Nhìn từ chuyện nuôi nhím

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 03/09/2013
Ngày cập nhật: 6/9/2013

Nông dân Hoành Bồ (Quảng Ninh) bắt đầu nuôi nhím từ năm 2003. Ban đầu là 64 con nhím giống, nuôi thử nghiệm ở 4 xã: Đồng Sơn, Tân Dân, Đồng Lâm, Hoà Bình. Trong 10 năm, đã có nhiều hộ thoát nghèo, thậm chí trở thành triệu phú. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nghề nuôi nhím ở Hoành Bồ đang chững lại, thậm chí nhiều hộ đã bỏ nghề, huỷ đàn nhím, chuyển sang nuôi trồng cây, con khác.

Chỉ sau 1 năm chăn nuôi, hơn ba mươi hộ dân mạnh dạn thử nghiệm nuôi nhím đã nhanh chóng gặt hái thành công khi nhím sinh con và mấy tháng sau là được xuất chuồng. Đã có lúc, giá một đôi nhím giống lên đến 20 triệu đồng, nhím thịt cũng lên tới cả triệu đồng/kg. Loài nhím dễ nuôi, ít bệnh tật, đầu tư chuồng trại đơn giản nên ngày càng có nhiều người nuôi nhím. Từ chỗ chỉ vài chục hộ nuôi, mấy năm sau Hoành Bồ đã có hàng trăm hộ nuôi nhím. Đến nay, toàn huyện có khoảng 250 hộ nuôi với trên 2.255 con. Nghề nuôi nhím phát triển mạnh mẽ và mang lại hiệu quả kinh tế cao, đã giúp cho hàng trăm hộ dân Hoành Bồ không chỉ thoát nghèo mà còn có kinh tế dư dả. Có những hộ chăn nuôi đến hai, ba chục đôi nhím, cho thu lãi hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Nhiều hộ gia đình nổi tiếng làm giàu từ nghề như: Ông Đặng Minh Ngân xã Đồng Lâm; Triệu Tiến Báo, Lý Tài Thông xã Tân Dân; Vũ Thị Mận xã Bằng Cả v.v..

Do thị trường ế ẩm, khó tiêu thụ nên gia đình chị Hoàng Thị Thuý (thôn Vườn Rậm, xã Sơn Dương) đã quyết định không phát triển đàn nhím nuôi.

Tuy vậy, người dân chủ yếu nuôi để bán nhím giống. Khi đàn nhím được tăng lên, đồng nghĩa với số lượng nhím giống nhiều hơn, lúc đó, thị trường nhím giống lại bão hoà, giá sụt giảm, thậm chí là ế ẩm. Anh Bùi Văn Chi (thôn Vườn Rậm, xã Sơn Dương) cho biết: “Gia đình tôi nuôi nhím từ năm 2006. Khi đó mua 3 đôi nhím giống với giá 29 triệu đồng. Sau 1 năm, có 2 đôi đẻ được 4 con. Sau 2 năm, gia đình hoà vốn và bắt đầu thu lãi. Thời điểm đó giá nhím giống khá cao nên chủ yếu gia đình nuôi để bán nhím giống và để anh em, họ hàng gây giống. Đến năm 2011, việc chăn nuôi chững lại do không có người mua nhím giống. Chúng tôi đành tiếp tục nuôi nhím lớn để bán thịt, nhưng cũng rất khó bán vì giá nhím thịt khá cao, ít người mua. Hiện, mấy anh em tôi người nuôi, người không. Riêng tôi hiện giờ còn 6 con. Bây giờ nhím giống ít người mua, đến nhím thịt cũng ế ẩm. Thỉnh thoảng mới bán được một con nhím thịt cho người quen hoặc cơ quan, tập thể, nhà hàng trong huyện”. Còn chị Hoàng Thị Thuý, cùng thôn với anh Chi cũng trong tình cảnh tương tự. Chị Thuý nuôi nhím từ năm 2005. Mấy năm đầu bán nhím giống rất có lãi, nhiều khi chị còn giữ nhím lại để gìm giá. Năm 2010, chị gìm cả chục con nhím giống. Tuy nhiên năm 2011, nhím xuống giá thảm hại mà cũng không có người mua. Vậy là cuối năm 2011, gia đình có đám cưới, chị thịt cả 10 con nhím, ước chừng 80kg thịt đãi khách. Bây giờ chị Thuý không nghĩ đến chuyện phát triển đàn nhím nữa mà chỉ còn nuôi 7 con. Chị bảo: “Nuôi ít thế này không tốn kém mấy mà chỉ mất chút cơm nguội, gốc rau. Thỉnh thoảng có người mua thì bán, không thì để gia đình thịt ăn…”.

Có thể nói, khi thị trường nhím giống còn thiếu thì việc nuôi nhím bán giống rất có hiệu quả. Nhưng khi nhiều gia đình cùng nuôi, đã tự cung được nguồn giống thì thị trường nhím giống bão hoà. Lúc này, bài toán “nuôi nhím làm gì?” mới được đặt ra. Bởi nếu mua một đôi nhím giống giá từ 6 đến 8 triệu đồng về để nuôi thì chắc chắn giá bán nhím thịt sẽ cao hơn gấp nhiều lần. Nhưng hiện nay giá nhím thịt cũng chỉ dao động từ 150 đến 200.000 đồng/kg. Như vậy sẽ chẳng ai đi mua nhím giống về nuôi lớn để bán thịt. Mà nếu nuôi để bán nhím giống thì ế ẩm, không có người mua. Thực tế này cho thấy đến thời điểm này, “bài toán” đầu ra cho con nhím Hoành Bồ đang khó có lời giải. Vì vậy, để nghề nuôi nhím được duy trì ổn định, trở thành nghề chăn nuôi mang lại thu nhập cho người dân, thiết nghĩ cơ quan chức năng cần đẩy mạnh hỗ trợ, tư vấn cho nông dân. Bên cạnh đó, người dân cũng cần tìm hiểu kỹ, tránh tình trạng ồ ạt chuyển đổi cây trồng, vật nuôi theo giá thị trường. Hậu quả, đến lúc được thu hoạch, xuất chuồng lại bị xuống giá, ế ẩm, thậm chí là lỗ vốn.

Hoàng Quý