“Cắp” lợn xuống chợ

Từ bao đời nay rồi, chắc cũng chẳng ai dám khẳng định nhưng từ lâu lắm, từ khi trên các đỉnh núi cao ở huyện Simacai (Lào Cai) cây cối đã xanh tươi, từ khi người Mông, người Nùng, La Chí, Thu Lao, Phù Lá... có mặt ở đất này thì thói quen cắp nách lợn xuống chợ đã có.

Cứ đến thứ bảy hằng tuần, Giàng Seo Chử cùng với đám trai bản Lùng Sui và đám trai Sán Chải, Nàn Sán, Bản Mế, Nàn Sìn lại leo lưng ngựa xuống chợ uống rượu, tìm bạn. Để có tiền, mỗi lần xuống chợ, Chử cũng như các trai tráng, chị em và người dân trong bản lại cắp nách con gà, con vịt hay dắt theo đàn chó xuống chợ để đổi lấy muối, dầu hỏa, kim chỉ, dầu cao... của lái buôn hay có “vốn” mà sà vào quán bán món thắng cố sôi sùng sục uống vài ly với bạn bè. Uống đến khi mặt trời lấp ló sau đỉnh núi, Chử lại cùng đám bạn bám đuôi ngựa xiêu vẹo trở về bản, hẹn tuần sau tái ngộ...

Lợn của bà con dân tộc nuôi cả năm cũng chỉ 15 cân, con thông thường 8 đến 10 cân vì lợn được nuôi thả rông trong rừng, không được cho ăn đầy đủ vì vậy nuôi mãi cũng chỉ từng đấy cân. Và cũng vì lợn nhẹ cân nên người dân tộc miền núi phía Bắc thường cắp lợn vào nách, mang ra chợ bán hay đổi chác và hình ảnh này đã trở thành tên “lợn cắp nách” tự lúc nào.

Lâu ngày, lợn do Chử và bà con các bản nuôi không chỉ để đổi lấy rượu uống hay kim chỉ, dầu, muối mà đã bán cho cán bộ từ xuôi lên làm đường giao thông, trường học hay người từ thị xã lên làm cán bộ huyện. Theo nhiều người, lợn cắp nách đã xuất hiện ở khắp đô thị, khu du lịch trong cả nước, nhất là Tây Bắc, Sơn Tây, Hòa Bình, Bình Phước, Bình Dương hay rẻo đất miền Trung, Tây Nguyên... lúc nào chẳng ai hay. Ở đâu cũng thấy rao bán lợn cắp nách hay còn gọi là lợn mán (để chỉ lợn do người dân tộc nuôi).

Ai đã từng ăn thịt lợn cắp nách chắc chẳng thể nào quên thịt vừa thơm, ngọt, ăn không thấy ngấy dù là miếng thịt mỡ dày; miếng bì lợn cắp nách nhai thật tuyệt... Nhưng thú nhất là được nhấm nháp thịt lợn cắp nách bên bếp lửa nhà sàn, giữa cái lạnh tím tái người hay giữa rừng váy áo sặc sỡ của thiếu nữ Mông, Dao Đỏ... ở phiên chợ vùng cao. Ăn thịt lợn cắp nách chẳng cần gia vị cầu kỳ, chỉ cần chấm với muối hột kèm với quả ớt tươi được nướng trên bếp lửa thơm phức, thêm đĩa rau cải người dân tộc thường muối nhạt để ăn quanh năm. Nghĩ đến mà thấy thòm thèm! Ngon như vậy nên lợn cắp nách, lợn mán giả cũng đã xuất hiện khắp nơi. Trong dịp Tết Nguyên đán, trong nhà có đĩa thịt lợn cắp nách nhấm với chén rượu ngô Bản Phố (Bắc Hà, Lào Cai) hay rượu thóc non San Lùng (Bát Xát, Lào Cai) đãi khách thì còn gì tuyệt bằng.

THẾ DŨNG

Các tin chăn nuôi khác:

Các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476