Gà đồi Yên Thế nhọc nhằn chuyện thương hiệu

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 18/10/2013
Ngày cập nhật: 19/10/2013

Những năm gần đây, chăn nuôi gà đồi Yên Thế được coi là mũi nhọn trong chiến lược phát triển kinh tế của huyện Yên Thế (Bắc Giang). Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, gà đồi Yên Thế cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi sự chung tay của các cấp chính quyền và ngành chức năng.

Đàn gà hơn 1.000 con của gia đình anh Đỗ Danh Hải, thôn Đề Thám, xã Đồng Tâm, huyện Yên Thế (Bắc Giang) chuẩn bị xuất bán.

Tiếp tục khẳng định uy tín

Gia đình anh Đỗ Danh Hải ở thôn Đề Thám, xã Đồng Tâm, huyện Yên Thế chăn nuôi gà từ 10 năm nay. Từ chỗ ban đầu chỉ nuôi với số lượng vài trăm con, gần đây anh đã phát triển quy mô lên 5 nghìn con với 2 loại giống là Mía lai và Ri lai. Do biết áp dụng đúng quy trình chăn nuôi, đàn gà của gia đình anh luôn khỏe mạnh, thịt chắc, mẫu mã đẹp, bán được giá trên thị trường. Anh Hải cho biết: Nhờ chăn nuôi gà đồi mà gia đình anh sung túc, khá giả hơn nhiều so với trước.

Không chỉ riêng anh Hải, hàng ngàn hộ dân khác trên địa bàn huyện Yên Thế cũng đã và đang quan tâm chăn nuôi gà đồi, coi đây là hướng phát triển kinh tế bền vững của gia đình.

Số gà của gia đình anh Nguyễn Văn Hải, thôn La Thành, xã Tiến Thắng, huyện Yên Thế (Bắc Giang) đang được úm để nuôi phục vụ dịp Tết Nguyên đán 2014 tới đây.

Theo số liệu của Ban Chỉ đạo sản xuất, cung ứng và tiêu thụ sản phẩm gà đồi Yên Thế: Tính đến đầu tháng 10-2013 , huyện Yên Thế có khoảng 17 nghìn hộ nuôi gà với số lượng hơn 4,3 triệu con, tăng khoảng 10 vạn con so với cùng kỳ năm 2012, trong đó trên 2000 hộ nuôi quy mô từ 1000 con/lứa trở lên.

Hiện trên địa bàn huyện có 35 hộ chuyên tổ chức ấp nở và cung ứng gà giống thương phẩm, 70 hãng với 168 quầy thuốc chuyên cung cấp thuốc thú ý chăn nuôi, 120 thương nhân ở trong, ngoài huyện và các tỉnh khác tham gia tiêu thụ gà đồi Yên Thế. Mỗi ngày, trên toàn huyện có khoảng 30-40 nghìn con (chủ yếu gà lông) được đem tiêu thụ tại các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Hải Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng, Nam Định, các khu công nghiệp lớn của các tỉnh phía Bắc... trong đó thị trường Hà Nội chiếm thị phần lớn.

Người chăn nuôi chưa hết lo

Mặc dù phong trào chăn nuôi gà đồi của huyện Yên Thế có những chuyển biến tích cực, song trước tình hình giá thức ăn và thuốc thú y liên tục tăng cao, khiến không ít hộ chăn nuôi lo lắng. Năm 2012, giá thức ăn tăng 5 lần, năm 2013 tăng 3 lần, mỗi lần giao động từ 5-10%. Chị Chu Thị Hoàn, một hộ chăn nuôi gà ở thôn Tân Tiến, xã Đồng Tâm cho biết: Bình quân khoảng 4 tháng, 1 nghìn con gà của gia đình chị ăn hết gần 6 tấn cám. So với thời điểm này năm ngoái, mỗi tháng chị phải chi thêm 30 triệu đồng tiền cám nữa. Như vậy, đối với hộ nuôi từ 2-3 nghìn con/lứa, mỗi năm nuôi gối 3- 4 lứa, sẽ phải trả thêm vài trăm triệu đồng tiền cám, trong khi giá gà trên thị trường không tăng, thậm chí sụt giảm. Qua tìm hiểu tại một số xã, giá gà lông hiện giao động từ 55-60 nghìn đồng/1kg, so với cùng thời điểm này năm trước giảm khoảng 10 nghìn đồng/kg.

