bán mà không hề biết nhu cầu thị trường thừa hay thiếu. Và hậu quả là khi phát sinh dịch bệnh, ngành chăn nuôi - thú y phải… “xếp hàng” chạy theo dịch bệnh. Dĩ nhiên, thiệt hại xảy ra người chăn nuôi tự gánh chịu.

Thiếu con giống chất lượng là thực tế tồn tại nhiều năm nay ở Cà Mau. Anh Nguyễn Đình Toàn, chuyên viên phụ trách lĩnh vực chăn nuôi thuộc Sở NN&PTNT cho biết, tổng đàn heo trên địa bàn tỉnh 6 tháng đầu năm 2012 giảm đáng kể.

Số lượng đàn heo giảm so với cùng kỳ là do con giống không đủ đáp ứng nhu cầu nuôi của người dân. Trong khi đó, giá thức ăn và con giống tăng cao nên một số người chăn nuôi không có khả năng tái đàn.

Ông Đỗ Thành Luông, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, người có 20 năm kinh nghiệm nuôi heo thương phẩm, trong chuồng nhà ông lúc nào cũng có trên 50 con heo. Quá trình nuôi, thấy con heo nào “đẹp mã” thì ông Luông để nái làm giống gây nuôi tiếp.

Ông cho biết: “Tôi tự lựa chọn và sản xuất giống để nuôi. Hồi nào giờ chưa từng mua giống bên ngoài. Dẫu biết rằng nuôi như vậy thì chất lượng không cao nhưng giá heo giống mắc quá làm sao mua nổi”. Còn đối với các hộ chăn nuôi gia đình nhỏ lẻ thì họ mua con giống khắp nơi. Ai bán thì mua như kiểu mua bó rau, con cá ngoài chợ.

Cà Mau có trung tâm giống, mỗi năm cung cấp cho thị trường khoảng vài trăm con giống. Trong khi đó nhu cầu nuôi của người dân bình quân mỗi năm khoảng vài chục đến vài trăm ngàn con.

Anh Nguyễn Thành Huy, Chi cục trưởng Chi cục Thú y Cà Mau, cho biết thêm, lượng con giống có chất lượng mà ngành kiểm soát được rất hạn chế, đa số người dân tự tìm và nhân giống tại địa phương. Riêng đối với giống gia cầm, tình hình còn tệ hơn.

Toàn tỉnh có gần 20 cơ sở ấp trứng gia cầm đã đăng ký với Chi cục Thú y, hằng năm xuất lò khoảng vài trăm ngàn con giống, trong khi nhu cầu của người chăn nuôi (lũy kế 6 tháng đầu năm 2012) trên 1,4 triệu con.

Chính việc cung cấp con giống có địa chỉ không đáp ứng nhu cầu đã tạo điều kiện cho con giống trôi nổi có điều kiện xâm nhập thị trường. Hệ lụy là mỗi khi xảy ra dịch bệnh, người nông dân lãnh đủ trước khi có sự hỗ trợ của Nhà nước.

Cần sự quy hoạch đồng bộ

Hầu như năm nào dịch bệnh gia súc, gia cầm cũng tái bùng phát tại Cà Mau, không bệnh tai xanh thì cũng cúm gia cầm. Người chăn nuôi khổ sở vì dịch bệnh cứ hoành hành trên đàn gia súc, gia cầm của mình. Nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh được Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) xác định do mầm bệnh còn lưu lại trong chuồng trại, người nuôi mua giống đã nhiễm bệnh và việc tiêm phòng không tới nơi tới chốn.

Theo báo cáo từ Chi cục Thú y, từ đầu năm đến nay, chi cục đã lấy 521 mẫu huyết thanh gia cầm của 8 huyện và thành phố. Trong 18 đàn gia cầm được xét nghiệm, có 12 đàn gia cầm có hiệu giá kháng thể đạt mức bảo hộ, chiếm 66,6%.

Nguyên nhân được xác định là do các địa phương tiêm phòng còn bỏ sót nhiều. Đồng thời vấn đề tuân thủ các quy định trong vận chuyển vắc-xin và kỹ thuật tiêm phòng còn nhiều hạn chế. Việc chăn nuôi nhỏ lẻ thiếu tập trung đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác tiêm phòng.

Ông Nguyễn Thành Huy, Chi cục trưởng Chi cục Thú y, cho biết, mặc dù không phải là một ngành chủ lực nhưng việc lập quy hoạch trong lĩnh vực này cũng rất cần thiết. Trong quy hoạch, từ tỉnh, huyện, thậm chí đến từng hộ gia đình sẽ bố trí chăn nuôi một cách khoa học hơn, bài bản hơn.

Chẳng hạn như, gia súc và gia cầm không thể nuôi cùng nhau mà phải được nhốt riêng và cách xa nơi ăn ở, sinh hoạt của gia đình. Vấn đề tiêu độc khử trùng chuồng trại cũng phải được quan tâm thường xuyên…

Mặc dù chăn nuôi không phải là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, tuy nhiên, trên thực tế, không ít gia đình đã thật sự làm giàu bằng nghề này. Ngoài ra, nếu bài toán chăn nuôi được giải đúng cách và quy hoạch hợp lý thì hằng năm sẽ cung ứng cho thị trường trong tỉnh một lượng lớn gia súc, gia cầm mà không phải nhập quá nhiều như hiện nay.

Trong chuyến làm việc với Sở NN&PTNT, Bí thư Tỉnh ủy Dương Thanh Bình nhấn mạnh, ngành nông nghiệp phải có kế hoạch rà soát, bổ sung lại từng quy hoạch cụ thể. Đặc biệt, trong lĩnh vực chăn nuôi và trồng trọt, làm thế nào để không phải nhập quá nhiều như hiện nay.

Bằng những cơ chế chính sách đãi ngộ cụ thể nhằm thu hút các doanh nghiệp, người dân hướng đến chăn nuôi tập trung, an toàn và nâng dần chất lượng trong chăn nuôi hơn là chú ý đến số lượng mà không kiểm soát được dịch bệnh.

Nhu cầu tiêu dùng của người dân trong tỉnh là rất lớn, trong khi đó số lượng chăn nuôi hiện tại không đáp được nhu cầu. Bên cạnh việc nuôi tôm nhiều rủi ro thì người dân vẫn mong mỏi có thêm một mô hình phát triển an toàn và bền vững, trong khi đó lĩnh vực đầy tiềm năng này vẫn còn bị xem là nhỏ và còn bỏ ngỏ.

Huệ Như