Các doanh nghiệp thủy sản Cà Mau sáng tạo đẩy mạnh sản xuất, bảo đảm việc làm cho người lao động

Mặc dù phải đối mặt nhiều khó khăn nhưng 25 đơn vị doanh nghiệp thủy sản của Cà Mau đã gắn kết, chung sức tìm được nhiều cách làm sáng tạo để trụ vững; nỗ lực tạo việc làm, thu nhập cho gần 20 nghìn công nhân và tiêu thụ sản phẩm cho 130 nghìn hộ nông dân nuôi tôm trong tỉnh.

Chủ động duy trì sản xuất

Chúng tôi đến xí nghiệp 1, trực thuộc Công ty Cổ phần chế biến xuất nhập khẩu thủy sản Cái Ðôi Vàm (Cadovimex) vào những ngày giáp Tết. Giữa giờ tan ca, nhưng xí nghiệp thưa vắng công nhân. Nhiều công nhân cho biết, gần đây xí nghiệp thiếu nguyên liệu sản xuất, nên việc tiêu thụ sản phẩm sụt giảm, phần lớn số công nhân phải giảm giờ, giảm ca làm việc.

Tuy nhiên, cho đến nay chưa có một công nhân nào phải nghỉ việc. Dịp Tết Nguyên đán này, hầu hết công nhân ở đây rất phấn khởi vì các chế độ về lương, thưởng... vẫn được bảo đảm. Ðiều này làm cho công nhân yên tâm, gắn bó hơn với đơn vị.

Theo Phó Tổng giám đốc Tăng Gia Phong, tác động của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới làm cho sức mua và tiêu thụ sản phẩm tôm giảm sút. Do đó, công ty không thể mạo hiểm mua nguyên liệu chế biến dự trữ, lưu kho sản phẩm chờ thị trường chuyển động tích cực trở lại. Ðiều này đã làm cho công ty khó chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh xuất khẩu thủy sản trong năm 2009.

Cadovimex có hai xí nghiệp trực thuộc với gần hai nghìn cán bộ, công nhân. Hiện nay, bình quân mỗi xí nghiệp chỉ hoạt động sản xuất, chế biến đạt khoảng 30% công suất/ngày. Ðối mặt với nhiều khó khăn ngay từ những ngày đầu năm 2009, thế nhưng công ty vẫn phát huy được lợi thế của riêng mình. Ðó là cả hai xí nghiệp đều được xây dựng và gắn kết ở vùng biển Tây Nam rất phong phú về nguồn lợi thủy sản của Cà Mau.

Nắm bắt được nhu cầu của thị trường, công ty đã chuyển sang chế biến mực, cá... với sản lượng khá lớn. Các sản phẩm này tuy lợi nhuận không cao, nhưng bảo đảm cho gần 2.000 lao động không bị cắt, giảm việc làm trong thời điểm khó khăn như hiện nay; đồng thời cũng giúp cho nhiều ngư dân tiêu thụ được sản phẩm sau khai thác.

Tổng Giám đốc Công ty cổ phần chế biến thủy sản, xuất nhập khẩu Cà Mau (Camimex) Nguyễn Thị Tuyết, lo lắng: Camimex vẫn chưa ký được các hợp đồng mới tiêu thụ sản phẩm và việc tiêu thụ sản phẩm là từ các hợp đồng cũ, nhưng cũng chỉ cầm chừng, sản lượng thấp.

Lâu nay, tôm sú có kích cỡ từ 30 đến 40 con/kg luôn hút hàng, giá bán rất cao, trở thành thế mạnh của Cà Mau; nay thị trường chỉ có nhu cầu tiêu thụ tôm sú loại từ 60 đến 70 con/kg với giá trung bình vừa túi tiền của người tiêu dùng. Ðiều này doanh nghiệp không thể lường trước được nên đã thiếu hụt cơ cấu sản phẩm tôm sú loại nhỏ theo nhu cầu của khách hàng và thị trường.

Ðể tự cứu mình, công ty đã đưa ra các biện pháp như tổ chức lại sản xuất, liên kết chặt chẽ một số doanh nghiệp và người sản xuất nuôi tôm có điều kiện về vốn, kỹ thuật; cập nhật thông tin kịp thời giá tôm, về kích cỡ... để tạo nguồn nguyên liệu cho chế biến, trước hết là phát triển các vùng nuôi sinh thái tại Lâm ngư trường 184, huyện Năm Căn và Ngọc Hiển. Việc hợp tác này bước đầu đã mang lại triển vọng mới cho Camimex.

Nhiều năm qua, người sản xuất ở đây có thể nuôi tôm trọng lượng càng lớn bán được giá càng cao, nay thì ngược lại phải hạ chi phí, giá thành và phải nuôi tôm theo yêu cầu của nhà chế biến, nhu cầu thực tế của thị trường, người tiêu dùng. Mặt khác, công ty cũng triệt để thực hành tiết kiệm, giảm chi phí, giá thành sản phẩm chế biến; động viên cán bộ, công nhân sẻ chia, phát huy tinh thần đoàn kết để vượt qua khó khăn, trụ vững.

Nỗ lực vượt lên khó khăn, năm 2008 Camimex đạt sản lượng chế biến hơn tám nghìn tấn tôm, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 71,3 triệu USD; hoàn thành các mục tiêu về kinh doanh, làm nghĩa vụ với Nhà nước, bảo đảm các chế độ về tiền lương, thưởng cho hai nghìn công nhân trong dịp Tết này.

