Lạm dụng và sai sót

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng, 30/07/2013
Ngày cập nhật: 31/7/2013

Trong chăn nuôi, ngoài con giống tốt, hệ thống chuồng trại hiện đại, đòi hỏi khả năng quản lý dinh dưỡng tốt và nhất là quản lý được dịch bệnh thông qua việc sử dụng thuốc thú y như kháng sinh, vaccine đúng góp phần quan trọng bảo vệ vật nuôi.

Khi dịch cúm gia cầm H5N1 hoành hành cuối năm 2003 đầu năm 2004 từ một điểm lây lan nhanh chóng ra cả nước, làm chết hàng loạt gia cầm, gây lúng túng cho nhà quản lý, buộc phải tiêu hủy tất cả trong bán kính 2km, sau đó, nhờ sử dụng vaccine trên đàn gia cầm nên từ năm 2005 trở đi Việt Nam đã dần dần khống chế dịch bệnh mới này.

Tương tự, nhờ sử dụng vaccine nên dịch bệnh heo tai xanh (PRRS) cũng đã được khống chế cuối những năm 2000. Thế nhưng trong chăn nuôi gia súc (heo, trâu, bò…) hay gia cầm (gà, vịt, cút…) bên cạnh việc ngăn chặn những bệnh mới gây thiệt hại nặng nề như đã nêu, vẫn còn phải tiếp tục phòng chống những bệnh thông thường khác trên vật nuôi như tụ huyết trùng, lở mồm long móng, xảy thai truyền nhiễm, dịch tả heo, hội chứng còi cọc trên heo sau cai sữa do Cicovirus type 2 (PCV2)… phải sử dụng thuốc kháng sinh hay vaccine tiêm phòng.

Mới đây, tại diễn đàn chăn nuôi do Trung tâm Khuyến nông quốc gia tổ chức ở Bình Dương về sử dụng thuốc, vaccine phòng trị bệnh vật nuôi cho thấy, nhiều vấn đề liên quan đến việc phòng chống dịch bệnh cần được làm rõ, giúp người chăn nuôi nắm vững nguyên tắc, hạn chế những chi phí không đáng khi sử dụng thuốc thú y. Tiêm phòng vaccine là giải pháp thích hợp đề phòng các bệnh nguy hiểm do virus. Mặc dù vậy, dịch bệnh vẫn phát sinh liên miên trên đàn gia súc, gia cầm gây thiệt hại lớn làm nhiều người nghi ngờ về tính hiệu quả thật sự của các loại vaccine khi lựa chọn để tiêm phòng. Có thể nói, các vaccine bán trên thị trường đều có hiệu quả nhất định. Nhưng người chăn nuôi cần chú ý, hiệu quả một loại vaccine nào đó chỉ đạt được theo khuyến cáo nhà sản xuất, từng nhóm vật nuôi, đường cấp, lứa tuổi. Ngoài ra, hiệu quả còn phụ thuộc vào áp lực dịch bệnh, đặc điểm dịch tễ từng trại, từng địa phương. Ví dụ như vaccine heo tai xanh (PRRS) với nhiều loại vaccine sống, chết khác nhau của nhiều nước sản xuất, việc lựa chọn phải dựa vào đặc điểm và từng trại. Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến chuyên môn trước khi sử dụng. Hơn nữa việc phòng bệnh bằng vaccine chưa hiệu quả còn do kỹ thuật tiêm chưa đúng cách. Người chăn nuôi, kể cả kỹ thuật viên tiêm không đúng cách do chưa thực hiện đúng kỹ thuật nhằm đảm bảo hiệu quả khi tiêm. Trong đó, sai sót nghiêm trọng là tiêm không đủ liều, không đúng đường cấp… do không cố định vật nuôi, không sử dụng kim tiêm có độ dài phù hợp cho từng nhóm thú.

Trong khi đó, việc nhà chế biến thức ăn chăn nuôi lạm dụng chất kháng sinh bằng cách phối trộn vào thức ăn cho vật nuôi vào các giai đoạn khác nhau là không nên. Điều này cần được nhanh chóng chấm dứt. Các nhà chuyên môn đều cho rằng, nếu lạm dụng kháng sinh sẽ gây ra tình trạng lờn thuốc, chỉ nên sử dụng cho một số giai đoạn nhất định như heo cai sữa, heo chuyển qua nuôi lấy thịt và chỉ sử dụng phối trộn với thức ăn trong vài ngày. Sự lạm dụng như hiện nay làm tăng chi phí chăn nuôi, và làm giảm khả năng điều trị khi bệnh xảy ra. Tuyệt đối không sử dụng kháng sinh khi heo đạt trọng lượng 40 - 70 kg/con. Những hạn chế này cần sớm được chấm dứt để việc phòng chống dịch bệnh vật nuôi thêm hiệu quả và giúp giảm chi phí đầu vào khi giá thành chăn nuôi Việt Nam quá cao so với các nước.

ĐĂNG LÃM