Chất lượng thuỷ hải sản: Quên thị trường nội địa

Hầu hết các nước nhập khẩu thuỷ hải sản Việt Nam đã đưa ra quy định ngặt nghèo về quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc. Trong khi đó, sản phẩm bán ở trong nước lại không bị ràng buộc bất cứ khâu kiểm tra chất lượng nào!

Chợ nông sản thực phẩm Bình Điền (quận 8), đầu mối cung cấp nguồn thuỷ hải sản chính cho TP.HCM, trung bình mỗi tuần nhập tới 4.000 tấn thuỷ hải sản. Số thuỷ hải sản này chủ yếu từ các tỉnh miền Tây, Bà Rịa – Vũng Tàu và một vài tỉnh miền Trung, được thương lái đưa về chợ Bình Điền, sau đó bỏ mối về các chợ nhỏ, bán lẻ đến tay người tiêu dùng.

Kiểm tra bằng… cảm quan

Hiện nay, theo ban quản lý chợ, có khoảng trên 400 vựa kinh doanh thuỷ hải sản khô và tươi sống. Công tác giám sát kỹ thuật bảo quản, điều kiện vệ sinh của từng ô vựa kinh doanh thuỷ hải sản do bảy cán bộ của chi cục Quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản TP.HCM (gọi tắt chi cục) thường xuyên thực hiện. Hầu hết các loại hải sản tươi đều được đựng trong khay nhựa, chở bằng xe tải lạnh, khi hàng về chợ, tiểu thương sẽ phân loại rồi thay mới nước đá, sau đó đựng vào khay, chưng lên kệ để bán.

Theo thừa nhận của chi cục, hiện nay đơn vị này mới chỉ giám sát được bằng cảm quan, như kiểm tra xem hàng về chợ còn tươi không, ô vựa bảo quản, chứa đựng có đúng quy cách hay không? Còn nguồn gốc hàng từ đâu đưa đến thì… chưa biết chính xác. Hơn nữa, thương lái cũng không phải xuất trình bất cứ loại giấy tờ nào khi đưa hàng vào chợ Bình Điền.

Việc lấy mẫu xét nghiệm chất lượng mặt hàng thuỷ hải sản chỉ được thực hiện định kỳ, khoảng hai tháng một lần. Từ đầu năm 2009 đến nay, chi cục mới tổ chức bốn đợt lấy mẫu để kiểm tra dư lượng chất cấm. Kết quả thu được là một số chỉ tiêu các chất bảo quản như urea, kháng sinh, hàn the đều dưới ngưỡng cho phép, nhưng tỷ lệ nhiễm vi sinh, nhiễm khuẩn nhiều mẫu lại quá cao, đặc biệt phát hiện mẫu cá ngừ tại một ô vựa chứa chất histamine lên đến 700mg/kg, trong khi mức cho phép là dưới 100mg/kg.

Giám sát từ nguồn?

Thứ trưởng bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, ông Lương Lê Phương từng thừa nhận, nhiều lô hàng xuất khẩu, cho dù đã được giám sát nghiêm ngặt nhưng vẫn tồn dư chất cấm, bị nước ngoài từ chối trả về. Còn với thuỷ sản tiêu thụ nội địa, đến nay vẫn chưa qua bất cứ khâu giám sát chất lượng nào từ phía cơ quan chức năng, hay đúng hơn là đang còn bị thả nổi. Tình trạng ngư dân vẫn thường sử dụng một loại “bột đắng”, nói chính xác là chloramphenicol, một chất độc gây ung thư để ướp cá thay cho nước đá vẫn tồn tại.

Một ngư dân nhẩm tính, để bảo quản 25 – 30 tấn hải sản thời gian khoảng một tháng đi biển, cần 1.200 – 1.500 cây đá, tốn 12 – 15 triệu đồng. Nhưng, khi thay thế bằng urea, hàn the, chloramphenicol, thì chi phí thấp hơn nhiều. Chỉ cần sử dụng 100g chloramphenicol thay cho một tấn nước đá để ướp hải sản thì không những chi phí rẻ hơn nhiều lần, mà còn giữ độ tươi con cá, con mực lâu hơn…

Trao đổi với Sài Gòn Tiếp Thị, đại diện chi cục cho biết, đơn vị này đang “sửa sai” những hạn chế nêu trên bằng việc xây dựng chương trình quản lý hồ sơ chất lượng thuỷ sản tại chợ Bình Điền. Theo cách làm này, từng chủ vựa sẽ được phổ biến kiến thức về tác hại khi sử dụng chất bảo quản cấm, quy định kiểm soát mối nguy mất an toàn vệ sinh như tác nhân nhiễm vi sinh. Mỗi ô vựa phải giám sát tốt môi trường nền gạch, nguồn nước, khay đựng, đá ướp… Sau khi có hồ sơ chất lượng tại chợ, chi cục làm bước tiếp theo là xây dựng hồ sơ truy xuất nguồn gốc. Hiện nay, các lớp tập huấn về kiến thức vệ sinh an toàn thuỷ sản cho ngư dân, chủ vựa ở các tỉnh Cà Mau, Kiên Giang và Bình Thuận đã được chi cục phối hợp các địa phương tổ chức. Mục đích của cách làm này, dự kiến triển khai từ đầu năm 2010, sẽ biết được “đường đi” của từng mặt hàng thuỷ sản khi đưa vào thành phố, đồng thời giảm thiểu tối đa việc sử dụng các chất bảo quản bị cấm sử dụng.

Hoàng Bảy

Các tin chế biến, xuất nhập khẩu thủy hải sản khác:

Xem các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323