Vừa đá bóng vừa thổi còi – Vinamilk làm khổ người nuôi bò sữa.

Nguồn tin: VOH, 20/07/2008
Ngày cập nhật: 21/7/2008

Tiến trình phát triển đàn bò sữa ở Tp HCM, đã trải qua một số gia đọan khó khăn nhưng vẫn có sự phát triển khá tốt. Với trên 65.000 con, sản lượng trên 170.000 tấn sữa tươi/năm, đứng đầu các địa phương trong cả nước về số lựơng đầu con và lượng sữa tươi sản xuất.

Tuy nhiên, hiện nay, sự phát triển của con bò sữa Tp đang rơi vào đợt khó khăn mới, đa số nông dân nuôi bò sữa không thu được hiệu quả kinh tế. Khó khăn trứơc tiên là gía nguyên liệu đầu vào cho con bò sữa đều tăng. Thức ăn hỗn hợp cho bò sữa của các nhà máy chế biến thức ăn gia súc hiện tăng gần gấp đôi so với trứơc. Rồi gía hèm bia, xác mì, cỏ xanh, rơm… cũng tăng từ 200 đồng đến 500 đồng/kg…. Ông Nguyễn Văn Đặng, ấp 3 A, xã Tân Thạnh Đông, Củ Chi cho biết cụ thể:

Không phủ nhận vai trò của các doanh nghiệp thu mua chế biến sữa tươi như Vinamilk, Dutch Lady, Vixumilk… đã có những đóng góp cho đàn bò sữa Tp HCM nói riêng và cả nứơc nói chung phát triển trong thời gian qua. Nhất là Vinamilk, thu mua đến hơn 50% sản lựơng sữa tươi. Tuy nhiên, điều đang làm nông dân nuôi bò sữa bức xúc nhất hiện nay là gía thu mua sữa gắn liền với cách kiểm tra đánh gía chất lựơng sữa tươi đang có những uẩn khúc, thiếu sự rõ ràng. Do vậy, gía sữa tươi thu mua của Vinamilk luôn thấp hơn khỏang 500 đồng đến 3.000 đồng/kg so với gía mua sữa của các doanh nghiệp khác. Theo Vinamilk, việc đánh gía sơ bộ chất lựơng sữa được thực hiện tại các trạm thu mua trung chuyển gồm thử độ tủa với cồn, thử mất màu Xanh Methylen và lấy mẫu đem về nhà máy để đánh gía tiếp một số chỉ tiêu khác. Sau 1 tuần, các trạm trung chuyển sẽ báo cho nông dân nuôi bò sữa biết kết quả chất lựơng sữa và gía tiền được nhận căn cứ theo sản lựơng sữa và mức đạt các chỉ tiêu sửa loại A, B ,C ,D, E. Ví dụ nếu chất béo, chất khô đạt lọai B bị trừ 50 đồng/kg, còn lọai B Xanh Mehtylen bị trừ 200 đồng/kg… Nếu 3 chỉ tiêu chất khô, chất béo và Xanh Methylen đều đạt lọai A thì được 5.000 đồng/kg và nếu 3 chỉ tiêu này chỉ đạt lọai E sẽ không được tính tiền. Ngòai ra, Vinamilk còn tính thêm một số tiền gọi là hỗ trợ ngừơi nuôi bò sữa được khỏang 2.500 đồng/kg. Thực tế thì chưa có hộ nào đạt mức tiền 7.500 đồng/kg sữa mà đa số chỉ khỏang từ 5.000 đồng đến 6.000 đồng/kg. Do việc kiểm tra chất lựơng sữa do Vinamilk thực hiện, kết quả báo như thế nào ngừơi nuôi bò sữa phải chịu như thế nên đã gây ra bức xúc cho ngừơi nuôi bò sữa. Ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó Chủ nhiệm HTX bò sữa Xuân Lộc, quận 12 nói:

Trong đợt đi thực tế với ngành nông nghiệp Tp HCM để triển khai Dự án xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi bò sữa quy mô cấp xã, chúng tôi đã nghe khá nhiều lời than phiền của ngừơi nuôi bò sữa. Cụ thể như một hộ nuôi bò sữa đã thay đổi thức ăn để mong đạt mức tiền thu mua sữa cao hơn nhưng hầu như vẫn công cốc, bà Đặng Thị Hiên, ấp 3, xã Tân Thạnh Đông, Củ Chi bày tỏ bức xúc:

