Triển vọng nuôi chim yến trong nhà

Nguồn tin: Bình Định, 5/12/2008
Ngày cập nhật: 6/12/2008

Vài năm nay, nghề nuôi chim yến trong nhà để lấy tổ đã hình thành và phát triển khá nhanh chóng tại một số tỉnh thành trong cả nước. Tại tỉnh ta, những thử nghiệm bước đầu hứa hẹn sẽ mở ra một nghề mới đầy triển vọng.

Nhà nuôi chim yến tại Nhơn Lý. Ảnh: Hoàng Lân

Ở Việt Nam, trong tự nhiên, chim yến có ở Quảng Nam, Bình Định, Khánh Hòa, TP.Hồ Chí Minh và một số tỉnh Nam bộ. Ở Bình Định, chim yến thường sống và làm tổ chủ yếu tại các hang động trong các núi đá dọc theo bán đảo Phương Mai, tập trung ở 16 hang thuộc địa phận 2 xã Nhơn Lý, Nhơn Hải (TP. Quy Nhơn). Trong đó, hang Cả (Nhơn Lý) có số lượng yến nhiều nhất.

Chim yến có đời sống sinh trưởng khá đặc biệt. Thức ăn của yến là phù du, côn trùng có trong không trung. Chim yến thường sống có đôi, mỗi tổ có 2 con trống, mái sống với nhau, mỗi lần đẻ 2 trứng, mỗi năm đẻ 3 lần vào mùa nắng từ tháng 1 đến tháng 9 hàng năm. Yến làm tổ từ nước bọt tiết ra đeo dính trên vòm, vách hang đá. Tổ yến được phân ra các loại: yến huyết, yến quang, yến bài, yến địa… là thức ăn bổ dưỡng cao cấp có giá trị kinh tế rất cao nên còn được gọi là “vàng trắng”. Trong những năm qua, số lượng đàn yến tại tỉnh ta đang có nguy cơ giảm dần vì rất nhiều nguyên nhân.

Nghề nuôi chim yến trong nhà để lấy tổ hình thành cách đây hàng chục năm ở một số nước thuộc khu vực Đông Nam Á và đến nay đã phát triển rất mạnh, hàng năm thu về một nguồn lợi khá lớn. Những năm gần đây, ở nước ta đã phát hiện chim yến vào làm tổ tại một số ngôi nhà, công sở ở một số địa phương trong nước. Từ thực tế này, nghề nuôi chim yến trong nhà để lấy tổ đang hình thành và bắt đầu phát triển ở nước ta. Tại TP.Quy Nhơn, nghề nuôi chim yến trong nhà cũng đã bắt đầu xuất hiện và số nhà yến tăng nhanh trong khoảng 3 năm gần đây. Đến nay, theo thống kê của những người nuôi chim yến, đã xuất hiện khoảng 20 nhà nuôi chim yến trong địa bàn thành phố. Tuy nhiên, việc phát triển nhà nuôi yến còn mang tính tự phát, hiệu quả kinh tế mang lại chưa cao. Ngay từ năm 2006, Ban Quản lý và khai thác yến sào (BQLKTYS) Bình Định (Sở NN-PTNT) đã tiến hành thực hiện đề tài nghiên cứu nuôi thử nghiệm chim yến trong nhà để lấy tổ tại bán đảo Phương Mai. Mục đích của đề tài nhằm xây dựng nhà nuôi chim yến đạt kỹ thuật để dẫn dụ yến vào nhà làm tổ, bảo tồn, phát triển đàn yến hiện có, xây dựng quy trình kỹ thuật nuôi chim yến phù hợp với điều kiện kinh tế, môi trường… của tỉnh.

Trong quá trình thực hiện đề tài, BQLKTYS đã cải tạo nhà ở của công nhân (gần hang Cả - xã Nhơn Lý) thành nhà nuôi chim yến đạt yêu cầu kỹ thuật, mua sắm một số thiết bị như: hệ thống âm thanh để dẫn dụ chim yến, hệ thống phun sương trong và ngoài nhà để giảm nhiệt, các tấm gỗ để chim yến đậu bám, làm tổ, hệ thống âm thanh các tiếng kêu khác nhau của chim yến được mở suốt đêm ngày, được phun thuốc mùi nhân tạo để ngôi nhà yến giống như hang yến tự nhiên, nhằm dẫn dụ yến vào làm tổ, sinh sản. Nhà yến bước đầu đã dẫn dụ được chim yến vào nhà làm tổ và sinh sản.

Chim yến đã vào làm tổ tại nhà nuôi yến ở Nhơn Lý. Ảnh: Hoàng Lân

Tại văn phòng làm việc của BQLKTYS ở TP Quy Nhơn, những người thực hiện đề tài cũng đã xây dựng thêm một nhà nuôi chim yến trên sân thượng, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, được lắp đặt các thiết bị giống như nhà nuôi chim yến ở bán đảo Phương Mai. Nhà yến này cũng đã bước đầu dẫn dụ được chim yến vào làm tổ. Từ quá trình nuôi thử nghiệm này, BQLKTYS đang có những điều chỉnh trong việc xây dựng nhà nuôi chim yến thích hợp và xây dựng quy trình cụ thể trước khi nhân rộng mô hình. Việc nuôi thử nghiệm chim yến trong nhà của BQLKTYS Bình Định thành công sẽ mở ra triển vọng mới về nguồn lợi “vàng trắng” ở tỉnh ta.

PGS.TS sinh học Nguyễn Khoa Diệu Thu, chuyên gia về chim yến của nước ta, cố vấn cho đề tài, nhận xét: “Hiện nay, có khoảng 20 tỉnh thành trong cả nước có nhà nuôi chim yến với khoảng 100 nhà yến. Theo đánh giá của tôi, Bình Định là một địa phương thành công nhất ở khu vực miền Trung trong việc xây dựng nhà nuôi yến, vì các nhà yến có số lượng chim yến vào làm tổ khá đông. Hơn nữa, Bình Định là địa phương có triển vọng để phát triển nghề nuôi yến vì có nguồn chim yến tương đối lớn, điều kiện môi trường thuận lợi và đã có một đội ngũ cán bộ am hiểu tương đối về lĩnh vực này. Tuy nhiên, địa phương cần có những nghiên cứu kỹ hơn về quy mô đầu tư, quy hoạch địa điểm nuôi và có những định hướng cụ thể để phát huy hiệu quả mô hình này”.

Hiền Mai