Xuất khẩu thủy sản ĐBSCL: Cá lội về đích, tôm búng lùi

Năm 2008, là năm có đầy thách thức đối với xuất khẩu thủy sản. Thị trường thế giới khó khăn do khủng hoảng tài chính. Còn trong nước, phải đối mặt với lạm phát, lãi suất tăng cao, định mức tín dụng giới hạn, doanh nghiệp thiếu vốn thu mua nguyên liệu chế biến, xăng dầu tăng giá mạnh vào những tháng đầu năm cùng nhà máy thiếu công nhân lao động... Tuy vậy, đến trung tuần tháng 11-2008, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của nước ta đã chạm mức 4 tỉ USD, trong đó có hơn 60% đóng góp của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

CÁ TRA VỀ ĐÍCH SỚM...

Năm nay, giá cá tra biến động thất thường nhưng diện tích nuôi và sản lượng cá tra, ba sa vẫn vượt xa so với năm trước. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến tháng 10-2008, ĐBSCL có đến 5.102 ha diện tích nuôi ao, với sản lượng trên 1 triệu tấn, chưa kể nuôi lồng bè... Hiện nay, cá tra, ba sa đã xuất khẩu đến 117 quốc gia và vùng lãnh thổ. 10 tháng đầu năm 2008, lượng cá tra, ba sa xuất khẩu đạt hơn 550.000 tấn, kim ngạch trên 1,2 tỉ USD, vượt qua kế hoạch năm 2008. Kim ngạch xuất khẩu cá tra hiện nay chiếm đến 32,4% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước. Cá tra, ba sa là điểm sáng của bức tranh xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

Các tỉnh ĐBSCL nuôi cá tra năm nay, tuy gặp khó khăn có lúc tồn đọng đến hàng trăm ngàn tấn cá thương phẩm, Chính phủ phải chỉ đạo các ngân hàng hỗ trợ 1.000 tỉ đồng mua cá tra nguyên liệu chế biến xuất khẩu và giá bán xuất khẩu cao trong năm chỉ đạt 3,1-3,2 USD/kg, còn giá bình quân dưới 3 USD/kg, thấp hơn so với giá năm 2007, nhưng lại góp phần đáng kể vào việc tăng kim ngạch xuất khẩu.

Tỉnh An Giang, một trong những tỉnh nuôi cá tra, ba sa hàng đầu khu vực ĐBSCL, với diện tích nuôi ao hơn 1.600 ha, đạt sản lượng hơn 282.000 tấn, tăng 30% so với năm 2007. Trong 10 tháng đầu năm nay, An Giang đã xuất khẩu trên 157 ngàn tấn cá tra, ba sa với giá trị 347 triệu USD, tăng 52,3% về lượng và 24,8% giá trị.

Đồng Tháp tuy vào mùa thu hoạch rộ cá tra cũng đối mặt với nhiều khó khăn như doanh nghiệp không đủ vốn để mua cá nguyên liệu, người nuôi cá tra không đủ tiền mua thức ăn cho cá phải “treo” ao... nhưng kim ngạch xuất khẩu thủy sản, mà chủ lực là cá tra, ba sa, vẫn tăng khá. Hiện nay, thủy sản là mặt hàng xuất khẩu chính yếu, chiếm gần 70% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh Đồng Tháp. Từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đã chế biến 83.101 tấn thủy sản, đồng thời xuất khẩu trên 62.509 tấn thủy sản, trị giá hơn 179 triệu USD, tăng 61,92% về sản lượng và 47,14% về giá trị.

Trong mấy năm gần đây, xuất khẩu cá tra ở TP Cần Thơ, góp phần đáng kể tăng kim ngạch xuất khẩu cho thành phố, năm nay cũng tăng trưởng khá. Theo nhận định của Sở Công Thương TP Cần Thơ, khả năng năm nay kim ngạch xuất khẩu thủy sản của TP Cần Thơ có thể đạt hơn 392 triệu USD, tăng 12,1% so với năm 2007.

Theo Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), năm nay sản lượng cá tra, ba sa xuất khẩu tăng mạnh là do các nước Nga, Ucraine, Tây Ban Nha, Mỹ, Đức, Ai Cập... nhập khẩu nhiều cá tra, ba sa Việt Nam. Trong đó, Nga 170 triệu USD, Ucraine 129 triệu USD, Tây Ban Nha hơn 104 triệu USD. Còn theo thống kê của hải quan Mỹ trong 9 tháng đầu năm 2008, sản lượng nhập khẩu cá da trơn (cá tra, ba sa) từ Việt Nam tăng 27%, hơn 50% tổng lượng cá da trơn nhập vào Mỹ. Ông Ngô Phước Hậu, Tổng Giám đốc Công ty xuất nhập khẩu thủy sản An Giang, cho biết thêm: “ Xuất khẩu cá tra, ba sa trong năm nay là nhờ thị trường Đông Âu và Nga tăng trưởng mạnh mẽ...”.