Nguy cơ gà không rõ nguồn gốc, gà kém chất lượng len lỏi vào thị trường tiêu thụ trong và ngoài tỉnh, ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu gà đồi Yên Thế. Bởi trên thị trường, các loại gà kém chất lượng có giá thành rẻ hơn so với gà đồi Yên Thế từ 10-20 nghìn đồng/kg. Nếu như người tiêu dùng không tinh ý sẽ dễ bị nhầm. Anh Nguyễn Văn Hải, thôn La Thành, xã Tiến Thắng bộc bạch: "Cơ quan chức năng không quản lý, giám sát chặt chẽ đầu vào của các loại con giống cũng như việc tiêu thụ gà lông ở các chợ đầu mối, người chăn nuôi gà đồi Yên Thế sẽ bị thua thiệt do thật giả lẫn lộn."

Cùng đó là vấn đề về vốn.Theo tính toán của các hộ, để đầu tư một đàn gà số lượng 1 nghìn con từ lúc 1 ngày tuổi cho đến xuất bán (thời gian từ 3,5-4 tháng) chi phí khoảng 100 triệu đồng. Nếu như nuôi gối vụ số tiền đầu tư sẽ rất lớn, trong khi tài sản thế chấp của nông dân có hạn và nếu như xảy ra dịch bệnh nhiều hộ sẽ trắng tay.

Trăn trở từ chính quyền địa phương

Ông Lê Đức Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Tiến Thắng tâm sự: Khó khăn lớn nhất hiện nay mà địa phương gặp phải đó là tuyên truyền, hướng dẫn người chăn nuôi biết được chất lượng của các loại thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y, trong khi ấy các cửa hàng kinh doanh mặt hàng này mọc lên như nấm, rất khó kiểm soát.

Công tác quản lý tiêu thụ gà trên thị trường cũng còn nhiều bất cập. Mặc dù các cơ quan chức năng của huyện Yên Thế đã thực hiện nghiêm việc kiểm định, dán tem, kẹp chì đối với sản phẩm được chứng nhận đủ tiêu chuẩn chất lượng theo quy định, nhưng vấn đề quản lý hoạt động bán gà đồi Yên Thế ở các chợ đầu mối khu vực Hà Nội và các tỉnh, thành khác là rất khó vì con gà trải qua nhiều khâu mua, bán trung gian. "Nếu không được kiểm soát chặt chẽ, khi gà được tháo khỏi lồng, rất có thể tư thương sẽ trà trộn với các loại gà khác để đánh lừa người tiêu dùng". Bà Nguyễn Thị Thanh Xuân, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Thế băn khoăn.

Một vấn đề nữa, đó là mặc dù quy mô tổng đàn gà của huyện Yên Thế vẫn tăng về số lượng, nhưng đến thời điểm này, số hộ nuôi lại giảm từ 5 -7 % so với trước. Điều này ít, nhiều ảnh hưởng tới thu nhập của các hộ gia đình, cũng như quy mô phát triển đàn gà của huyện sau này. Ông Phạm Công Vân, Phó Ban Thường trực Ban Chỉ đạo sản xuất, cung ứng và tiêu thụ sản phẩm gà đồi Yên Thế phân tích: Nguyên nhân chủ yếu là do giá thức ăn tăng quá cao, một số hộ không muốn đầu tư. Bên cạnh đó những hộ mới nuôi thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm, thiếu diện tích chăn thả, kết hợp số tiền phải trả lãi xuất ngân hàng lớn..., chăn nuôi thường thua lỗ nên đành bỏ cuộc. Tuy nhiên ông Vân khẳng định, những trường hợp này đa số là các hộ chăn nuôi quy mô nhỏ.