Cách nay khoảng 1 tháng, các Trạm trung chuyển của Vinamilk hàng tuần đưa cho nông dân nuôi bò sữa một mảnh giấy bé tẹo, trên đó ghi rất hời hợt, chỉ ghi tên nông dân, lượng sữa, giá tiền, thành tiền… Sau đó, có cải tiến, ghi cụ thể hơn, như thêm các khoản trừ theo chỉ tiêu độ khô, độ béo, vi sinh… Tuy nhiên so với cách làm của Dutch Lady thì Vinamilk vẫn còn thua xa. Không những thế, bên cạnh những trường hợp bị mua sữa gía thấp, ngừơi nuôi bò sữa còn bị đánh gía sữa lọai E không được trả tiền. Rồi nhân viên của Vinamilk cũng tìm cách thủ tiêu giấy báo không thanh tóan tiền sữa này. Anh Trần Thanh Quân, một nông dân trẻ chăn nuôi bò sữa ở tổ 3, ấp Hậu, xã Tân Thông Hội, Củ Chi cho biết sự việc này:

Đem những bức xúc của ngừơi nuôi bò sữa đến Công ty Vinamilk, chúng tôi được nghe câu trả lời vấn đề này một cách chiếu lệ. Là do mong múôn cải tiến chất lựơng sữa nên phải siết chặt hơn các yêu cầu về chất lựơng… Thế nhưng một thực tế là lượng sữa của các hộ nuôi bò sữa, theo đánh gía của Vinamilk dù tốt hoặc chưa tốt, đều đổ dồn chung vào một bồn với nhau và đem về nhà máy chế biến. Sữa tươi này sau khi tiệt trùng đóng gói đem bán cho ngừơi tiêu dùng với một gía, không thấy sản phẩm nào lọai B, lọai D, lọai E cả… Như vậy, Vinamilk trả tiền cho nông dân nhiều gía nhưng đầu ra sản phẩm của Vinamilk chỉ có một gía. Từ trước đến nay, chưa thấy Vinamilk công bố công khai phải xử lý một lô sữa tươi nguyên liệu nào vì lý do chất lựơng không đạt yêu cầu. Trong khi Vinamilk làm ăn có vẻ luộm thuộm như vậy thì Công ty Dutch Lady có giấy báo Phiếu chi trả tiền sữa cho ngừơi nuôi bò sữa rõ ràng, hẳn hoi. Ví dụ như hộ Trần Văn Minh, ở tổ 3 ấp Hậu, xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi được Công ty Dutch Lady trả trong 1 tuần lễ hơn 10,5 triệu đồng cho trên 1,3 tấn sữa, bình quân 7.700 đồng/kg, trong đó có cả tiền thưởng 120 đồng/kg. Có thể nói cùng một phương pháp kiểm tra đánh gía và thông báo kết quả cho ngừơi nuôi bò sữa thì Dutch Lady thực hiện bài bản hơn so với Vinamilk. Đây là ý kiến nhận xét của một ngừơi gắn bó lâu năm với con bò sữa :

Với cách làm của Vinamilk là vừa đá bóng vừa thổi còi trong khâu kiểm tra chất lựơng sữa. Sự thiếu trung thực, minh bạch làm giá mua sữa tươi thấp gây bức xúc cho ngừơi nuôi bò sữa. Nhiều hộ vẫn cầm cự chăn nuôi bởi không thể một lúc chuyển sang nghề khác thế nhưng với những hộ có điều kiện chuyển đổi đã giải tán đàn bò sữa. Như vậy, để đàn bò sữa phát triển ổn định, thành phố cần có sự can thiệp kịp thời, cần thiết chỉ định một cơ quan trọng tài để giám định chất lựơng sữa tươi cho người nuôi bò. Theo ông Nguyễn Phước Trung, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, hiện ngành đang chỉ đạo phòng ban chức năng khảo sát tình hình tổng thể và những khó khăn của đàn bò sữa Tp để đề xuất với UBND Tp những chính sách phù hợp, giúp đàn bò sữa phát triển ổn định hơn. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin thêm về vấn đề này.

Nguyễn Thắng