Bắc Kạn: Vì sao đàn gia súc sụt giảm hơn 20 nghìn con?

Nguồn tin: Bắc Kạn, 03/11/2008
Ngày cập nhật: 4/11/2008

Trong khi toàn tỉnh Bắc Kạn đang có chủ trương đẩy mạnh chăn nuôi gia súc và sau một mùa đông làm cho hơn chục nghìn con trâu- bò chết những tưởng nông dân toàn tỉnh sẽ tích cực khôi phục lại chăn nuôi, nhưng thực tế từ đầu năm đến nay tổng đàn chẳng những không tăng mà lại giảm hơn 20 nghìn con. Vậy nguyên nhân vì sao và cần có biện pháp gì để phát triển chăn nuôi trong thời gian tới?

Đàn gia súc giảm chưa từng thấy

Mặc dù tỉnh có chính sách khuyến khích nông dân phát triển chăn nuôi gia súc, nhưng theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn( Sở NN và PTNT) từ năm 2007 đến nay đàn gia súc chẳng nhưng không tăng mà còn giảm mạnh nhất trong những năm gần đây. Cụ thể là năm 2007 toàn tỉnh có 142 nghìn con trâu- bò, nhưng ước đến nay chỉ còn khoảng 117 nghìn con, như vậy là chỉ trong vòng một năm toàn tỉnh giảm 35 nghìn con, trong đó mùa đông vừa qua có gần 14 nghìn con chết rét, số còn lại nhân dân bán đi để chi tiêu trong gia đình.

Đầu tháng chín vừa qua cán bộ chức năng của huyện Ngân Sơn đến xã Cốc Đán chi trả tiền của Nhà nước hỗ trợ trâu- bò chết rét cho nhân dân đợt hai, nhiều bà con cho biết sẽ chăm sóc số gia súc hiện có chứ không dùng số tiền hỗ trợ để mua trâu- bò mới vì địa phương không có bãi chăn thả. Mặt khác, nhiều người dân có tâm lý lo ngại chăn nuôi hiện nay có nhiều rủi ro, đặc biệt là sợ trâu- bò lại chết rét trong mùa đông tới.

Việc không có thức ăn đủ cung cấp cho đàn gia súc cũng là nguyên nhân khiến cho nhân dân không muốn đẩy mạnh phát triển tổng đàn. Trong khi đó tỉnh có chính sách hỗ trợ nông dân trồng cỏ với mức 6 triệu đồng/ ha, nhưng diện tích trồng cỏ trên địa bàn tỉnh tăng rất chậm, đến nay mới trồng được hơn 1.100 ha. Năm 2008, tỉnh hỗ trợ mỗi huyện trồng thí điểm 3 ha cỏ V.A 06 với mức 40 triệu đồng/ ha nhưng vẫn không thực hiện được.

Bên cạnh đó, giá trâu- bò thời gian qua tăng, năm trước một con trung bình có giá từ 5-7 triệu đồng, nhưng vẫn con tầm đó thời gian gần đây đã có giá từ 8-10 triệu đồng nên nhân dân bán nhiều. Việc bán trâu- bò để thu tiền là cần thiết, những năm trước đây nhân dân bán con to để mua giống về nuôi, nhưng thời gian gần đây hầu như chỉ bán mà không có mua về vì giá giống cũng cao dẫn đến tổng đàn giảm mạnh.

Đối phó với mùa đông sắp tới, một biện pháp tiêu cực được không ít hộ dân thực hiện đó là bán trâu- bò đi để đề phòng chết rét, chờ đến mùa xuân sang năm lại mua về nuôi.

Để phát triển chăn nuôi gia súc thì cần cả hai mặt, một mặt cần có sự tự giác của nhân dân; mặt khác có chính sách tác động để khuyến khích sự tự giác đó. Nhưng chính sách của tỉnh nhằm khuyến khích chăn nuôi gia súc ban đầu được coi là khá phù hợp, nhưng về sau chính sách đó không còn phù hợp nữa, vì lạm phát tăng cao làm cho số tiền hỗ trợ trồng cỏ, hỗ trợ vận chuyển từ tỉnh ngoài về trở nên ít ỏi.

