Cà Mau: Báo động đỏ nguy cơ bùng phát dịch cúm gia cầm

Nguồn tin: Báo Cà Mau, 10/11/2012
Ngày cập nhật: 11/11/2012

Tại tỉnh Cà Mau có 3 đơn vị (huyện Thới Bình, Trần Văn Thời và TP Cà Mau) nằm trong chương trình giám sát cúm gia cầm. Cả 3 đơn vị đều có sự hiện diện của vi-rút cúm với tỷ lệ rất cao: tuýp A có 32/96 mẫu, chiếm 36,11%; H5 có 19/96 mẫu, chiếm 19,44%; N1 có 16/96, chiếm 15,28%. Kết quả trên cao hơn 3 lần tỷ lệ bình quân của vùng VII và hơn 2 lần so bình quân chung của cả nước.

Cúm gia cầm độc lực cao H5N1 xuất hiện tại Việt Nam từ cuối năm 2003, gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi, đồng thời ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng.

Hằng năm, số lượng gia cầm mắc bệnh, chết và bị tiêu huỷ lên đến hàng chục ngàn con, nguy hại hơn là từ năm 2003 đến tháng 4/2012 ở nước ta có 123 trường hợp người mắc cúm H5N1, có 61 ca tử vong do bệnh này.

Cán bộ thú y phun thuốc sát trùng ngừa dịch cúm gia cầm. Ảnh: Chí Hải

Báo động đỏ

Từ khi xuất hiện đến nay, cúm gia cầm luôn diễn biến rất phức tạp. Do đó, để kiểm soát được dịch cúm gia cầm, thời gian qua, ngành thú y áp dụng nhiều biện pháp khống chế sự lây lan, biến đổi của chúng.

Trong số đó, biện pháp giám sát dịch bệnh là một biện pháp quan trọng và có hiệu quả đáng tin cậy nhất hiện nay. Vì giám sát dịch bệnh giúp cơ quan chuyên môn sớm phát hiện mầm bệnh, đưa ra cảnh báo và phương pháp ứng phó ổ dịch kịp thời nhất.

Bên cạnh đó, việc giám sát cúm còn có ý nghĩa quan trọng hơn đối với việc theo dõi sự biến đổi của vi-rút về đặc tính di truyền và đặc tính kháng nguyên của chúng, từ đó đưa ra cảnh báo sớm dịch cúm gia cầm và điều chỉnh các biện pháp phòng, chống dịch cho phù hợp với điều kiện thực tế về biến đổi của vi-rút cúm.

Tại mỗi huyện, thị, thành phố thuộc tỉnh được chọn làm nơi giám sát, Chi cục Thú y tỉnh chọn 2 chợ buôn bán gia cầm lớn nhất tại địa bàn đó. Hằng tháng tiến hành lấy mẫu chuyển số mẫu trên về cơ quan thú y vùng để xét nghiệm vi-rút cúm gia cầm H5N1.

Đồng thời, tiếp tục chuyển toàn bộ số mẫu lấy được về Trung tâm Chẩn đoán thú y Trung ương để phân tích chuyên sâu.

Với phương pháp trên, thời gian qua, ngành thú y tiến hành giám sát cúm gia cầm tại các chợ của 125 huyện, thị, thành phố thuộc địa bàn 30 tỉnh, thành đang có nguy cơ cao. Kết quả giám sát từ tháng 9/2011 đến tháng 2/2012 cho thấy, vi-rút cúm H5N1 đang hiện diện trong quần thể vịt sống đang bán tại chợ ở 20 tỉnh, thành (chiếm 66,67%).

Trong đó có 5 tỉnh có tỷ lệ dương tính vi rút H5N1 cao trên 10% gồm: Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Tây Ninh, Cà Mau. Vi-rút cúm gia cầm đã và đang có mặt ở tất cả vùng, miền từ Bắc đến Nam và xuất hiện trong tất cả các tháng giám sát.

Song, vấn đề chưa dừng lại ở đó mà càng “nóng” hơn khi số mẫu dương tính H5N1 trong tỉnh tiếp tục tăng lên từ tháng 7/2012. Đặc biệt là tháng 8 và tháng 9/2012 với kết quả như sau: tại chợ phường 8 (TP Cà Mau) có 2/2 mẫu dương tính H5N1 (chiếm 100%), chợ thị trấn Sông Đốc (huyện Trần Văn Thời) có 1/2 mẫu dương tính H5N1 (chiếm 50%), chợ Rạch Ráng (huyện Trần Văn Thời) có 1/4 mẫu dương tính H5N1 (chiếm 25%).

Riêng chợ thị trấn Thới Bình (huyện Thới Bình), tháng 8/2012 có 3/4 mẫu dương tính H5N1 (chiếm 75%), tháng 9/2012 có 4/4 mẫu dương tính H5N1 (chiếm 100%). Thực tế này là báo động đỏ nguy cơ bùng phát dịch cúm rất lớn và nguy cơ lây bệnh sang người càng lớn hơn khi các chợ nói trên chưa được bố trí buôn bán gia cầm thành nơi riêng biệt, chưa bảo đảm các điều kiện vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm.

Tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch

Một vấn đề khá phức tạp ở đây là vi-rút có trong gia cầm còn sống đang được bán tại chợ nhưng không có biểu hiện lâm sàng của bệnh cúm gia cầm. Vì thế nên cả người bán, người mua lẫn người xung quanh không ai biết được mối nguy chết người này đang cận kề và rình rập họ. Từ đó, việc mua bán gia cầm sống tại các chợ nói trên vẫn diễn ra một cách rất bình thường.

Trước tình hình đó, ngành thú y Cà Mau đã áp dụng nhiều biện pháp: thông tin cảnh báo bằng văn bản và trên phương tiện thông tin đại chúng, các biện pháp kỹ thuật như: tăng cường vệ sinh (quy định quét dọn, thu gom phân, rác thải… nơi nhốt gia cầm bán tại chợ), tăng cường công tác tiêu độc, khử trùng (phun hóa chất Benkocid) từ 1-2 lần/tuần và phun thuốc hằng ngày đối với chợ thị trấn Thới Bình…

Nhưng đó cũng chỉ là giải pháp tình thế, giải pháp trước mắt, còn vấn đề mang tính mấu chốt để hạn chế lây lan dịch bệnh, bảo vệ sức khoẻ cộng đồng đó là phải cách ly khu buôn bán gia cầm sống với các mặt hàng khác, nhất là thực phẩm và các loại rau, củ, quả.

Vấn đề này nói thì dễ nhưng đến lúc thực hiện thì xem ra là cả một vấn đề khó khăn, phức tạp vì nó liên quan đến nhiều ngành, nhiều đơn vị quản lý, nhất là vai trò quản lý của chính quyền địa phương.

Thiết nghĩ, vì mục tiêu ổn định sản xuất và bảo vệ sức khoẻ cộng đồng thì mọi người trong xã hội đều phải cùng chung trách nhiệm, nhưng trước hết phải có tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt huyết của những người được giao chức năng quản lý và thẩm quyền thi hành các nhiệm vụ có liên quan đến lĩnh vực thú y và an toàn vệ sinh thực phẩm của tỉnh nhà.

Đã đến lúc các ngành chức năng cần thống nhất về ý chí và hành động trong công tác quy hoạch, sắp xếp chợ buôn bán gia cầm sống, nhằm kịp thời giải quyết mối nguy từ dịch cúm gia cầm có thể bùng phát bất cứ lúc nào.

Nguyễn Thành Huy