... CON TÔM THỤT LÙI

Trong khi kim ngạch xuất khẩu cá tra, ba sa tăng trưởng mạnh thì sản lượng tôm xuất khẩu đang ì ạch. Theo số liệu của VASEP, trong 10 tháng đầu năm 2008, xuất khẩu tôm cả nước được 158.527 tấn, trị giá hơn 1,3 tỉ USD, chiếm tỷ trọng 35,4%. Nếu so sánh với kim ngạch xuất khẩu cá tra thì xuất khẩu tôm năm nay sụt lùi nhiều so với các năm trước.

Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp chế biến tôm xuất khẩu trên địa bàn ĐBSCL dự báo sẽ khó hoàn thành kế hoạch năm 2008. Do ngay đầu năm phải đối mặt với khó khăn là do diện tích nuôi tôm sú hẹp dần, nguồn nguyên liệu không đủ chế biến, công nhân lao động thiếu, các nhà máy hoạt động chỉ 40-50% công suất thiết kế.

Cà Mau, tỉnh xuất khẩu tôm nhiều nhất ĐBSCL, cũng đang nỗ lực tăng tốc để đạt kim ngạch 660 triệu USD nhưng khả năng khó hoàn thành. Bởi ngay quí I-2008, Cà Mau chỉ xuất khẩu được 8.600 tấn, trị giá hơn 84 triệu USD, giảm 20% so với cùng kỳ năm 2007. Đến hết tháng 6-2008, xuất khẩu thủy sản đạt hơn 250 triệu, mới đạt 37% kế hoạch. Công ty cổ phần thủy sản Minh Phú (Cà Mau) là doanh nghiệp xuất khẩu tôm hàng đầu (năm 2007 xuất khẩu gần 144 triệu USD), năm nay có nhiều nỗ lực nhưng đến tháng 10-2008 cũng chỉ xuất khẩu được hơn 11 ngàn tấn tôm, trị giá hơn 128 triệu USD. Công ty cổ phần chế biến xuất nhập khẩu thủy sản Cadovimex (Cái Đôi Vàm), Cà Mau, chuyên xuất khẩu tôm, với mục tiêu năm 2008 là đạt doanh thu 1.200 tỉ đồng nhưng trong 9 tháng đầu năm mới được doanh thu 647 tỉ đồng, chỉ đạt 54% kế hoạch so với kế hoạch năm.

Tỉnh Sóc Trăng năm nay cũng khó hoàn thành kế hoạch. Theo Sở Công Thương Sóc Trăng, trong 10 tháng đầu năm 2008, tỉnh này xuất khẩu tôm 26.100 tấn, trị giá hơn 254 triệu USD. Dự báo năm nay sản lượng xuất khẩu tôm khoảng 33.400 tấn, trong khi đó kế hoạch của năm 2008 là xuất khẩu tôm 36.500 tấn. Ông Lâm Thanh Phong, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Sóc Trăng, phân tích: “Kim ngạch xuất khẩu năm 2008 dự kiến chỉ đạt trên 84,88% so với kế hoạch là do các doanh nghiệp xuất khẩu gặp nhiều khó khăn. Đó là do ảnh hưởng khủng hoảng tài chính trên thế giới, thị trường tôm bị thu hẹp; mặt hàng tôm sú bị cạnh tranh bởi tôm thẻ chân trắng, lãi suất ngân hàng tăng cao, doanh nghiệp thiếu tiền thu mua nguyên liệu chế biến; tình trạng khan hiếm lao động tại các xí nghiệp thủy sản...”.

Chỉ còn hơn một tháng nữa là hết năm 2008. Các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu ĐBSCL đang dồn hết sức để xuất khẩu tôm, cá, với hy vọng hoàn thành kế hoạch năm. Tuy nhiên, khác với các năm trước là do khủng hoảng tài chính thế giới, thị trường nhập khẩu tôm, cá phục vụ cho mùa Giáng sinh năm nay không còn nhộn nhịp. Những tháng cuối năm sẽ còn khó khăn cho xuất khẩu thủy sản, nhưng toàn cảnh xuất khẩu thủy sản năm 2008 của ĐBSCL vẫn đạt được kết quả khả quan là tiếp tục tăng trưởng.

QUANG HẢI

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323