Chung sức vượt khó

Theo Tổng thư ký Hội chế biến thủy sản Cà Mau Lý Thuận, tác động rõ nhất là thị trường trầm lắng và đang diễn biến phức tạp, sức mua giảm, giá xuất khẩu tôm luôn ở mức thấp, kim ngạch xuất khẩu đang giảm sút; ít nhất là năm 2009. Bên cạnh khó khăn về thị trường, nguyên liệu tôm cho chế biến thiếu trầm trọng.

Nếu năm 2008, các nhà máy chỉ hoạt động bình quân hơn 50% công suất; nay chỉ hoạt động khoảng 30% công suất, doanh nghiệp rơi vào tình thế khó khăn chồng chất; thậm chí có thể có một số doanh nghiệp thua lỗ phá sản và việc cắt giảm lao động là phương án được tính tới. Ðiều này sẽ tác động trực tiếp về an sinh xã hội, trước hết là đến việc làm, thu nhập, đời sống của gần 20 nghìn công nhân và sâu xa hơn còn có hơn 130 nghìn hộ nông dân nuôi tôm trong tỉnh.

Giá bán tôm nguyên liệu từ đầu năm đến nay liên tục ở mức thấp và tại thời điểm này mỗi kg tôm giá giảm từ 25 đến 30% so với trước. Với giá này, người nuôi tôm bị lỗ, đời sống gặp khó khăn và họ đang lúng túng; nếu nuôi tiếp thì sợ lỗ, không nuôi thì đời sống lâm vào cảnh khó khăn, trong khi giá thức ăn, con giống không giảm... sẽ ảnh hưởng đến mùa vụ tiếp theo, thiếu nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu ở mùa vụ tới là điều khó tránh khỏi.

Ðể tháo gỡ khó khăn có nhiều vấn đề tự thân doanh nghiệp không thể giải quyết được, cần có sự chỉ đạo, giúp đỡ của các ngành, các cấp.

Một là, ngành chức năng cần có giải pháp cụ thể hỗ trợ doanh nghiệp chế biến; người nuôi tôm; doanh nghiệp cung cấp thức ăn, giống để có sự thống nhất biện pháp, để nhà cung cấp thức ăn, giống cung cấp thức ăn, giống có chất lượng với giá hợp lý nhằm giảm chi phí đầu vào cho người nuôi tôm.

Hai là, nếu tình hình nguyên liệu xấu hơn, nhập khẩu nguyên liệu là một giải pháp được các doanh nghiệp tính đến, đây là giải pháp tình thế để giải quyết việc làm cho công nhân. Ðề nghị xem xét điều chỉnh mức thuế nhập khẩu tôm nguyên liệu, tôm giống xuống bằng 0% vào một thời điểm nhất định với sản lượng nhất định cho một thời gian nhất định; có thể trước mắt kiến nghị tạm thời miễn thuế nhập khẩu tôm cho quý 1-2009.

Ba là, cần tổng kết nuôi tôm ở đồng bằng sông Cửu Long để đánh giá thực trạng nuôi, xác định đối tượng, loại hình, kích cỡ nuôi tôm hiệu quả cho từng vùng, triển vọng nuôi tôm những năm tiếp theo để khuyến cáo bà con nuôi tôm và có những thông tin tin cậy làm cơ sở dự báo, tính toán đầu tư hợp lý đúng đối tượng, mặt hàng nuôi cho thời gian tới. Có chính sách đầu tư nghiên cứu kỹ thuật mới nuôi tôm sú để tăng năng suất hạ giá thành, nâng cao khả năng cạnh tranh.

Bốn là, tiếp tục trợ giúp người nuôi tôm, doanh nghiệp chế biến tôm xuất khẩu được vay vốn lãi suất thấp và tăng hạn mức vay; hỗ trợ chậm nộp thuế...

Hiện nay, có một số doanh nghiệp ở Cà Mau, trước hết là Tổng công ty chế biến, xuất nhập khẩu thủy sản Phú Cường và các công ty thành viên bước đầu đã hướng đến việc thí điểm thực hiện ý tưởng gắn kết nhà máy chế biến với vùng nguyên liệu bằng hợp đồng kinh tế. Theo đó, nhà chế biến sẽ bảo đảm giá sàn mua tôm nguyên liệu của ngư dân cho dù giá tôm trên thị trường có xuống thấp hơn giá sàn; trong trường hợp giá cao hơn thì phần chênh lệch cao hơn giá sàn sẽ được phân chia một phần cho nhà chế biến, còn lại là của người nuôi tôm.

Trong khó khăn chung hiện nay, đây là cách làm hay vừa bảo đảm được lợi ích của người nuôi tôm, vừa góp phần ổn định nguồn nguyên liệu cho chế biến tại Cà Mau. Tuy nhiên, đây là cách làm mới, doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm, muốn thực hiện thành công, cần có sự đồng thuận, gắn kết chặt chẽ, rút kinh nghiệm, sau đó nhân rộng ra các doanh nghiệp khác trong ngành xuất khẩu thủy sản của Cà Mau.

Có thể nói, từ trong khó khăn các doanh nghiệp thủy sản của Cà Mau đã gắn kết chặt chẽ, tìm được lối đi, cách làm hay để giữ vững sản xuất, kinh doanh.

Ngọc Quân

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323