Giải pháp đồng bộ, quyết liệt

Để chỉ đạo các hộ chăn nuôi tiếp tục duy trì, phát triển quy mô đàn, đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm gà đồi Yên Thế, UBND huyện Yên Thế đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ trong đó quan tâm tạo điều kiện khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư, xây dựng cơ sở sản xuất con giống có chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu chăn nuôi trên địa bàn huyện; tiếp tục đào tạo nghề, tập huấn chuyển giao quy trình chăn nuôi gà an toàn sinh học cho các hộ dân.

Công tác quản lý, giám sát của các cơ quan chức năng và cộng đồng đối với các hộ chăn nuôi, thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm cũng đã được quan tâm nhằm ngăn chặn việc trà trộn gà kém chất lượng khi đưa ra thị trường tiêu thụ. Theo đó UBND huyện chỉ đạo thành lập các chi hội chăn nuôi và tiêu thụ gà đồi của xã, thị trấn, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức hội, nhất là chức năng giám sát, hỗ trợ lẫn nhau của các hộ chăn nuôi ở cơ sở.

Ông Thạch Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thế cho biết: Ngoài cổng thông tin điện tử của huyện liên tục cập nhật, cung cấp những vấn đề liên quan đến tình hình sản xuất, chăn nuôi, tiêu thụ gà đồi Yên Thế, UBND huyện đang chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp với Trung tâm Viễn thông của huyện triển khai lắp đặt, kết nối mạng Internet đối với các hộ chăn nuôi quy mô từ một nghìn con trở lên. Qua đó giúp các hộ tiếp cận thông tin thị trường, tình hình giá cả, diễn biến dịch bệnh, ứng dụng tiến bộ KHKT vào chăn nuôi, đồng thời nâng cao trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ thương hiệu gà đồi Yên Thế. Mặt khác, huyện sẽ tổ chức gắn biển chỉ dẫn địa lý đối với các hộ chăn nuôi lớn áp dụng tiêu chuẩn VietGap, trong đó có tên, địa chỉ, số điện thoại của chủ hộ để các thương lái thu mua, tiêu thụ sản phẩm, cũng như các đại lý thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y trực tiếp liên hệ, giao dịch, góp phần giảm chi phí ở các khâu trung gian.

Có thể nói, có được thương hiệu đã khó, giữ vững thương hiệu lại càng khó hơn. Vì vậy, cùng với các hộ chăn nuôi thì sự vào chung tay vào cuộc của các cấp, các ngành liên quan sẽ là yếu tố quyết định để Gà đồi Yên Thế trụ vững và vươn xa ra thị trường trong và ngoài nước.

Nhà nước cần quan tâm, tạo điều kiện để các hộ chăn nuôi được vay vốn nhiều hơn, đồng thời tăng cường tập huấn kỹ thuật nuôi gà theo quy trình an toàn sinh học cho người các hộ. - Bà Chu Thị Hoàn, chủ hộ chăn nuôi gà số lượng lớn ở xã Đồng Tâm, huyện Yên Thế.

Không chỉ ở tỉnh Bắc Giang mà các tỉnh, TP và các Bộ, ngành ở Trung ương liên quan cần thực hiện quyết liệt hơn việc phòng ngừa, ngăn chặn vận chuyển và kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập khẩu trái phép. - Bà Nguyễn Thị Thanh Xuân, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Thế

Nên có cơ chế can thiệp để các doanh nghiệp thực hiện theo mối liên kết "4 nhà", cùng hưởng lợi và cùng chia sẻ khó khăn. Trước mắt, ký kết hợp đồng thức ăn chăn nuôi theo từng năm, góp phần ổn định giá, tránh thiệt thòi cho người chăn nuôi. - Ông Thạch Văn Chung, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thế

Đỗ Thành Nam - Công Doanh