Phải chuyển đổi tập quán chăn nuôi của nông dân

Các tỉnh miền núi nói chung, tỉnh ta nói riêng có tiềm năng thế mạnh để phát triển chăn nuôi đại gia súc, đó là đất đai rộng. Mặt khác, phát triển chăn nuôi trước đây và trong những năm tới vẫn sẽ là hướng đi để xoá đói giảm nghèo, tiến đến làm giàu. Để tiến tới mục tiêu đó thì rõ ràng thực trạng chăn nuôi như hiện nay là không ổn, phải thay đổi thực trạng đó là một điều không phải bàn. Nhưng thay đổi như thế nào để hướng đến một nền chăn nuôi gia súc bền vững, trước hết là không bị tổn thương khi thời tiết khắc nghiệt đang là vấn đề đặt ra đối với các cấp, các ngành liên quan và nông dân toàn tỉnh.

Chăn nuôi của nông dân tỉnh ta hiện nay chủ yếu dựa vào tự nhiên là chính. Điều đó thể hiện ở các khía cạnh dựa vào nguồn thức ăn từ tự nhiên, khi thức ăn trong tự nhiên không còn là trâu- bò chết đói; mặt khác khi thời tiết khắc nghiệt làm cho cỏ cây chết thì gia súc cũng chết theo. Mặt khác, tập quán chăn nuôi của nông dân chưa được thay đổi để phù hợp với tình hình mới. Do đó, một nền chăn nuôi dựa vào tự nhiên là chính thì không thể nào phát triển được bền vững, vì khi có tác động xấu con người không thể kiểm soát được, biểu hiện cụ thể nhất là trong mùa đông vừa qua từ cán bộ chức năng đến người dân nhìn thấy gia súc chết- sót ruột lắm nhưng không thể làm gì được.

Để có thể thay đổi được điều đó, trước hết nông dân phải nhận thấy thực trạng chăn nuôi hiện nay là rất lạc hậu, vì chăn nuôi lạc hậu nên gia súc dễ bị tổn thương bởi thời tiết và dịch bệnh. Do đó phải chuyển đổi tập quán chăn nuôi chủ yếu dựa vào tự nhiên, hay còn gọi là thả rông sang nuôi bán thâm canh. Muốn vậy, nông dân phải đầu tư xây dựng chuồng trại đảm bảo các điều kiện cần thiết, trồng cỏ, thu gom rơm rạ, cây ngô…để cung cấp thức ăn cho chúng.

Mặt khác, các địa phương cần phải quy hoạch vùng chăn thả gia súc. Vẫn biết thực trạng hiện nay để hình thành vùng chăn thả tập trung có quy mô sẽ gặp nhiều khó khăn vì đất đai đã được giao cho nông dân, nhưng nếu không giải quyết vấn đề này thì chăn nuôi sẽ gặp nhiều khó khăn. Tích tụ đất đai để tạo ra vùng chăn thả thì mới có điều kiện phát triển chăn nuôi với quy mô lớn.

Chính sách phát triển chăn nuôi hiện nay đã không còn phù hợp với thực tế, hiện nay Sở NN và PTNT đang xây dựng cơ chế chính sách để trình cấp có thẩm quyền quyết định trong thời gian tới. Dĩ nhiên những giải pháp nêu trên là chưa đủ cho chăn nuôi gia súc trên địa bàn toàn tỉnh phát triển bền vững nếu như nông dân, ngành NN và PTNT không đảm bảo được trâu- bò không bị nhiễm dịch bệnh, đặc biệt là phụ cấp cho cán bộ thú y bị chậm như thời gian vừa qua thì làm sao có thể phát huy được tinh thần trách nhiệm, vai trò của đội ngũ này đối với chăn nuôi./.

P.V